Döviz kurlarının düşük, orta ve yüksek teknolojili mal gruplarının dış ticareti üzerindeki etkisi: Türkiye örneği (1996-2018)
The effect of exchange rates on foreign trade of low, medium and high technology good groups: The case of Turkey (1996-2018)
- Tez No: 552365
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN BERBER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, İşletme, Economics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Bu çalışmada reel efektif döviz kurunun, ürünlerin teknoloji yoğunluğuna göre ayrıştırılmasıyla elde edilen imalat sanayi dış ticaret verileri üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Bu sebeple, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü tarafından araştırma ve geliştirme harcamalarına dayanarak oluşturulan dört imalat sanayi teknoloji grubu çalışmada kullanılmıştır. Böylece; Türkiye için 1996-2018 dönemine ait çeyreklik verilerin dikkate alındığı çalışmada, reel efektif döviz kurunun yüksek, orta-yüksek, orta-düşük ve düşük teknolojili ürün gruplarının ithalat ve ihracatı üzerindeki etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda; ilgili değişkenler arasındaki ilişkinin tespiti için VAR analizi kapsamında Johansen eşbütünleşme, Toda-Yamamoto ve Granger nedensellik testi, etki tepki fonksiyonu ve varyans ayrıştırması yöntemlerinden faydalanılmıştır. Analizlerden elde edilen bulgulara göre; ihracat açısından yüksek teknolojili ürünlerin diğer teknoloji ürünlerine kıyasla, ithalat açısından ise yine yüksek teknolojili ürünlerin düşük teknolojili ürünlere kıyasla reel efektif kura ve şoklarına daha duyarlı olduğu ifade edilebilmektedir. Ayrıca; orta-düşük teknoloji düzeyi hariç, ürünlerin teknoloji düzeyi arttıkça ithalatın kur esnekliğinin arttığı gözlemlenmektedir. Dolayısıyla; Türkiye için reel efektif kurun, imalat sanayi dış ticareti üzerindeki etki derecesinin teknoloji yoğunluğuna göre değiştiği söylenebilmektedir. Toda-Yamamoto nedensellik analizine göre ise ihracat modellerinin hiç birinde reel efektif kur ile ihracat arasında nedensel bir bağa rastlanmazken ithalat modellerinde, orta-yüksek teknoloji hariç diğer teknoloji düzeylerinde kurdan ithalata doğru nedensellik ilişkisi tespiti edilmiştir. Son olarak elde edilen bir diğer bulgu; Türkiye'nin dış ticaret yapısında, reel döviz kurunun ithalat ve ihracat dolayısıyla da dış ticaret dengesi üzerinde tek başına sınırlı bir etkiye sahip olduğu şeklindedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the effect of real effective exchange rate on the data of manufacturing industry foreign trade, which is obtained by decomposing the products according to technology density, is being investigated. Therefore, four manufacturing industry technology groups based on research and development expenditures provided by the Organization of Economic Development and Cooperation are used in the study. It is aimed at determining the effect of real effective exchange rate on import and export of high, medium-high, medium-low and low-technology product groups in the current study, within which the work of quarterly data for the period 1996-2018, for Turkey is taken into account. In accordance with this purpose, in order to determine the relationship between the related variables, Johansen cointegration within the scope of VAR analysis, Toda-Yamamoto and Granger causality test, effect response function and variance decomposition methods were used. According to the findings of the analysis when real effective rates and shocks compared in terms of exports high-tech products are more sensitive when compared to other technology products, in terms of imports high technology products are more sensitive to low technology products. Moreover, except for the medium-low technology level, it is observed that the exchange rate elasticity of imports increases as the technology level of the products increases. Therefore, it can be said that the effect of real effective exchange rate on manufacturing foreign trade varies according to technology density for Turkey. According to the Toda-Yamamoto causality analysis, no causal link between the real effective exchange rate and export was found in any of the export models, while the causality relationship between the exchange rate and the import in import models was determined at all technology levels except medium-high technology. Another finding that was finally obtained is that Turkey's foreign trade structure is shaped so that the real exchange rate of imports and exports alone have a limited effect on the trade balance.
Benzer Tezler
- Teoride ve uygulamada istikrar politikaları ve sermaye piyasalarına etkileri
Stabilazation polices and effects of stabilazation policies in capital markets
BERK ABAY
- Modeling of exchange rates by multivariate adaptive regression splines and comparison with classical statistical methods
Çok değişkenli uyarlanabilir regresyon eğrileri ile döviz kuru modellenmesi ve klasik istatistiksel yöntemlerle karşılaştırılması
ECE KÖKSAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiFinansal Matematik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GERHARD WİEHELM WEBER
- Bilişim sistemlerindeki gelişmelerin işletme yönetimine etkileri, yönetim bilişim sistemleri geliştirme ve bir uygulama örneği
Effects of the evoluation of information systems on management, management information systems development and an example of its application
ZUHAL TANRIKULU
Doktora
Türkçe
1999
İşletmeİstanbul ÜniversitesiOrganizasyon ve İşletme Politikaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL EREN
- Exchange rate pass-through to domestic prices in Turkish economy
Türkiye ekonomisinde döviz kurlarının fiyatlara yansıması
KORAY ALPER
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESMA GAYGISIZ
- Modeling exchange rate volatility using ARMA-GARCH aproach with non-gaussian distribution
Gaussian olmayan dağılımlı ARMA-GARCH yaklaşımı ile dövizkuru oynaklığının modellenmesi
YEŞİM GİRGİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
MatematikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiFinansal Matematik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEVTAP KESTEL
DOÇ. DR. ÖZLEM TÜRKER BAYRAK