Geri Dön

Erken Dönem Osmanlı camilerinde alçı süsleme sanatı

Stucco decoration in Early Ottoman Mosques

PDF İndir

  1. Tez No: 386761
  2. Yazar: ESRA AYBEK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sanat Tarihi, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Trakya Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 187

Özet

Alçı süsleme Anadolu Türk Sanatı'nda en erken örneklerini Selçuklu Dönemi'nde vermiş, ancak bu dönemde saraylar dışında fazla ilgi görmemiştir. Anadolu Selçukluları izleyen Beylikler ve Erken Osmanlı dönemlerinde ise, başta camiler olmak üzere dini mimaride yaygınlık kazanmıştır.Bu çalışmada, Erken Osmanlı Dönemi'nin 1300-1453 yılları arasında Bursa ve Edirne'deki camilerde kullanılan alçı süslemeleri, bütün yönleriyle ele alınarak incelenmiştir. Bu devir yapılarında görülen alçı süsleme, öncelikli olarak zaviyeli camilerin tabhane mekanlarında ocaklı ve nişli duvar kaplamaları olarak karşımıza çıkmaktadır. Bursa'daki yapılardan Yeşil ve Yıldırım camilerinde bu şekilde alçı süslemeyi görmekteyiz. Edirne'de Yıldırım Camisi'nde ise alçı süsleme doğrudan ocakta kullanılmıştır.Alçı süsleme, ocaklı ve nişli duvar kaplamalarının dışında mihraplarda da görülmektedir. Edirne'de Gazi Mihal ve Şah Melek camilerinin mihraplarında görülen alçı süsleme bazı tamirlerden geçerek günümüze ulaşmıştır. Bursa'daki camilerde ise, döneminde alçı süsleme görülen mihraplar günümüzde tamamen boyanarak haklarında zor hüküm verilecek hale gelmişlerdir. Bursa Timurtaş Paşa Camisi'nde ise alçı süsleme diğer örneklerden farklı olarak cümle kapısı frizinde karşımıza çıkmaktadır.İncelemiş olduğum yapıların hepsinde alçı süslemeler kalıplama tekniğinde alçak ve yüksek kabartma olarak yapılmıştır. Tek örnek olarak Bursa Yeşil Camisi'nin tabhane mekanı duvar kaplamasında alınlık kısmının ortasında ajurlu bir kabaradan bahsetmek mümkündür.Kalıplama tekniğinin uygulandığı alçılarda süsleme olarak; bitkisel, geometrik, yazı, mukarnas ve nadir de olsa figürlü süslemeyi görmekteyiz. Ayrıca birçok örnekte, camilerin gerek ocak, niş gibi duvar kaplamalarında gerekse mihraplarında geometrik ve mukarnas süslemelerin aralarında az da olsa alçı ile çini bir arada kullanılmıştır.

Özet (Çeviri)

The earliest practise of stucco decoration in Islamic Art comes from Seljuk's Period in Anatolia only from the palaces. It is spread to the mosques and other religious building during Anatolian Beylik's and the early Ottoman Period. The main objective of this study is approach to the stucco in every respect from the Mosques of Bursa and Edirne city build in the period 1300-1453 of Ottoman Empire. The stucco usually prefer in this period as a paving of tabhane wall with niche and furnace such as Yeşil and Yıldırım mosques at Bursa. On one hand, the stucco decoration used only furnace at the Yıldırım Moques in Edirne.The stucco decoration can be seen also mihrabs like Edirne Gazi Mihal Mosque and Şah Melek Mosque. The ornaments of this buildings is almost original except some little repairs on the contrary of Bursa Mosques which are completely painted so this very difficult to work on this materials. Bursa Timurtaş Paşa Mosque is extraordinary example with its stucco ornaments at the frieze of main door.The stucco of every mosques that mentioned in this work made by the mould and they have two main style as low and high relief. The unique example can be find at the Bursa Yeşil Mosque is carving, which comes from a kabara found at the tympanum of tabhane. The decoration of moulding technique is common like floral, geometric, mukarnas and figurative is very rare and also there is some example stucco use with tile as a rare.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    72670

    Erzurum ve yöresi camilerde kalem işleri

    Interior decoration in mosques in the area of Erzurum

    SADRETTİN ER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    El SanatlarıAtatürk Üniversitesi

    Geleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. EROL KILIÇ

  2. Tez No

    308864

    İzmir'deki Geç Dönem Osmanlı camileri

    Late Period Ottoman mosque's in İzmir

    SİBEL POLAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Sanat TarihiSelçuk Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YAŞAR ERDEMİR

  3. Tez No

    892893

    19. Yüzyılda Aydın Vilayetinde (İzmir, Aydın, Denizli, Muğla, Manisa) Alçı Mihraplar

    Plaster Mihrab in Aydın Province (İzmir, Aydın, Denizli, Muğla, Manisa) in the 19th Century

    ALPER ATICI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Sanat TarihiPamukkale Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA BEYAZIT

  4. Tez No

    434504

    İstanbul'daki paşa camilerinin mihrapları (Kahire'deki Osmanlı Dönemi mihraplarından seçilen örneklerle karşılaştırılması)

    Niches of pasha's mosques in Istanbul (Comparitive study with selected examples from Cairo's niches in the Ottoman era)

    MOHAMED KHEDR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Sanat Tarihiİstanbul Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. VESİLE BELGİN DEMİRSAR ARLI

  5. Tez No

    81946

    Erken Osmanlı mimarisinde taş süsleme (2 cilt)

    The Stone decoration in early Ottoman architecture

    YILDIRAY ÖZBEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    El SanatlarıHacettepe Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. FİLİZ YENİŞEHİRLİOĞLU

Geri Dön