Geri Dön

Komünizm sonrası dönemde Bulgaristan'daki Türk azınlık ve siyasete katılımları (1997-2000)

Turkish minority in post-communist Bulgaria and their political participation (1997-2000)

PDF İndir

  1. Tez No: 549942
  2. Yazar: VAHİT SADAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. RAMAZAN YELKEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Tarih, Political Science, Sociology, History
  6. Anahtar Kelimeler: Bulgaristan, etnisite, etnik siyaset, HÖH, siyasal katılım, Türk azınlık, Bulgaria, ethnicity, ethno-politics, MRF, political participation, Turkish minority
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 439

Özet

Bu çalışmada Bulgaristan'da yaşayan Türk azınlığın statüsü, sosyo-ekonomik ve kültürel durumu, göç olgusu, etnisite, etnik kimlik, etnik ilişkileri; etnik siyaset, azınlıkların siyasal katılımı, bu katılımdaki değişimler ve değişimi etkileyen faktörler ile Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH), 1997- 2000 yılları esas alınarak incelenmiştir. Araştırmanın problemi olarak Bulgaristan'daki Türk/Müslüman azınlık, maruz kaldığı yoğun bir asimilasyon sürecinden entegrasyon (bütünleşme) aşamasına nasıl gelebildiği sorusuna cevap aranmıştır. Çalışmada ayrıca, komünizm sonrası dönemde Yugoslavya başta olmak üzere Balkanlarda kanlı etnik ve dini çatışmaların yaşandığı bir süreçte bir Balkan ülkesi olan ve Türkler başta olmak üzere içinde birçok etnik ve dini azınlığı barındıran Bulgaristan'ın bu çatışmalardan nasıl uzak kalabildiği ve bu uzak kalışta Türk ve Müslüman azınlığın siyasal katılımı, etnik siyaset ve HÖH'ün rolünün ne olduğu incelenmiştir. Çalışmada, güncel verilere göre Bulgaristan nüfusun yaklaşık % 9'unu oluşturan Türk azınlığın, Osmanlıdan günümüze tarihsel süreci özetlenmiştir. 1984-1989 asimilasyon ve baskı dönemi üzerinde durulmuş; Bulgaristan'ın Avrupa Birliği (AB) adaylık sürecinin başladığı 2000 yılına kadar getirilerek, günümüze bağlanmıştır. Çalışmada sadece Türk azınlık araştırılmamış, dini ve kültürel yakınlıkları nedeniyle Müslüman Pomak ve Romanlara (Çingene) da yer verilmiştir. Türk ve Müslüman azınlık, demografik endişeler başta olma üzere çeşitli nedenlerle, anlaşmalı ve/veya zorunlu göçe tabi tutulmuştur. Günümüzde Türkiye yerine AB ülkelerine yönelmiş görünen azınlığın göç problemi de çalışmada ayrıca ele alınmıştır. Jivkov rejiminin çökmesiyle Bulgaristan'da komünist dönem sona ermiş ve Türk azınlık görece daha rahat bir döneme girmiştir. 1990 yılından kurdukları HÖH Partisi ile Bulgaristan siyasetinde yerini almış, zaman zaman da iktidar ortağı olmuştur. HÖH'ün Bulgar siyasetine dâhil oluşuyla Türk azınlığın siyasi faaliyetleri artmış; siyasal katılım ve etnik siyaset bağlamında önemli başarılar elde edilmiştir. HÖH sadece seçmenlerini mobilize etmekle kalmamış, aynı zamanda azınlık statüsünün tanınması ve azınlık haklarının verilmesinde baskı unsuru oluşturarak; hem Bulgaristan hem de Avrupa genelinde azınlığın sesi ve temsilcisi olmuştur. Müslüman azınlıklar başta olmak üzere diğer azınlıkların da teveccühünü kazanan HÖH, seçmen kitlesini genişletmiş; bir etnik parti kimliğinde kitle partisi durumuna gelmiştir. Yaptığımız anket, görüşme ve gözlemlerden elde ettiğimiz bulgulara göre Türk azınlığın HÖH'ü benimsediği, oy tercihini büyük oranda HÖH'ten yana kullandığı tespit edilmiştir. Çalışmanın İngiltere, Bulgaristan ve Türkiye olmak üzere üç ülke ayağı bulunmaktadır. Sosyoloji, etnografya, tarih, siyaset bilimi, uluslararası ilişkiler gibi bilimleri kapsayan disiplinler arası (interdisciplinary) bir çalışmadır. Araştırma kapsamında Bulgaristan'ın Rodoplar (Kırcaali) ve Deliorman (Razgrad) bölgelerinde dört (4) ay süren bir alan çalışması (field work) yapılmıştır. Alan çalışmasında, tesadüfi yöntemle seçilen 200 katılımcıya (örneklem) Türk Müslüman azınlığı ilgilendiren konularda; siyasal katılım durumlarını ve oy tercihlerini ölçme amaçlı 63 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır (Bkz. Ek-2). Ankete ilaveten HÖH lideri Ahmet Doğan başta olmak üzere bazı HÖH milletvekilleri, HÖH temsilcileri, belediye başkanları ve azınlığın kanaat önderleriyle mülakatlar yapılmış; gözlemlerde bulunulmuştur. Araştırmanın veri analizinde anketler için nicel, mülakatlar için de nitel yöntemler kullanılıp, karma yöntem tekniği uygulanmıştır. Analizlerde ise SPSS Programıyla frekanslar ve karşılaştırmalı tablolar; anlamlılık ilişkilerini görebilmek için de Ki-Kare testinden yararlanılmıştır. Anket soruları, elde edilen“,739”Cronbach alfa katsayısıyla güvenirlik testini geçmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde giriş ve yöntem; ikinci bölümünde kavramsal çerçeve ve teorik yaklaşımlar; üçüncü bölümünde tarihsel süreç; dördüncü bölümünde sosyo-ekonomik durum ve göç olgusu; beşinci bölümünde eğitim ve dini-kültürel yapı; altıncı bölümünde etnik ilişkiler; yedinci bölümünde siyasal katılım, etnik siyaset ve HÖH; sekizinci bölümünde de bulgu ve yorumlar sunulmaktadır. Çalışmanın son bölümünde ise değerlendirme, sonuç ve öneriler yer almaktadır.

