Economic analysis of short sea dry/general cargo shipping in European, Mediterranean and Black Sea basins
Avrupa, Akdeniz ve Karadeniz kısa mesafe kuru/genel yük taşımacılığının ekonomik analizi
- Tez No: 548882
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LEVENT KIRVAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Denizcilik, Ulaşım, Marine, Transportation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Deniz Ulaştırma Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Karadeniz, Akdeniz ve Avrupa kısa mesafeli deniz taşımacılığının kökleri çok eskiye dayanmaktadır. Akdeniz milletleri arasında“Yedi Denizler”de süregelen ticaret ilişkileri, eski kıtanın soğuk denizlerindeki ticaret ve belki de bu bugün büyük politik birliklerin oluşmasının önünü açmış olan Hanseatik dönem ticareti, bugün kısa mesafeli deniz taşımacılığı olarak tanımlanan ticaretin ve taşımacılığın bir bakıma atası sayılabilir. Bugün kısa mesafeli deniz taşımacılığı daha geniş bir manada konteyner, yolcu, dökme sıvı yükler ve Ro-Ro ticaretini tanımlamak için kullanılmaktadır. Fakat yüzyıllardır süregelen ticaretin esasını gerek dökme olarak gerek çuvallı biçimde gerekse balyalar halinde taşınmış ve taşınmakta olan kuru/genel yük ticareti oluşturmaktadır. Bu ticarette“koster”tabir edilen kısa mesafe yük taşıma gemileri kullanılmaktadır. Bu çalışma da özellikle kısa mesafe deniz taşımacılığının kuru/genel yük yönüyle ilgilenmektedir ve Avrupa'yı çevreleyerek Baltık ve Avrupa milletlerini Karadeniz, Kuzey Afrika ve Orta Doğu ticaretini konu almaktadır. Tezin sonuç bölümünde de aktarıldığı üzere evvelce bu deniz taşımacılığı tipinin kara taşımacılığından kaynaklanan dış maliyetleri azaltıcı etkisi son derece isabetli tespit edilmiş olsa da politika yapıcılar tarafından büyük oranda ihmal edildiği düşünülmektedir. Tezin bütünün de bu konuya sıklıkla vurgu yapılmaktadır. Çalışmanın genel akışında öncelikle kısa mesafeli deniz taşımacılığının kısa ve genel bir tanımı yapılmış, sonra da Avrupa'da kısa mesafeli deniz taşımacılığı politikaları, bilhassa mevcut sorunlara başarıyla dikkat çeken değerli çalışmalar merkezinde incelenmiştir. Bu çalışmalarda elde edilen bulgular neticesinde geliştirilen politika mekanizmalarının ise ne kadar başarılı olduğu zaten Avrupa'da da tartışma konusudur. Çalışma her aşamada mümkün olan en yüksek detayda rakamsal veri üzerinden yorumlamalar yapmaya gayret etmektedir. Bu minvalde evvela bölgedeki genel kısa mesafeli taşıma hacmi mümkün olan en güncel verilerle ortaya konmuştur. Bunun içinde ülkelerin bu ticaretten aldıkları paylar, Avrupa'yı çevreleyen denizler arasındaki dağılım ve özelde de kuru/genel yük taşımalarının bu taşımacılık içinde teşkil ettiği paylar incelenerek teze giriş yapılmıştır. Bölgedeki kısa mesafeli deniz ticaretinin önemine atıfta bulunulması adına küresel deniz ticareti ile bölgesel deniz ticareti karşılaştırılmıştır. Tez daha sonra Avrupa Birliği politikalarını incelemeye yönelmiştir. 1980'lerin başlarından itibaren Avrupa Birliği'nin (AB) ortak taşımacılık politikasının gelişim aşamaları kısa mesafeli deniz taşımacılığı özelinde incelenmiş, kombine taşımacılığa verilen resmi desteklerin evrimi de detaylı biçimde araştırılmıştır. Burada AB içinde yapılmış önemli çalışmalar, geliştirilen konseptler ve çok önemli bazı politika bültenlerinin önemine atıfta bulunulmuştur. AB içindeki bu çalışmalar, politika belgeleri kronolojik olarak sunulmuş böylece ileriye doğru atılan adımlar daha net biçimde ortaya konmaya çalışılmıştır. AB'nin geliştirdiği“Trans-Avrupa Taşıma Ağları”ve bunun içinde geliştirilen“Deniz Otobanları”mevhumları da mümkün olduğunda detaylı işlenmiştir. Burada da kronolojik bir yaklaşım benimsenerek konseptlerin gelişimi tarif edilmeye çalışılmıştır. AB bünyesinde kısa mesafeli taşımacılığının neden desteklendiği ise mod dağılımındaki dengesizlik, kara taşımacılığının hızlı artışı ve buna karşılık artan dış maliyetlerin ekonomiye zararı, çevresel etkileri ve yaşam kalitesini düşüren sosyal maliyet yönleri vurgulanmıştır. Bu yönden bakıldığında kısa mesafeli deniz taşımacılığının çevresel ve sosyal maliyeti düşürücü etkisi son derece belirgindir. AB'nin taşıma modları arasında kayma konusunda uzun yıllar boyunca geliştirilerek tamamlanan çalışmalarının sonuçları dikkat çekicidir ve büyük desteklerin verildiği birkaç aşamalı teşvik programlarının geliştirilmesine