Sağlıklı gıda tüketiminde sağlık bilinci ve tutumun aracı rolünün Hayes'in Process makrosu ile incelenmesi
Examining the mediator role of health consciousness and attitude in consuming healthy food by Hayes' process macro
- Tez No: 554686
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİHAL SÜTÜTEMİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, İşletme, Public Health, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: İşletme Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Üretim Yönetimi ve Pazarlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Günümüzde yaşam şartlarındaki değişiklikler ve teknolojik gelişmeler nedeniyle bulaşıcı hastalıklara ve beslenme yetersizliklerine bağlı ölüm oranları azalmış, ortalama yaşam süresi artmıştır. Buna karşın dünya üzerinde her yıl milyonlarca insan kalp-damar hastalıkları, kanser, kronik solunum yolu hastalıkları ve diyabete bağlı olarak hayatını kaybetmektedir. Yaşam kalitesini ve iş gücünü azaltan bu hastalıklara bağlı olarak ülkelerin ekonomileri de büyük zarar görmektedir. Sağlıksız beslenme, tütün kullanımı, aşırı alkol tüketimi ve fiziksel aktivite eksikliği gibi sağlıksız davranışlar ile ilişkilendirilen bu hastalıkların önlenebilmesi için toplumun sağlık bilincinin arttırılması büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmanın kavramsal çerçevesini içeren ilk iki bölümde sağlık bilinci ve sağlık davranış modelleri incelenmiştir. Sağlık davranışlarından sağlıklı beslenme üzerinde durulan bu çalışmada teorik alt yapı olarak Planlı Davranış Teorisi kullanılmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, hastalık deneyimi ve kullanılan sağlık bilgi kaynakları ile tüketicilerin sağlıklı gıdaları satın alma niyetleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve bu ilişki üzerinde sağlık bilinci ve tutumun seri aracı etkilerinin belirlenmesidir. Araştırmanın amaçları doğrultusunda oluşturulan hipotezler, Türkiye'de yaşayan 18 yaş üzerindeki 450 tüketiciden elde edilen online anket verileri kullanılarak test edilmiştir. Verilerin frekans analizleri için SPSS programı, aracı değişkenli regresyon analizleri için ise Hayes'in PROCESS isimli makrosu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda tüketicilerin özellikle katkı maddesi içeriği düşük ve doğal gıdaları sağlıklı olarak algıladıkları belirlenmiştir. Bunun dışında sağlık bilgi kaynağı olarak kullanılan sağlık çalışanları ve geleneksel medya ile tüketicilerin sağlıklı gıda satın alma niyetleri arasında ilişki olduğu ve sağlık bilinci ile tutumun bu ilişkide aracı etki gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan, hastalık deneyimi ile sağlık bilgi kaynağı olarak kullanılan yakın çevre ve yeni medya kanallarının sağlık bilinci ve sağlıklı gıda satın alma niyeti üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Today, due to changes in living conditions and technological developments, infectious diseases and nutritional deficiency related mortality rates have decreased and life expectancy has increased. However, millions of people worldwide die every year due to cardiovascular diseases, cancer, chronic respiratory diseases, and diabetes. The economies of countries also suffer greatly from these diseases which reduce the quality of life and labor force. Increasing public health consciousness is of great importance to prevent these diseases, which are associated with unhealthy behaviors such as unhealthy nutrition, tobacco use, excessive alcohol consumption and lack of physical activity. Health consciousness and health behavior models were examined in the first two chapters including the conceptual framework of this study. It is focused on healthy eating, which is one of the health behaviors in this study and the Theory of Planned Behavior is used as the theoretical framework. The main purpose of this study is to determine the relationship between disease experience and the health information sources used with the intentions of consumers to purchase healthy food and to state the serial mediating effects of health consciousness and attitude on this relationship. The hypotheses, formed in accordance with the purposes of the research have been tested with the online survey data made from 450 consumers over the age of 18 in Turkey. SPSS program has been for frequency analysis of the data and Hayes' PROCESS has been used for the regression analysis. As a result of the research, it has been determined that consumers perceive especially low additive content and natural foods as healthy. In addition, it was concluded that there was a relationship between using of the health care workers and traditional media as sources of health information and consumers' health food purchase intentions, and health consciousness with attitude has been a mediator effect on this relationship. On the other hand, it has been determined that the experience of the disease and the using of the inner circle and new media channels as a source of health information do not have a significant effect on health consciousness and healthy food purchasing intentions.
Benzer Tezler
- Tüketici etnosentrizmi, sağlık bilinci, fiyat duyarlılığı ve gösterişçi tüketimin siyez buğdayına yönelik tutum ve satın alma niyetine etkisi
The effect of consumer ethnocentrism, health conciousness, price sensitivity and conspicuous consumption on the attitude and repurchase intention towards einkorn wheat
LEYLA ASENA GÜLDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeİstanbul ÜniversitesiPazarlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİL ENGİZEK
- Minimum işlenmiş marullarda antioksidan bileşenlerin değişiminin incelenmesi
Investigating the changes in antioxidant components of fresh-cut lettuce
GÖZDE DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESRA ÇAPANOĞLU GÜVEN
- Gıda tüketim alışkanlıklarındaki değişim üzerine bir araştırma
A study on the changes in food consumption habits
SEDA ÖZMETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Gıda MühendisliğiSakarya Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. REMZİ ALTUNIŞIK
- Tüketicilerin organik gıda satın alma niyetiyle ilişkili faktörler
Factors related to consumers' intention to purchase organic foods
ŞİRİN GİZEM KÖSE
- Tüketicilerin fonksiyonel gıda tüketme eğilimlerinde sağlık kaygılarının ve sosyal değer algılamalarının anlaşılması: Sağlık bilgi düzeylerinin düzenleyici rolü
Understanding health concerns and social value perceptions in consumers intentions to consume functional food: The moderating role of health knowledge
BERNA KÜRKÇÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR BORA DEDEOĞLU