Sırçalı Medrese mihrabındaki mozaik çinilerin tasarımsal incelemesi ve Karatay Medresesindeki benzerleriyle karşılaştırılması
The desing study of mosaic tiles in the altar of Sırçalı Madrasah and the comparison of them to the similar ones in Karatay Madrasa
- Tez No: 549310
- Danışmanlar: DOÇ. DR. LALE AVŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Crafts, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Türk kültüründe Selçuklu devri sosyal, politik, kültürel ve ekonomik yükseliş, Anadolu'nun İslamlaşması ve Orta Asya'dan göç eden Türkmen kabileler tarafından yurt edinmesiyle seçilmektedir. Bu süreç kapsamında Anadolu Selçuklu devletinin başkenti konumundaki Konya kenti yoğun imar faaliyetlerine sahne olmuş, saraylar, medreseler, cami ve mescitler inşa edilerek farklı şekillerde süslenmiştir. Bu eserlerden bir kısmı tarihin derinliklerinde yok olsa da, ayakta kalanlar Selçuklu sanat ekolünün güzelliği ve ihtişamını gözler önüne sermektedir. Konya'nın Selçuklu yapıları arasında en bilinenlerden olan Sırçalı ve Karatay medreseleri zengin çini süslemeyle seçilmektedirler. Sayısız yayınlarda yer alan, incelenen ve tanıtılan bu çiniler arasında geometrik kompozisyona sahip süslemeler de az değildir. Kaynaklarda bu süsleme tarihsel arka plan, teknik ve malzeme açısından incelenmiş, mevcut geometrik düzenlerin tasarım yönünden incelenmesi ise henüz yapılmamıştır. Tez çalışmasında Sırçalı Medrese eyvanındaki mihrabın mukarnaslarında yer alan 13 farklı mozaik çini düzenlemelerin tasarım aşamaları adım adım çizimleri yapılarak takip edilmiş ve Karatay Medresesi kapalı avlu pencere köşeliklerindeki mozaik çini düzenlemeler arasındaki benzer olanlarıyla karşılaştırılması yapılmıştır. Bu çalışmanın sonucunda ortaya çıkan veriler ve ölçümler sözü geçen panoların aslına uygun şekilde tekrar yapılabileceğine imkân sağladığı gibi, Türk sanatında çok sevilen zorlu geometrik ağ düzenlemelerinin oluşum mantığına dair de önemli bilgi elde edilmiştir. Ayrıca her iki yapıda bulunan mozaik çini düzenlemeler tasarım açısından karşılaştırıldığında ortaya çıkan benzerlikler, mevcut süslemelerin ortak usta veya atölye tarafından üretilmiş olabileceği ihtimalini akla getirmiştir.
Özet (Çeviri)
In Turkish Culture Seljuk period is distinguished by social cultural and economic development, Islamization of Anatolia and Anatolia's becoming the home of Turkic tribes who migrated from the Central Asia. During this stretch Konya, being the capital of Anatolian Seljuk State, underwent immense architectural activities. Hence, palaces, madrasahs, mosques and mescids were built and decorated with different materials. Although some of them disappeared into the depths of history the survivors display the beauty and splendor of Seljuk artistic style. Sircali Maddrasah and Karatay Madrasah which are among the best known Seljuk buildings in Konya are distinguished by their rich tile decorations. Among these tiles, which have been studied and inteoduced in numerous articles, there are a good number of them which portray geometric compositions. These decorations have been examined in terms of their subjects, their materials, their historical and technical aspects. However, they have not yet been examined in terms of their designs. In this thesis study, the design stages of 13 in different mosaic teil compositions which take place on the stalactites of the iwans of the Sircali Madrasah have been observed step by step by drawings and were compared to the similar ones that take place on the inner yard window corners of the Karatay Madrasah. The data and the measurings that have come out from this study have enabled us to remake the above mentioned panels adhering to their original forms, as well as helping us find out about the formation processes of the difficult geometric net compositions that are of the much favoured designs in Turkish art. In addition, it makes us think that the craftsmen of the two architectural buildings could be the same person when the tile compositions are compared in terms of their designs.
Benzer Tezler
- Konya Anadolu Selçuklu eserlerindeki çini mukarnas tasarımları
Tile muqarnas designs at Konya Anatolia Seljukian works
ZEHRA ALADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
El SanatlarıNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA YILDIRIM
- Konya Alâeddin Camii, Sırçalı Medrese ve Karatay Medresesi'ndeki çiniler
Tile omamentations in Konya Alâeddin Mosgue, Sırçalı Madrasa and Karatay Madrasa
AYSUN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. OKTAY HATİPOĞLU
- Konya'daki medrese yapılarının yeniden kullanım koşullarına göre değerlendirilmesi
Evaluation of medrese buildings in Konya according to the reuse conditions
ESRA YALDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
MimarlıkSelçuk ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAHTİYAR EROĞLU
- Arşiv belgelerine göre Konya'daki Selçuklu cami ve medreselerinin tamir ve onarımları
Repair and restoration of Seljuk mosques and madrassas in Konya according to archive documents
ŞERİFE GÖKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAŞİM KARPUZ
- Osmanlı öncesi Konya ve çevresinde bulunan mimari eserlerdeki ma'kılî yazılar
Pre-Ottoman ma'kili writings in architectural works in Konya and surroundings
RAŞİDE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ZUHAL TÜRKTAŞ