Arşiv belgelerine göre Konya'daki Selçuklu cami ve medreselerinin tamir ve onarımları
Repair and restoration of Seljuk mosques and madrassas in Konya according to archive documents
- Tez No: 566714
- Danışmanlar: PROF. DR. HAŞİM KARPUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Selçuklu Mimarisi, Konya, restorasyon, arşiv belgeleri, Seljuk Architecture, Konya, restoration, archival documents
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 474
Özet
Konya eski çağlardan beri Anadolu'nun sayılı kültür merkezlerinden biri olmuştur. Bu durum Anadolu Selçukluları ile daha da gelişip genişlemiş ve en önemli anıtsal sanat eserlerini bırakmışlardır. Bu çalışmada Konya il merkezinde yer alan Anadolu Selçuklu Dönemine ait günümüzde hala ayakta olan cami ve medrese örnekleri ele alınmıştır. Anadolu Selçuklu Mimari'sinin başkent Konya'da yapılmış eşsiz eserlerinden olan bu yapıların geçirmiş olduğu tamir, onarım ve restorasyon çalışmaları kronolojik bir sıra takip edilerek günümüze kadar olan süreçte anlatılmıştır. Arşiv belgelerinin incelenmesiyle, yapılması düşünülen onarım ve restorasyon çalışmalarının bir kısmının gerçekleştirildiği bir kısmının ise girişimden öteye geçemediği daha ziyade yapıların bakım ve korumalarının yapılarak ayakta tutulmaya çalışıldığı görülmüştür. İncelediğimiz yapıların sırası ile tamir ve problemlerinin önemine yer verilmiştir: 1. Alâeddin Camisi: Yapının höyük üzerinde yer alması, sürekli oturma ve kayma yapabilecek bir zemin yapısına sahip olmasından dolayı zeminden kaynaklanan çökmeler ve bozulmalar caminin strüktürünü bozmuş ve 1980-1995 onarımlarında yapı adeta yeniden yapılmıştır. Betonarme çatı üzerine kurşun kaplanmıştır. 2. İplikçi Camisi: Tarihi süreçte en çok onarım gören Selçuklu yapılarından birisidir. Karamanoğlu döneminde bugünkü planına kavuşan yapının dış ölçüleri hariç, planı, iç ve dış örtüsü tamamen değişmiş ve minare ilave edilmiştir. 3. Sahip Ata Camisi: 1871'de, yangın sonrası onarımlarla bugünkü planına kavuşmuştur. Selçuklu Camisi'nden taç kapı, mihrap ve ahşap kapı kanatları günümüze gelmiştir. Mevcut yapı XIX. yüzyıl özellikleri taşımaktadır. 4. Ali Gav Medresesi: XIII. yüzyıl erken medreselerinden olan yapı geniş ölçüde yıkılmış, ana eyvan ve iki kubbeli mekân günümüze gelmiştir. Kubbeli avlu ve etrafındaki mekânlar restitüsyona göre tamamlanmıştır. 5. İnce Minareli Medrese: Konya yapıları içerisinde özgün özelliklerini koruyan yapıların başında gelmektedir. 1901'de yıldırım düşmesi sonucu yıkılan mescidi ve sıbyan mektebi 2000'li yıllarda tamamlanmıştır. Yapının kurşun örtüsü özgün görünümünü bozmaktadır. 6. Karatay Medresesi: XX. yüzyıl başlarında çok harap olan yapının 1930'lu yıllarda korunması için müze müdürü Yusuf Akyurt tarafından çalışmalar yapılmıştır. Daha sonra gerçekleştirilen restorasyonlarda öğrenci hücrelerinin arası açılarak sergi salonu haline getirilmiş ve üst örtüsü bilinmeyen mekânlar olduğu gibi bırakılmıştır. Kubbesi kurşunla kaplanmış ve sağlamlaştırılması yapılan çinilerin eksik olan kısımlarında desenlerin orijinal görünümünde ve renginde restorasyon olduğu anlaşılacak şekilde devam ettirilerek tamamlanmıştır. Kuzeybatı köşesinde yer alan mekân tamamlanmıştır. Üst örtüsü tanımlamayan mekanların restorasyon çalışmaları sürdürülmektedir. 7. Sırçalı Medrese: En çok tahrip edilen Selçuklu yapılarından birisidir. Taç kapı cephesi ve ana eyvan dışındaki kısımlar Mahmut Akok projelerine göre restore edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Since ancient times, Konya has been one of the most important cultural centers of Anatolia. Anatolian Seljuks also contributed to Konya becoming such a cultural center and left the most important monumental works of art. This study deals with historical monuments, such as mosques and madrasas, which were built in the Anatolian Seljuk period and still stand in the city center of Konya. In Konya, which was once the capital of the Seljuks, repair and restoration works of these monuments, which are unique historical monuments of the Anatolian Seljuk Architecture, are given in a