Anadolu Selçuklu Dönemi çini mihraplarda Kufi yazı
Kufic script on tile mihrab in Anatolian Seljuk Period
- Tez No: 550724
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ FUAT BAYSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Sanat Tarihi, Crafts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk ve İslam Sanatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Selçuklu Devleti gücünü ve kültürünü genel olarak dini mimaride, cami, mescit, medrese, türbe ve külliye yapılarında göstermiştir. Günümüze kadar ulaşan bir çok sanat eseri hala geleceğin sanat anlayışına ışık tutar mahiyettedir. Dış görünümleri sade yapılar olan Selçuklu eserlerinde genel olarak taç kapıları, mihrap ve iç mekan bezemeleri olabildiğince gösterişlidir. Cami ve medreselerin içinde, duvar, kemer, kubbe geçişlerinde, eyvanlarda ve mihraplarda görülen firuze, patlıcan moru ve lacivert renkli sırlı tuğlalarla sağlanan geometrik desenler, çini mozaik süslemeler çağının üslubu ve en zengin örnekleridir. Anadolu Selçuklu dönemi çini mihraplarında kufi yazı örneklerini konu edindiğimiz çalışmamız kapsamında yedi farklı yapı tespit edilmiştir. Konya Alaaddin Cami, Konya Beyhekim Mescidi, Kayseri Gülük Camii, Sivas Gökmedrese, Afyon Mısri Camii, Afyon Çay Taş Medresesi ve Akşehir Ulu Camii mihraplarında kullanılan yazı, bezeme, renk mihrabın genel özellikleri Selçuklu dönemi sanat anlayışı ile uygulanmıştır. Yapı mihraplarında kufi yazı dışında, Selçuklu sülüsü kullanılmıştır. Kufi yazı genellikle rumi motifi ile kullanılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde; araştırmanın amacı ve önemi, kapsamı ve yöntemi yer almaktadır. İkinci bölümde hat sanatı hakkında genel bir bilgi, Aklam- sitte ve kufi yazının özellikleri ve çeşitlerinden kısaca söz edilmiştir. Üçüncü bölümde Anadolu Selçuklu dönemi çinili mihraplarda yer alan kufi yazılar hakkında bilgiler ve katalog bölümü yer almaktadır. Bu bölümde eserin tezyinatı, genel yazıları ve ayrıca kufi yazıları incelenmiş, her katalog başlığı altında değerlendirmeye yer verilmiştir. Son olarak dördüncü bölümde genel bir değerlendirme ile sonuca varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Seljuk State has shown his power and culture generally with religious architecture, mosque, masjid, madrasa, mausoleum and structure of the Islamic social complex. Many works of art that have survived to the present day still shed light on the art concept of the future. In the Seljuk works, which are simple in their external appearance, crown gates, mihrabs and interior decorations are as spectacular as possible. The geometric patterns in the mosques and madrasahs, wall, arch, dome crossings, iwan and mihrabs, eggplant purple and dark blue colored glazed bricks are the style and the richest examples of the age of tile mosaic ornaments. Within the scope of our study, seven different structures have been identified in the Anatolian Seljuk period chimney mihrabs. Konya Alaaddin Mosque, Konya Beyhekim Mescidi, Kayseri Gülük Mosque, Sivas Gökmedrese, Afyon Mısri Mosque, Afyon Çay Stone Madrasa and Akşehir Grand Mosque mihrabs used in the writing, decoration, general characteristics of the color mihrab Seljuk period was applied with the understanding of art. In addition to the Kufic script, sülüs of the Seljuk was used in the structure niches. Kufic writing was generally used with the rumi motif. In the first part of the study; The aim and importance of the research, scope and method are included. In the second part, a general information about calligraphy, the properties and types of Akfizite and Kufic script are briefly mentioned. In the third chapter, there is a catalog and information about the Kufic scripts in the Anatolian Seljuk period. In this section, the inscriptions, general articles and kufic writings of the work have been examined and the evaluation is given under each catalog title. Finally, the fourth section concludes with a general evaluation.
Benzer Tezler
- Karatay Medresesi süslemelerinin desen ve tasarım özellikleri
Pattern and design features of Karatay Madrasa decorations
ÖNDER DÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AYŞE ÜSTÜN
- Anadolu Selçuklu Dönemi çini mihrapları ve seramik yüzeylere yorumlanması
Anatolia Seljuk Time period ceramics shrine and interpretation of ceramics of surfaces
SONER ŞANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El Sanatlarıİnönü ÜniversitesiSeramik Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİKMET SERDAR MUTLU
- 13. ve 14. yüzyıl Anadolu Selçuklu Dönemi çini sanatında görülen insan, hayvan, bitki motifleri ve günümüz seramik sanatındaki yorumu
Human, animal, vegetation motifs seen in art of tile in 13th and 14th centuries era of Anatolian Seljuks and it's interpretation i̇n the contemporary art of cerami̇c
ŞULE KARACALAR
- Beyşehir Eşrefoğlu Süleyman Bey Camii çinilerinin seramik formlar üzerinde betimlenmesi
Description of Beyşehir Eşrefoğlu Süleymanbey Mosque tiles on ceramic forms
MİNE İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Seramik MühendisliğiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSeramik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AZİZE MELEK ÖNDER
- Anadolu Selçuklu Dönemi çinili mihraplarda tezyinat
Tiled of mihrabs decoration in the Anatolian Seljuks Period
BESTE ÇOK
Doktora
Türkçe
2018
Sanat TarihiSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk İslam Sanatları Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHATTİN YAMAN