6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında haksız şartlar
Unfair terms with in scope of code numbered 6502 on Protection of Consumers
- Tez No: 549351
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YILDIZ ABİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, İşletme, Law, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Sanayi devrimi ile birlikte üretim ve pazarlama tekniklerinin gelişmesi sonucu seri ve kitle halinde üretim yapılması satıcı ve sağlayıcılar ile kredi verenlerin, tüketicilerle her defasında ayrı ayrı müzakere yaparak sözleşme kurmasını güçleştirmiştir. Bu nedenle satıcı ve sağlayıcılar ile kredi verenler genel işlem koşulları kullanmaya başlamışlardır. Ancak zamanla genel işlem koşullarını kullanan taraf, karşı tarafın müzakere imkanı da bulunmadığından bunları kendi lehine olacak şekilde oluşturmaya başlamışlardır. Bu da sözleşmenin güçsüz tarafını oluşturan tüketicilerin korunması gerekliliğini beraberinde getirmiştir. Bu koruma idari denetim ve yargısal denetim ile sağlanmaktadır. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 20-25 maddeleri arasında genel işlem koşulları tüm sözleşme ilişkilerinde uygulanmak üzere hüküm altına alınmıştır. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda ise haksız şartlar düzenlemesi tüketici sözleşmelerinde uygulanmak üzere özel olarak düzenlenmiştir. Genel işlem koşulları, sözleşmenin taraflarından birinin, ileride çok sayıda yapacağı sözleşmelerde kullanılmak üzere önceden tek yanlı olarak hazırladığı ve karşı tarafa sunduğu sözleşme hükümleridir. Haksız şart ise, tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye dahil edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı olacak şekilde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme şartlarıdır. Haksız şartlar genel işlem koşullarından daha geniş bir kavramı ifade etmektedir. Genel işlem koşulları idari ve yargısal denetime tabi olmaktadırlar. Yargısal denetim de yürürlük denetimi, yorum denetimi ve içerik denetimi olarak ayrılmaktadır. Yürürlük denetimde, genel işlem koşullarını kullanan tarafın, bunların varlığı hakkında sözleşmenin karşı tarafına açıkça bilgi verip içeriğini öğrenme imkanı sağlayıp sağlamadığı, karşı tarafın da kabul iradesini açıklayıp açıklamadığı araştırılır. Yorum denetiminde açık ve anlaşılır olmayan veya birden çok anlama gelen genel işlem koşullarının tüketici lehine yorumlanması amaçlanır. İçerik denetiminde ise, sözleşme koşullarının, dürüstlük kuralına aykırı olarak sözleşmenin taraflarının hak ve borçlarında dengesizlik yaratıp yaratmadığı incelenir. Tüm bu işlemler sonucunda haksızlığına karar verilen hükümler geçersiz hale gelir. Ancak geçersiz olan hükümlerden sonra da sözleşme diğer hükümleriyle varlığını devam ettirir.
Özet (Çeviri)
It has become more difficult for sellers and suppliers and creditors to negotiate and draw up a contract with consumers individually anytime since production was carried out in batch and mass productions as a result of development in manufacturing and marketing techniques thanks to industrial revolution. For that reason, sellers and suppliers and creditors have started to use standardized terms. However, the party that used standard terms has started to create them in his favor over the time as the opposite party has no opportunity to negotiate. It thus brought along the requirement to protect consumers who constitute weak party of the contract. This protection is provided by administrative audit and judicial review. Between Articles 20 to 25 of Turkish Code of Obligations no 6098, Standard Terms have been ensured to be implemented in all contractual relations. As for Law on the Protection of the Consumer, regulation on unfair terms has been regulated specifically in order to implement in consumer contracts. Standard terms are provisions of a contract which one of the contracting parties has prepared unilaterally and submitted to the other party in advance so that they would be used in many further contracts. As for unfair terms, they are provisions of the contract which are involved in the contract without negotiating with the consumer and which result in an instability against the consumers in a way that they would be against the rule of good faith in contractual rights and obligations of the parties. Unfair terms represent a broader concept than standard terms. General terms are subject to administrative and judicial review. Judicial review is divided into validity review, interpretation review and content review. In validity review, it is investigated if the party using standard terms has informed the other party of the contract on these terms clearly and enabled that party to learn the content and also if the other party has explained his own approval will. In interpretation review, the purpose is to interpret standard terms in favor of the consumer which are not clear and comprehensible or have more than one meaning. As for content review, it is analyzed if provisions of the contract cause instability for rights and obligations of the contracting parties in a way to be against the good faith. Provisions decided to be unfair as a result of all these processes would be invalid. However, the contract continues to exist with the other provisions after any provision becomes invalid.
Benzer Tezler
- Tüketici sözleşmelerindeki haksız şartlar
Unfair conditions in consumer contracts
GONCA GÜL SARIOĞLU ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Hukukİstanbul Kültür ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CÜNEYT BELLİCAN
- Yatırım hizmet ve faaliyetleri bağlamında yatırımcının tüketici olarak korunması
Protection of investor as a consumer in terms of investment services and activities
HATİCE EBRU TÖREMİŞ
- Mesafeli sözleşmelerde tüketicinin korunması: Ön bilgilendirme yükümlülüğü ve cayma hakkı
Consumer protection on distance contracts: Pre-contractual information obligation and right to withdraw
ATA SITKI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE TUBA AKÇURA KARAMAN
- Paket tur sözleşmesinin tüketici hukuku ekseninde, genel hükümler ve arabuluculuk kurumu çerçevesinde değerlendirilmesi
Evaluation of the package tour agreement within the axis of consumer law, in the framework of general provisions and mediation institution
GÜLBEN DEMİRCAN BABAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TurizmSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ TÜRKAY