Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ideal vatandaşlık anlayışlarına yönelik bir anlatı sorgulaması
A narrative inquiry of prospective social studies teachers' perspective on ideal citizenship
- Tez No: 549359
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEMİL CAHİT YEŞİLBURSA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 259
Özet
Araştırma, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının vatandaşlık anlatılarını ve anlatılarla ilişkili deneyimlerini konu almaktadır. Araştırmanın amacı“ideal vatandaşlık”kavramının inşasını ve“ideal vatandaşlık”kavramına dönük deneyimleri sosyal bilgiler öğretmen adaylarının gözünden anlamaktır. Araştırmanın gerçekleştirilmesinde nitel araştırma yöntemlerinden anlatı sorgulaması deseni uygulanmıştır. Anlatı sorgulaması deneyimleri, anlamları ve öyküleri bireyin yaşamı süresince karşılaştığı kişi, olay ve çevre bağlamında mercek altına alan nitel araştırma desenidir. Anlatı (narrative), bir kişiyi veya olayı bütüncül bir biçimde betimlemek için kullanılan bir terim olarak anlaşılabilir. Anlatı çalışmalarında araştırmaya katılan kişinin deneyimleri, olayla ilgili yaşantıları bir bütünlük içinde incelenir ve ele alınır. Araştırmanın verileri 4 farklı devlet üniversitesinden toplanmıştır. Etik gerekçeler doğrultusunda araştırmadaki diğer gerçek isimler gibi üniversite isimleri de farklı isimlerle kodlanmıştır. Araştırmanın katılımcıları olan öğretmen adayları, tipik vaka örnekleme tekniği ile seçilmiştir. Tipik vaka örneklemine uygun katılımcı seçebilmesi için ilgili üniversitelerde tipik vakanın ortaya konulması gerekmiştir. İlgili üniversitelerde tipik vakanın ortaya konulması amacıyla araştırmanın yapıldığı üniversitelerin sosyal bilgiler öğretmenliği 3. ve 4. sınıf öğrencilerine Vatandaşlık Algısı Ölçeği, Aktif Vatandaşlık Ölçeği ve ideal vatandaşlık kavramına dair bakış açısını konu alan açık uçlu soru formu uygulanmıştır. Araştırmanın katılımcıları ilgili form ve ölçeklerin analizi sonucu ortaya çıkan verilere dayalı olarak çalışmaya davet edilmiştir. Araştırmanın yapıldığı çevrede gözlenen tipik vatandaşlık anlatısını yansıtan görüşler belirten 18 katılımcı araştırmaya davet edilmiştir. Sonuç olarak 15 öğretmen adayı araştırmaya katılmaya karar vermiştir. 4 farklı üniversiteden 15 öğretmen adayı ile en az 2 en fazla 3 görüşme yapılmıştır. Her bir görüşme en az 19 dakika en fazla 73 dakika sürmüştür. Veri toplama sürecinin sonucunda ortaya çıkan 500 sayfanın üzerinde doküman, anlatı analizine tabi tutulmuştur. Araştırmacı, vatandaşlık anlatısının nasıl olduğuna dönük (ilk) araştırma sorusu için problem-çözüm anlatı analizi (çevre, kişi, eylem, problem ve çözüm), deneyime dönük (ikinci) araştırma sorusu için bütüncül biçim analizi uygulamıştır. İlgili analizlerin kavramsal tanımları ve ayrıntıları yöntem bölümünde okuyucuyla paylaşılmıştır. Araştırma bulguları iki farklı ideal vatandaşlık anlatısının var olduğunu göstermiştir. Bunlar demokratik vatandaşlık anlatısı ve vatansever vatandaşlık anlatısıdır. Demokratik anlatıya göre demokrasi ülkemizde içselleştirilememiştir. İnsanların farklı fikirlere tahammülü bulunmamaktadır. Çünkü ülkemizde insanlar birbirine saygı duymamaktadır. Türkiye'de insanlar başka bir ifade tarzını, görüşü, inanç grubuna kabul etmeye gönüllü olmamaktadır. Ne var ki ülkemizde birçok farklılık bir arada yaşamaktadır. Fakat farklılıklar yok sayılmaktadır. Ülke birliğini tehlikeye atılmaktadır. Dolayısıyla bu anlatıya göre ideal vatandaş farklılıkları tanıyan, önemseyen, saygı duyan demokratik insandır. Vatansever anlatıya göre ise Türkiye zor bir coğrafyadadır. Dış devletler Türkiye hakkında yani bizim hakkımızda kötü şeyler düşünmektedir. Bu yüzden ideal vatandaşlar daha dikkatli davranmalıdır. Son yıllarda Türkiye toplumsal ve politik bakımdan zor durumdadır. Eskiden güçlü ve büyük bir devlet olduğumuz için bugün bulunduğumuz yeri daha iyi bir noktaya getirmeye çalışmamız gerekmektedir. Dolasıyla ideal vatandaşın devletin iyiliğini düşünerek duygu, düşünce ve eylemlerine çeki düzen vermesi gerekmektedir. Her bir katılımcının sadece bir vatandaşlık anlatısını öne sürmesi dikkat çekicidir. Örneğin bir öğretmen adayı demokratik vatandaşlık anlatısına ait öğelere sıklıkla vurgu yapmakta, vatansever anlatıyla ilgili öğelere nadiren