Geri Dön

Zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilerde ayrımlı pekiştireç kullanımının problem davranışın azaltılmasında etkisinin incelenmesi

The examination of influence of differential reinforcement application on decrease of problem behaviors in students with intellectual disability

PDF İndir

  1. Tez No: 550494
  2. Yazar: EDA ALICIOĞLUGİL
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERİFE ŞENAY İLİK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Ayrımlı pekiştirme, problem davranış, zihinsel yetersizlik, differential reinforcement, problem behavior, intellectual disability…
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 105

Özet

Bu araştırmanın amacı, zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilerde, diğer davranışların ayrımlı pekiştirilmesi ve ipucunun giderek azaltılması yönteminin öğrencilerin problem davranışları üzerinde etkisinin belirlenmesidir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi olan tek denekli araştırma yöntemlerinden çoklu yoklama modellerinin bir türü olan denekler arası çoklu yoklama modeli ile nitel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi, Konya özel eğitim mesleki eğitimde öğrenim gören 17-17-18 yaşlarında üç hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmaya ilişkin bilgi toplamak için anekdot kayıt formu, olay kaydı veri formu, pekiştireç belirleme formu ile ailelere ve öğretmenlere yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde, olay kaydı formu ile elde edilen veriler excel programına aktarılmıştır. Excel'e aktarılan veriler araştırmada yer alan her öğrenci için ayrı olarak düzenlenmiş ve çizgi grafiği üzerinde gösterilmiştir. Nitel verilerin analizinde; ailelere ve öğretmelere yönelik görüşme formundan elde edilen veriler, analiz edilmiş ve ailelerin, öğretmenlerin görüşlerinden doğrudan alıntılara yer verilmiştir. Sonuç olarak araştırmada zihinsel yetersizliği olan öğrencilerde diğer davranışların ayrımlı pekiştirilmesi ve ipucunun giderek azaltılması yöntemlerinin uygulanmasıyla, problem davranışların başlama düzeyi evresindeki ders içi oluşum sayılarında azalma olduğu izleme verilerinde de kararlılığa ulaşılmıştır. Öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda, sağaltım öncesinde öğrencilerdeki vurma davranışının yoğun olduğu ve arkadaşlarına ciddi derece fiziksel zarar verdikleri, sağaltım sonrasında ise öğrencilerin problem davranışın sıklığının azaldığı tespit edilmiştir. Ailelerin görüşleri doğrultusunda, sağaltım öncesinde genellikle çocukların birbirleriyle kavga ettikleri, birbirlerine fiziksel zarar verdikleri sağaltım sonrasında ise çocukların problem davranışları daha az sergilediği, aile bireyleriyle uyum içinde oldukları tespit edilmiştir. Bu araştırma sonuçlarına bağlı olarak ileri araştırmalar da; 1. Diğer davranışların ayrımlı pekiştirilmesi ve ipucunun giderek azaltılması yönteminin farklı engel türlerindeki öğrencilerin problem davranışlarının azaltılmasında denenebilir. 2. Özel gereksinimli olan çocukların diğer problem davranışlarının sağaltımında, ayrımlı pekiştirmenin bu davranışların azalmasına olan etkililiğine bakılabilir.

Özet (Çeviri)

The purpose of this study is to determine the effects of differential reinforcement of other behaviors method and the method of most to least prompting on reducing problem behaviors of students with intellectual disability. In the study, the multiple-probe design accross subjects that is a sort of multiple-probe designs belonging to single-subject designs which are quantitative research methods and the descriptive survey model, one of the qualitative research method, are used. The sample of the study is composed of three students (aged 17-18 years old) with mild intellectual disability, who attend special education vocational training center in Konya. The information required for study were collected via anecdotal record form, event-record data form, reinforcement identification form and semi-structured interview form for parents and teachers. The data obtained from event-record form were transferred to Excel program in analysis of quantitative data. These quantitative data were arranged individually for each participant student and were representated in line chart. In analysis of qualitative data, the data collected via semi-structured interview form for parents and teachers were analyzed and quotations from parents' and techers' views were used. As a result, it is demonstrated that employing the differential reinforcement of other behaviors method and the method of most to least prompting on students with intellectual disability is effective to reduce the amount of problem behaviors in class. According to teachers' views, it is determined that problem behaviors performed by students, such as hitting, injuring each other, in pre-intervention period were considerably reduced in post-intervention period. In addition, according to parents, children, generally fight with each other in pre-intervention period, performed less frequently problem behaviors after intervention. In further studies based on this study's results; 1. The methods of differential reinforcement of other behaviors and the most to least prompting can be employed to reduce problem behaviors performed by students with different types of disability. 2. The effectiveness of differential reinforcement on reducing these behaviors can be examined in treatment of the other problem behaviors of children with special needs

Benzer Tezler

  1. Tez No

    602357

    Özel eğitime gereksinim duyan bireylere yönelik bilgisayar destekli STEM eğitiminin etkileri

    Influences of computer-basical STEM education on special education students

    İBRAHİM ENES TOSUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SALİH ÇEPNİ

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM TOPER

  2. Tez No

    753335

    Lise seviyesinde zihinsel yetersizliğe sahip ve otizmli olan öğrencilerde akran zorbalığının değerlendirilmesi

    Evaluation of peer bullying in high school students with mental disabilities and autism

    MUSTAFA BACIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET KURNAZ

  3. Tez No

    433815

    Ortaokul özel alt sınıfta öğrenim gören zihinsel yetersizliği olan öğrencilere doğrudan öğretim yöntemiyle bazı maddelerin 'katı-sıvı-gaz' hallerinin öğretimi

    Teaching solid-liquid-gas states of some substances to students with intellectual disabilities in a secondary special sub-class through direct instruction method

    CÜNEYT ÇAPRAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesi

    Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ YILDIRIM

  4. Tez No

    290522

    Rehberlik araştırma merkezleri tarafından yapılan tanılama ve yönlendirmenin normal zeka kapasitesi tanısı alan öğrenciler açısından sonuçları; Fatsa örneği

    The results of identification and guidance done by counseling and research centers in terms of students with a diagnosis of intelligencelevel; Fatsa sample

    GÜNDÜZ BARUTÇU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Özel Eğitim Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. A. TUBA TUNCER

  5. Tez No

    394745

    Zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilere destek eğitim odasında verilen eğitim hizmetlerine ilişkin öğretmen görüşleri

    Teacher's opinions regarding the instruction service provided to mentally disabled students in the resource room

    ADNAN AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NURHAN CORA İNCE

Geri Dön