chronological order. When the archival documents are examined, it is seen that some of the planned repair and restoration works cannot go beyond attempts but the maintenance and protection of the monuments are still in progress. The importance of repair and problems of the monuments we examine are given below: 1. Alâeddin Mosque: Due to the fact that the mosque is located on the mound and has a floor structure that can permanently make seating and slip, the collapses and distortions caused by the ground disrupted the structure of the mosque. The mosque was rebuilt during the repairs in 1980-1995. Reinforced concrete roof is coated with lead alloy. 2. İplikçi Mosque: It is one of the most frequently restored Seljuk monuments during the course of history. The inner and outer covers of the plan have been completely altered except for the external dimensions of the mosque which have reached today's plan during the Karamanoğlu period. 3. Sahip Ata Mosque: In 1871, after the repairs following a fire, it reached today's plan. The gate, mihrab and wooden door wings have remained from the Seljuk Mosque. The present monument has features of the 19th century. 4. Ali Gav Madrasah: The monument, which was one of the early 19th century madrasahs, was demolished but the main iwan and two domed places have remained. The domed courtyard and the surrounding areas have been completed according to the restitution. 5. İnce Minareli Madrasah: It is one of those monuments that have maintained their original features among other historical monuments in Konya. The mosque and Ottoman elementary-primary school which were destroyed in 1901 as a result of a lightning strike, were completed in 2000s. The cover of the structure covered with lead alloy distorts its original appearance. 6. Karatay Madrasah: Yusuf Akyurt, the director of the museum, took action in the 1930s and made practical efforts to protect the building which was badly ruined in the early 20th century. After the restorations, the areas existing between the cells of students were turned into exhibition halls. Places with unknown top cover were left as they are. The dome was covered with a lead alloy and the missing parts of the reinforced tiles were completed in such a way that the designs were restored to their original appearance and color. The restoration of the area in the northwest corner was completed. Restoration works of the places where top cover is not completed are underway. 7. Sırçalı Madrasah: It is one of the most extensively destructed Seljuk monuments. Apart from the crown gate facade and main iwan, the parts were restored according to the projects of Mahmut Akok.
Benzer Tezler
- Amerikan Board arşiv belgelerine göre Konya'da tıbbi misyonerlik faaliyetleri (1911-1914)
Medical missionary activities in Konia according to American Board archive documents (1911-1914)
TUĞÇE DÖĞER
- Günümüzde Sarıgöl ve çevresinde görülen havsız dokumalardaki motiflerin aşiretlerle bağlantıları
The relationships between tribal groups and the patterns used in their flat woven rugs around Sarıgöl
KAMİL GÜLLER
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2004
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. ŞERİFE ATLIHAN
- A monographic study: Life and architectural practice of Ali Mukadder Çizer
Monografik bir çalışma: Ali Mukadder Çizer'in hayatı ve mimarlık pratiği
ORKUN DAYIOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MURAT GÜL
- Impacts of modernization process on conservation and restoration of traditional wooden religious buildings; a comparative study between Turkey and Japan
Modernleşme sürecinin geleneksel ahşap dinî yapıların korunması ve restorasyonu üzerindeki etkileri, Türkiye ve Japonya arasında karşılaştırmalı bir araştırma
SÜHEYLA KOÇ
Doktora
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ MAZLUM
PROF. DR. KEİSUKE FUJII
- Türkiye'de bitki örtüsü değerlerinin değişimi ve meteorolojik parametrelerle ilişkilendirilmesi
The Variations of normalized difference vegetation index in Turkey and relationship between meteorological parameters
DENİZ OKÇU