değinmektedir. Araştırma sonuçları öğretmen adaylarının üniversite eğitimi süresince vatandaşlığa dair sınırlı sayıda deneyiminin olduğunu göstermektedir. Öğretmen adaylarının vatandaşlığa dair deneyimlerinin önemli bir bölümü lise yıllarına aittir. Öğretmen adayların vatandaş deneyimlerine ilişkin araştırma sorusuyla ilgili 4 farklı tema ortaya çıkmıştır. Bunlar (a) ders ve ders kapsamında girilen etkileşimlerin vatandaşlığa bakış açısını değiştirmesi, (b) üniversite eğitimi süresince farklı kültürlerle karşılaşmanın vatandaşlığa bakışını etkilemesi, (c) üniversite eğitiminin vatandaşlığa bakış açısına yeni bir unsur katmaması ve son olarak (d) üniversite eğitiminin kişisel deneyimlerle ilişkili olmamasıdır. Araştırmanın veri toplama sürecinde katılımcıların, ilgili herhangi bir soru olmamasına rağmen, mülteciler ve Sivil Toplum Kuruluşlarıyla (STK) ilgili görüş belirtme eğiliminde oldukları gözlenmiştir. Bunun üzerine araştırmacı ilgili konulara dönük soruları bütün katılımcılara yöneltmiştir. Bu yüzden çalışma, araştırma sorularında cevabı aranan sorulara ek olarak mülteciler ve STK'larla ilgili bulguları da içermektedir. İlgili ve ilginç diğer bir durum ise vatansever ve demokratik anlatı sahiplerinin konu mülteciler ve STK'lar olduğunda da anlatıların geneliyle uyumlu görüş belirtmeleri olmuştur. Bu durumlarda vatansever anlatı sahipleri vatan, şehitlik, güvenlik ekseninde buna karşın demokratik anlatı sahiplerinin insan hayatı, farklılık ve politik katılım ekseninde görüş belirttikleri gözlenmiştir. Araştırma sonuçları kapsamında uygulamaya ve araştırmaya dönük önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study focuses on prospective social studies teachers' narratives of citizenship and related experiences. The primary aim of the study is to understand the construction of the concept of“ideal citizenship”and the experiences regarding“ideal citizenship”from the perspective of prospective social studies teachers. Narrative inquiry, a qualitative research design, was employed in the study. Narrative inquiry is a qualitative design that features experiences, meanings and stories in the context of people, cases and environments that individuals encounter during their life time. Narrative can be regarded as a term that is used to describe a person or case in an integrated manner. In narrative inquiry, experiences of a person participating in the study are examined and approached as a whole. In the present study, data were gathered from four Turkish state universities. Due to ethical considerations, the names of these universities as well as those of real individuals were coded with different names. The participants were selected by means of the typical case sampling method. In order to select participants in accordance with typical case sampling, it was necessary to demonstrate the typical case at the universities. For this purpose, the Citizenship Perception Scale, the Active Citizenship Perception Scale and an open-ended questionnaire about the concept of ideal citizenship were administered to the third and fourth year students of these universities studying social studies education. The participants were invited to the research process as a result of the analysis of the data gathered. Eighteen participants who expressed opinions reflecting the typical citizenship narrative observed in the research environment were thus invited to the study. As a result, 15 prospective teachers were included in the sample. Fifteen prospective teachers from four universities were interviewed two to three times. The duration of these interviews ranged between 19-73 minutes. Documents over 500 pages obtained at the end of the data collection process were subjected to narrative analysis. The researcher applied problem-solution narrative analysis (environment, person, action, problem and solution) for the first research question how the citizenship narrative was like, and holistic form analysis for the second research question on the experiences. The conceptual definitions and details of these analyses were shared with the reader in the method section. The findings revealed two different narratives of ideal citizenship. These were the narratives of democratic citizenship and patriotic citizenship. According to the democratic narrative, democracy