Özet (Çeviri)

In this study, the status of Turkish minority living in Bulgaria, socio-economic and cultural situation, migration phenomenon, ethnicity, ethnic identity, ethnic relations; ethno politics, political participation of minorities, changes in this participation and the factors affecting the change and the Movement for Rights and Freedoms (MRF) were examined on the basis of the years 1997- 2000. The problem of the study is how the Turkish / Muslim minority in Bulgaria came to the integration stage through an intensive assimilation process? In the post-communist period, there were bloody ethnic and religious conflicts in the Balkans, particularly in former Yugoslavia. The study further investigates, as a Balkan country how Bulgaria, which includes many ethnic and religious minorities, particularly the Turks, managed to stay away from these conflicts. The role of the political participation of Turkish and Muslim minorities, ethnic politics, and the MRF in this avoidance was also examined. In addition, the study summarizes the historical process of the Turkish minority, which constitutes approximately 9% of the Bulgarian population, from the Ottoman to the present. Regarding the period under investigation, the study emphasises 1984-1989 assimilation and repression period and brings us to 2000 the time when Bulgaria's European Union (EU) candidacy process started. In the study, not only the Turkish minority is examined, but because of their religious and cultural affinities, Muslim Pomaks and Roma (Gypsies) are also mentioned. Turkish/Muslim minorities have been subjected to the forced and/or contractual migration for various reasons, especially for demographic concerns. The study also considers the migration phenomenon that is recently directed to the EU countries rather than Turkey. With the collapse of the Zhivkov regime, the communist era came to an end in Bulgaria and the Turkish minority entered a relatively easier period. With the MRF, which was established in 1990, it took its place in the Bulgarian politics and shared power from time to time. With the inclusion of MRF in Bulgarian politics, the political activities of the Turkish minority increased; they achieved significant achievements in terms of political participation and ethnic politics. Besides mobilising its voters, the MRF created a pressure for recognizing minority status and granting minority rights; it became the voice and representative of the minority in both Bulgaria and Europe. The MRF has won the favour of other minorities, particularly the Muslims; it has become a mass party from an ethnic party identity by expanding the electorate. According to the findings of our questionnaire, interviews and observations, we come to the conclusion that the Turkish minority embraced the MRF and preferred to vote for a large proportion of their votes. The study was carried out in three countries; the UK, Bulgaria and Turkey. It is an interdisciplinary study that covers the sciences such as sociology, ethnography, history, political science and international relations. Within the scope of the study, a field work was carried out in Bulgaria's Rhodopes (Kardzhali) and Deliorman (Razgrad) region for four months. In the field work, a questionnaire consisting of 63 questions was applied to the randomly selected 200 participants, in order to measure the issues related to Turkish Muslim minority's political participation status and voting behaviours (See Appendix-2). In the data analysis of process, a mixed approach was adopted. That is quantitative methods for the questionnaires and qualitative methods for the interviews were used. In the analyses, the frequencies, comparative tables and the Chi-Square test were performed with SPSS Program. Questionnaires passed the reliability test with“, 739”Cronbach's alpha coefficient. The first chapter includes introduction and methodology; in the second chapter conceptual framework and theoretical approaches are discussed; in the third chapter historical appraisal is given; socio-economic status and migration phenomenon are discussed in the fourth chapter; education, religious-cultural structure are evaluated in the fifth chapter; the sixth chapter covers ethnic relations; political participation, ethno politics, and the MRF are examined in the seventh chapter; findings and comments are explored in the eighth chapter. Evaluation, results and recommendations are pointed out in the last section.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    217792

    Linguistic rights of the Turkish minority in Bulgaria

    Bulgaristan'daki Türk azınlığın dilsel hakları

    CENGİZ HAKSÖZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    SosyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. AYŞEGÜL AYDINGÜN

  2. Tez No

    656770

    The process of securitization of the Turkish minority in Bulgaria by the Bulgarian Communist Party: The case of the revival process in the era of late socialism

    Bulgaristan'daki Türk azınlığın Bulgar Komünist Partisi tarafından güvenlikleştirme süreci: Geç sosyalizm döneminde yeniden doğuş süreci örneği

    IVO KIRILOV IVANOV

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Siyasal BilimlerHacettepe Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT ÖNSOY

  3. Tez No

    567196

    Türkiye-Bulgaristan ticari ilişkileri (1969-2016)

    Turkey-Bulgaria trade relations (1969-2016)

    ÖZGÜR COŞKUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    CoğrafyaMarmara Üniversitesi

    Türk Dünyası Coğrafyası Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜLYA KAYALI

  4. Tez No

    752027

    The role that The idea of Europe has played in Albania'sforeign policy during the post-communist era'

    Komünizm sonrası dönemde Arnavutluk'un dış politikasındaki Avrupa fikrinin rolü

    ENEDI DOMI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Siyasal Bilimlerİbn Haldun Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. ERİK İVAR RİNGMAR

  5. Tez No

    427379

    Makedonya'da Komünizm sonrası dönemde ortaya çıkan dini akımlar ve temel görüşleri

    Post-Communism religious movementt in Macedonia and their basic ideologies and thoughts

    NESİBE KAMBERİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DinUludağ Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÇELENK

Geri Dön