Hizmetler sektörü ticaretinin serbestleştirilmesi ve ekonomik büyüme üzerine etkileri: Havayolu taşımacılığı sektörü ve Türkiye
Services trade liberalisaton and effects on economic growth: Air transportation sector in Turkey
- Tez No: 548218
- Danışmanlar: PROF. DR. HARUN BAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 337
Özet
Hizmetler, başlı başına bir sektör olarak ülke hasılasına ve ekonomik büyümeye sağladığı katkının yansıra, ekonomik büyümeye ilişkin unsurlar üzerindeki etkileri açısından da önem arz etmektedir. Hizmetler sektörünün küresel ekonomi içerisinde giderek artan payı dikkat çekicidir. Sanayi, tarım ve hizmetler ayrımıyla ifade edilen üç sektörlü yapı içerisinde hizmetler sektörü payının küresel anlamda arttığı, yüksek gelirli ülkelerde hizmetler sektörü payının GSİYH'nın %70'i düzeyine ulaştığı görülmektedir. Hizmetler sektörü Dünya hasılası payının sanayi sektöründen çok daha yüksek olmasına karşın, mal ticareti hacmi tüm dönemlerde hizmetler ticareti hacminden daha yüksek olmuştur. Hizmetler ticaretinin serbestleştirilmesi açısından var olan ticaret engellerinin yanı sıra; kültür ve dil farklılıkları gibi doğal engeller, hizmet sunumu için fiziki ya da kurumsal varlık gerekliliği, ülkeden ülkeye değişen standardizasyon farklılıkları gibi engeller de sözkonusudur. Bu nedenle, hizmetler ticaretinin serbestleştirilmesi mal ticaretinin serbestleştirilmesinden daha karmaşık bir yapıdadır. Kendi istihdamı ve çıktı düzeyinin yanı sıra, ekonomilerin gelişmiş havayolu bağlantılarıyla küresel pazarlara, tedarik zincirlerine katılmasını sağlayarak uluslararası ticareti kolaylaştıran, yatırım kararları için belirleyici bir unsur olan ve özellikle turizm açısından çok önemli bir rol oynayan havayolu taşımacılığı, serbestleşmenin (deregülasyon) karakteristik bir özellik haline geldiği önemli bir hizmetler sektörü bileşenidir. Hava ulaştırma anlaşmaları ve ilgili düzenlemeler ile tesis edilen destinasyon, kapasite, sıklık ve tarife ayarlamaları kısıtlamalarının aşamalı olarak kaldırılmasını ifade eden havayolu taşımacılığında liberalizasyon (deregülasyon) süreci uluslararası hava ulaştırma anlaşmalarının yapısındaki değişim yoluyla yaygınlaşmış, Chicago Konvansiyonu sonrası uygulanan korumacı Bermuda I tipi anlaşmalar yerini açık pazar ve açık semalar anlaşmalarına bırakmış, ikili anlaşmaların yanı sıra çok taraflı anlaşmalar uygulanmaya başlamıştır. 1978'de ABD'de iç hatlar serbestleşmesiyle başlayan ve hızla dünya geneline yayılan serbestleşme süreci doğrultusunda, dünya genelinde havayolu yolcu sayısı ve kargo hacminde önemli artışlar gerçekleşmiştir. Havayolu yolcu ve kargo hacmindeki artışın farklı gelir grubundaki ülkelerde GSYİH üzerindeki etkisini ortaya koymak amacıyla, 1980-2015 dönemi havayolu yolcu sayısı, havayolu taşınan yük miktarı ve kişi başına GSYİH verileri kullanılmıştır. Yüksek gelir, üst orta gelir ve alt orta gelir grubu olmak üzere üç farklı gelir grubundaki 42 ülkede havayolu taşımacılığının ekonomik büyüme açısından etkileri Ortak Korelasyonlu Etkiler (CCE) yöntemi ile analiz edilmiştir. Panel veri analizi sonuçları; yüksek gelir grubu (YG), üst orta gelir grubu (ÜOG) ve alt orta gelir grubu (AOG) olmak üzere analize konu tüm ülke gruplarında havayolu yolcu ve kargo taşımacılığı hacmi ile GSYİH arasında anlamlı bir ilişkiye işaret etmektedir. Ülke grupları açısından havayolu yolcu hacminin ÜOG grubu ülkelerde GSYİH üzerinde en yüksek etkiye sahip olduğu, hava kargo hacminin ise YG grubundaki ülkelerede en yüksek etkiye sahip olduğu görülmektedir. AOG gurubunda ise havayolu kargo ve yolcu hacminin GSYİH üzerindeki etkilerinin birbirine yakın ve diğer gelir gruplarına nazaran daha düşük düzeyde olduğu gözlenmiştir. Çalışmada Türkiye'de havayolu taşımacılığı sektörüne ilişkin genel bir inceleme yapılmış ve havayolu taşımacılığında serbestleşmenin Türkiye'de ekonomik büyüme üzerine etkileri analiz edilmiştir. Bu analiz için, bir ilk olarak Türkiye'nin 1980-2015 dönemi yıllık bazda Havacılık Liberalizasyon İndeksi (HLİ) hesaplanmış ve hesaplanan indeks ile ilgili dönem kişi başına GSYİH verileri arasındaki ilişki ARDL sınır testi yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Analiz bulguları, hava taşımacılığında liberalizasyonun ekonomik büyüme üzerinde kısa dönemde etkisi bulunmadığına, uzun dönemde ise ekonomik büyüme üzerinde etkili olduğuna işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
