Geri Dön

Türkiye'de elektrik tüketimi ve iktisadi büyüme ilişkisi: Elektrik sektöründe 2001 yılı sonrası yapısal reform politikaları

Electricity consumption and economic growth relation in Turkey: Structural reform policies in electricity sector after 2001

  1. Tez No: 550146
  2. Yazar: SELÇUK ÖZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SELAHATTİN TOĞAY
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonometri, Ekonomi, Enerji, Econometrics, Economics, Energy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 150

Özet

Ekonomik krizlerin yaşandığı dönemde, ekonominin iç ve dış şoklara karşı daha dayanıklı hale gelmesini sağlayan yapısal reform politikaları, birçok sektörde uygulama alanı bulmuştur. Elektrik sektörü de yapısal reform politikalarının uygulama alanlarından birisidir. Şili, 1978 yılında elektrik sektörüne yönelik yapısal reformları uygulamaya koyan ilk ülkedir. Daha sonra İngiltere ve diğer ülkeler Şili'yi takip etmişlerdir. Elektrik sektörünün devlet tekelinden çıkarılarak, özel sektöre ve rekabete açılmasını içeren bu reform hareketi, Dünya Bankası, IMF ve OECD gibi kuruluşlarında desteğiyle hemen her ülkede uygulamaya konulmuştur. Türkiye'de her ne kadar 2001 yılı öncesi özelleştirmelerle elektrik sektörüne yönelik yapısal reform politikaları uygulamaya konulmak istense de özellikle 2001 yılı sonrası yapılan hukuki düzenlemelerle reform süreci hız kazanmıştır. Bu bakımdan yapılan birçok çalışmada 2001 yılı, Türkiye'nin elektrik sektörüne yönelik yapısal reform politikası uygulamalarında milat olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada, yapısal reform politikası kavramın teorik çerçevesine yer verilmek suretiyle, elektrik sektörüne yönelik uygulanan yapısal reform politikaları ülke bazında tarihsel olarak incelenmiş ve ayrıca elektrik sektörü piyasasının örgütlenme modelleri ele alınmıştır. Türkiye'de elektrik sektörünün tarihsel gelişim süreci ve Türkiye'de elektrik sektörüne yönelik uygulanan yapısal reform politikaları incelenmiştir. Uygulanan yapısal reform politikalarının başarısı, elektrik fiyatlarının, kayıp kaçak oranlarının ve elektrik sektörüne yönelik yatırımların seyri kriter alınarak incelenmiştir. Daha sonra 1980-2015 yılları arasındaki döneme ilişkin GSYİH ve elektrik tüketimi arasındaki istatistiki ilişki ve bu ilişkinin yönü, Johansen Eşbütünleşme sınaması, vektör hata düzeltme modeli ve Granger nedensellik/ blok dışsallık Wald testi yardımıyla incelenmiş, kısa dönemde Gayrisafi Yurtiçi Hasıladan, elektrik tüketimine doğru pozitif yönlü, uzun dönemde ise tam tersi olarak elektrik tüketiminden Gayrisafi Yurtiçi Hasılaya doğru pozitif yönlü nedensellik ilişkisi bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

During the economic crisis time, sructural reform policies that have enabled the economy to become more resistant to internal and external shocks, have found application in many sectors. Electricity sector is one of the application areas of structural refrom policies. Chile became the first county that implemented the structural reforms toward electricity sector in 1978. Then England and other countries followed Chile. This reform, which includes removing the electricity sector from the state monopoly and opening it to the private sector and competition, has been put into practice in almost every country with the support of institutions such as the World Bank, IMF and OECD. Although Turkey had tried to implement structural reform policy by way of privization on electric sector before 2001, especially with legislative regulations after 2001, reform process accelerated. In this regard year 2001 is determined as a turning point in the policy implementation of structural reforms to Turkey's electricity sector in most studies. In this study, the theoretical framework of the concept of structural reform policy is given, and the structural reform policies applied to the electricity sector were examined historically in the country base, also the organizational models of the electricity sector were discussed. Historical development process of the electricity sector and structural reform policies implemented for the electricity sector in Turkey were examined. The success of the structural reform policies implemented has been examined by taking the criteria of electricity prices, loss leakage rates and investments in the electricity sector. Then, the statistical relationship between GDP and electricity consumption between 1980-2015 and the direction of this relationship, were examined with the help of Johansen Cointegration test, vector error correction model and Garnger causality/block externality Wald test, it is concluded, in the shortrun that there is a possitive causal relation from Gross Domestic Product toward electricity consumption, in the longrun there is a possitive relationship from electricity consumption toward Gross Domestic Product.

Benzer Tezler

  1. Beşeri sermaye ekonomik büyüme ilişkisi Türkiye örneği

    The relationship between human capital and economic growth the case of Turkey

    MOUNA MOUACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Ekonomiİstanbul Gelişim Üniversitesi

    Ekonomi Finans Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKER İNMEZ

  2. Elektrik tüketimi ve ekonomik büyüme ilişkisinin sektörel açıdan karşılaştırılması: Türkiye örneği

    Sectoral comparison of the relationship between electricity consumption and economic growth: The case of Turkey

    HÜSEYİN ABACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    EkonometriAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT ÇAKIR

  3. Elektrik tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Avrupa Birliği ve Türkiye üzerine ampirik bir inceleme

    The relationship between electricity consumption and economic growth: An empirical study on the European Union and Turkey

    BAYRAM AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    EkonometriGazi Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMRE GÜNEŞER BOZDAĞ

  4. Beşeri sermaye ekonomik büyüme ilişkisi; Türkiye örneği

    Human capital economic growth relationship the case of Turkey

    DERYA KAZANCİGİL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    EkonomiBalıkesir Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BÜLENT BAYRAKTAR

  5. Üretim değişkenliği ile büyüme arasındaki ilişki: Türkiye örneği

    The relationship between output volatility and growth: The Turkey case

    AYKUT EKİNCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    EkonometriKaradeniz Teknik Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERSAN BOCUTOĞLU