vesile olmuştur. Bu teşvik programları da detaylı biçimde aktarılmış, rakamsal başarı durumları yine resmi AB organlarındaki raporlardan derlenerek sunulmuştur. Bu noktada aslında bu tip teşvik programlarının istenen sonuçlara ulaşamadığı görülmüştür. Konu hakkında akademisyenlerin sert eleştiriler yönelttiği görülmüş, bu hususlar da yeri geldikçe vurgulanmıştır. Eleştiriler desteğin eksikliğinden ziyade, destek mekanizmalarının tasarımındaki kusurlara yönelmektedir. Birden çok çalışmanın bölgenin bütününde hızla yaşlanan bir kısa mesafeli deniz taşımacılığı filosuna dikkati çektiği görülmektedir. Bu alanda verilen desteklerin eksikliği ve altyapı yatırımlarında deniz taşımacılığı ile iç su taşımacılığı hususlarında yapılan yatırımların yetersizliği mümkün mertebe rakamsal büyüklüklerle ortaya konmuştur. AB ulaştırma altyapı yatırımları içinde diğer modların kara taşımacılığının payının kesirleri kadar destek gördüğü ortaya konmuştur. Çalışmada bu kısımlardan sonra bölgede kosterlerden müteşekkil faal kuru/genel yük taşımacılık filosu incelenmiştir. Bu kısımlarda evvelce atıfta bulunulan ve genel olarak koster filosunun yüksek ortalama yaşını ortaya koyan akademik çalışmaların kuru/genel yük filosu özelinde bir güncellemesinin yapıldığı söylenebilir. Bölgedeki faal koster filosunun tespiti için aktif olarak ticarette görev alan gemiler belli bir metodoloji ile tespit edilmiş, bu metodolojiye dayanılarak veri madenciliği yapılarak faal koster filosu ortaya konmuştur. Bundan sonra da elde edilen temel verilere dayanılarak filonun yaş ve tonaj dağılımları detaylı olarak sunulmuştur. Bu analizler sayesinde bölgede en yaşlı, en genç tonaj segmenti, en kalabalık ve en az tercih edilen tonaj segmentleri, adet ve deadweight ton bazında dağılımlar ve yaş grupları açık bir biçimde sunulabilmiştir. Ayrıca bölgede hurdaya çıkan kuru/genel yük gemileri araştırması da yapılarak bu tipte hurdaya çıkan gemilerin yaş özellikleri bulunmuştur. Avrupa, Akdeniz ve Karadeniz bölgesindeki kısa mesafeli kuru/genel yük taşımacılığının ekonomik analizinde hedef evvela bu ticaretin operasyonel maliyet ve gelir unsurlarının tespiti, filonun gelirlerinin modellenmesi daha önce tespit edilen faal filo popülasyonundan yola çıkılarak toplam gelirlerin tespiti ve böylece meydana getirilen ekonomik değerin tespit edilmesidir. Bu değerin tespiti için faal filonun segmentlere göre nüfusu ve tonajı, her bir segmentin ortalama yük kapasitesi ve her bir segmentin 2016 ve 2017 yılları için ortalama navlunu, matematiksel bir mantıkla oluşturulmuş bir model kullanılarak bir araya getirilmiştir. Burada bölgedeki ortalama navlunlar, bağımsız kuruluşların sağladığı uzun dönem yük bağlantı verilerinden derlenmiştir. Bu kuruluşların nasıl bilgiler sundukları ve bu bilgilere dayalı yorumlara da hesaplamalardan önce yer verilmiştir. Ayrıca söz konusu gemilerin günlük işletme maliyetlerinin kırılımlarına da yer verilmiştir. Hesaplama kısmında ise model çalıştırılmış, kısa mesafe kuru/genel yük taşımacılığının 2016 ve 2017 yılları verilerine dayanılarak elde edilen getiri profiline göre toplam taşımacılık gelirleri tespit edilmiştir. Bunlara ek olarak günlük masraflar da segmentlere dağıtılıp hesaba katılarak, kazanılan navlun içerisinden tekrar ekonomiye dönen rakamlar da tespit edilmeye çalışılmıştır. Hesapları takiben Avrupa'da koster filosunun yaşlanmasının sebepleri detaylandırılmıştır. Avrupa'da yeni inşa faaliyetlerinin düşüşü, krizler ve kısa mesafeli deniz taşımacılığının yüksek yatırıma kıyasla düşük getiri sağlayan profili bu niş piyasaya yatırım yapılmasını sürekli zorlaştırmaktadır. Yeni yatırım yapılamadıkça tersanelerin faaliyetleri düşmekte ve gereklilikleri sorgulanmaktadır. Bu durum da çok daha yükse maliyetle gemi yapılmasını beraberinde getirmektedir. Yeni gemilerin kızağa konmasını sağlayacak bir hurda teşvik programı da Avrupa dahilinde mevcut değildir. Hurda teşvik politikası konusu işlenirken Çin'de kısmi başarı sağlayan, Türkiye'de ise henüz hayata geçirilmemiş olan teşvik modelleri kısaca irdelenmiştir. Son olarak ise küresel ölçekte denizcilik üzerindeki güncel baskılardan bahisle, bunların bölgesel koster filolarına etkileri değerlendirilmiştir. Sonuç olarak ekonomik büyüklüğü, filo büyüklüğü ve yıllık bazda ürettiği istihdam geliri hesaplanmış olan Avrupa, Akdeniz ve Karadeniz havzası kısa mesafeli kuru/gelen yük taşımacılığının