Services are important in terms of their contribution to economic growth as a sector in itself, in other respect, it is also important in terms of its effects on economic growth components. The rising share of services in global economy is remarkable. t is seen that the share of services sector has increased globally in the three-sector structure, which is expressed by industry, agriculture and services whereas in high-income countries, the share of services sector has reached 70% of GDP. Even though the share of services sector in world output is higher than manufacturing, the volume of goods trade is higher than the volume of services trade in all periods. In addition to existing trade barriers to liberalization of services trade; there are natural barriers such as cultural and linguistic differences, the necessity of physical or institutional existence for service delivery, and the differences in standardization varying from country to country. Therefore, the liberalization of trade in services is more complex than the liberalization of trade in goods. Besides its own employment and output, air transportation is a decisive factor for investment decisions and plays a very important role especially in terms of tourism and through improved airline connections has been facilitating international trade by enabling economies to participate in global markets and supply chains. Therefore air transportation is an important component of services sector. For air transportation which is an important service sector component, liberalisation (deregulation) has become a characteristic feature. Air transportation liberalization that is expressed with gradual removal of restrictions related to destination, frequency, capacity and price tariffs, has been spread through the change in the structure of the air service agreements. In this context, Conservative Bermuda I type agreements which were applied after the Chicago convention, has been replaced by open market and open skies agreements; as well as the bilateral agreements and multilateral agreements have implemented. In line with liberalisation process that started with domestic deregulation in America in 1978 and rapidly spread worldwide, there have been significant increases in the number of airline passengers and cargo volume throughout the world. This research investigates the impact of air passenger and cargo volume increases on economic growth for different income level country groups, including high-income (HI), upper middle income (UMI) and low middle income (LMI) countries utilizing Common Correlated Effects Model (CCE) developed by Pesaran (2006) for the period of 1980-2015. The results show that the highest effect of cargo volume on GDP obtained in HI countries compared to other countries. While the impact of cargo, and passenger volume on GDP are higher in HI and UMI countries respectively, relatively lower coefficients obtained in cargo and passenger volume in LMI countries compared to HI and UMI countries. In this research, air transportation sector in Turkey has been examined in general terms and the effects of air transport liberalisation on economic growth in Turkey has been analyzed. For this analysis, at first Aviation Liberalization Index has computed for the period of 1980-2015 for Turkey on annual basis in according with WTO-ALI methodology. The effects of calculated Aviation Liberalization Index on GDP per capita investigated with ARDL Approach. The results show that while liberalization in air transport index may not affect GDP in the short run; it affects GDP per capita positively in the long run.
Benzer Tezler
- The Effect of Economic Globalization on the Islands of the Indian Ocean: An Econometric Analysis
Ekonomik Küreselleşmenin Hint Okyanusu Adalarına Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz
ZAFİİRA MEHREEN BİNT HAFIZA BEEHARRY
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
EkonomiPamukkale ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAM DEMİR
- Determinants of Ghana's trade flows in economic community of West African states: Application of the Gravity model
Batı Afrika ülkeleri ekonomik topluluğu içinde Gana ticaretini etkileyen faktörler: Gravite modeli uygulaması
IDDRISU ISSAH SUMANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. E.FERHAN GEZİCİ
- Uluslararası hizmetler ticaretinin serbestleştirilmesi ve gelişme yolundaki ülkelere etkileri: Türkiye uygulaması
Liberalization of international trade in services and effects of that on developing countries: An application on Turkey
NAZIM ÇATALBAŞ
- Hizmetlerin uluslararasılaştırılması Azerbaycan hizmet sektöründe Türk yatırımları
Services becoming international Turkish investors at Azerbaijan service sector
CAVİT ALİYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SÜMER KÜHEYLAN