has not been internalised in the country. Individuals do not have tolerance for opinions that are different from theirs. This is because people in the country do not respect to each other. People in Turkey are not willing to accept different styles of expression, views and beliefs to their group. However, many differences exist in our country. Yet, the differences are ignored, jeopardising the country's unity. Therefore, according to this narrative, the ideal citizen is a democratic person who recognizes, cares about and respects differences. According to the patriotic narrative, Turkey is located on a difficult geography. Foreign states have plans against us, Turkey. That is why ideal citizens should act more cautiously. In recent years, Turkey is in a difficult situation politically and socially. Since we used to be a strong and great state, we need to try to improve the place we are today. For this reason, the ideal citizen should be more careful about their feelings, thoughts and actions by considering the good of the state. It is noteworthy that each participant put forward only a narrative of citizenship. For example, a prospective teacher frequently emphasized the elements of the democratic citizenship narrative and rarely referred to patriotic narrative. The results of the study showed that the prospective teachers had limited experience on citizenship during their university education. An important proportion of their experience related to citizenship were from their high school years. Four different themes were revealed with regard to the research question on prospective teachers' citizenship experiences. These included (a) the change in their point of view regarding citizenship in a course and in interactions during a course, (b) the effect of meeting different cultures during university education on their view of citizenship, (c) gaining a new element in their perspective of citizenship in university education, and (d) university education not being related to personal experiences. In the data collection process, the participants were observed to have a tendency to express opinions on refugees and NGOs, although there were no relevant questions. Then, the researcher asked the questions about these issues to all the participants. Therefore, the study also included findings related to refugees and NGOs, in addition to the questions asked to address the research questions. Another relevant and interesting point is that the participants who provided the patriotic and democratic narratives stated opinions about refugees and NGOs that were compatible with the narratives in general. In these cases, those who provided patriotic narratives approached such issues from the perspectives of homeland, martyrdom and security, whereas those with democratic narratives stated their views on human life, differences and political participation. Suggestions for practice and research were offered in the scope of the results.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının siyaset okuryazarlık durumları
Political literacy levels of pre-service teachers of social studies
MELİKE FAİZ
- Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının keşif temelli sosyal bilgiler öğretimine ilişkin inanç ve deneyimleri
Pre-service social studies teacher's beliefs and practices about inquiry based social studies
İZEL KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BANU ÇULHA ÖZBAŞ
- Öğretmen adaylarının demokratik vatandaşlık tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Study of teachers candidates' democratic citizenship attitudes in terms of various variables
HALİL İBRAHİM GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVET HALİ
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tartışmalı konuların öğretimine yönelik tutumları
Attitudes of social study teachers to the education of contractual subjects
GÜLSEREN ÖZÜDOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT AYDIN
- Konu ve beceri temelli eleştirel düşünme öğretiminin öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimi ve düzeyine etkisi
The Effect of content and skill based critical thinking teaching on prospective teachers'disposition and level in critical thinking
BİRSEL AYBEK
Doktora
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AHMET DOĞANAY