ağır baskı altında ve yaş tehdidi altında olduğu söylenebilir. Hesaplar sonucu ulaşılan rakamlar bu ticaretin göz ardı edilemeyeceğini tekrar ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Black Sea, Mediterranean and European short sea shipping has very deep roots in history. Maritime trade relations in the“Seven Seas”among the Mediterranean nations, commerce in the cold waters of the old continent and the fascinating Hanseatic trade, which perhaps formed today the foundations of political unions, are all ancestors of contemporary short sea shipping and trade. Today short sea shipping is regarded in a broader sense to include container, passenger, liquid bulk and Ro-Ro trades, however the centuries old foundations of this trade in the region involves dry and general cargoes shipped in bulk or in bags, crates or bales. This study exclusively deals with the dry/general cargo aspect of short sea shipping covering the waters surrounding Europe and connecting Baltic and European nations to Black Sea, North African and Middle Eastern nations which, as the conclusion of the thesis emphasizes, is largely omitted by policy makers, despite rather accurately addressed positive impact of this seaborne transportation type on external costs stemming from land transportation. This study attempts to first provide a brief definition, followed by an overview of short sea shipping policy in Europe, essentially highlighting the valuable studies carried out for raising all due awareness to the problems. The study strives to provide as much quantitative insight as possible and starts from macro short sea shipping perspective, progressing towards the dry/general cargo niche. Particularly, the study emphasizes the share of short sea shipping and -in due order- short sea dry/general cargo shipping within overall shipping activity across the waters mentioned. The study then moves on to European Union policies involving short sea shipping, legislation developed, support provided and their eventual impacts. Another section is reserved for economic analysis of short sea dry/general cargo fleet as well as its economic components and finally its economic value for the European short sea trade perimeter. Analyses based on the proposed model have been supported by statistical data on current status of the short sea dry/general cargo fleet. According to the results, due to impending environmental and regulatory pressures and constantly aging fleet, European short sea dry/general cargo shipping has been facing serious threats. Accounting for a remarkable trade in term of tonnage as well as freight revenue; neither short sea dry/general cargo shipping nor the fleet engaged in this trade should be overlooked. A functional scrapping policy, featuring not only environmentally safer disposal of the vessels but also fleet renewal must be urgently developed. This structure may also be supported by additional financial mechanisms to lend short sea dry/general cargo shipping much needed support to upgrade their standards to meet regulatory requirements as well as promoting environmental and life safety in the waters surrounding Europe.
Benzer Tezler
- Konteyner gemilerin yatırım analizi
Başlık çevirisi yok
NEDİM SUKAS
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Gemi Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. YÜCEL ODABAŞI
- Liman topluluk sistemi, kara terminali demiryolu bağlantısı ve sahil güç besleme sistemi olanakları ile çok amaçlı bir limanın rekabetçiliğinin geliştirilmesi
Improving competitiveness level of a multipurpose port by port community system, dry port railway connection and on shore power supply system opportunities
SELİM AKSOY
Doktora
Türkçe
2017
Denizcilikİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YALÇIN DURMUŞOĞLU
- Türkiye'de bitki örtüsü değerlerinin değişimi ve meteorolojik parametrelerle ilişkilendirilmesi
The Variations of normalized difference vegetation index in Turkey and relationship between meteorological parameters
DENİZ OKÇU
- 2009-2018 Akdeniz Bölgesi kararsızlık indeks analizi
2009-2018 Mediterrean Region stability index analysis
MÜZEYYEN İDİL AKTUĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYHAN KAHYA
- Trakya havzası doğal gaz değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
GÜLTEKİN ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. ABDURRAHMAN SATMAN