Geri Dön

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı olan ve olmayan ergenlerin öz-yeterlik düzeyleri ile ebeveynlerinin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtileri ve öz-yeterlik düzeylerinin karşılaştırılması

Self-efficacy levels of adolescents with and without attention-deficit hyperactivity disorder and comparison of attention-deficit hyperactivity disorder symptoms and self-efficacy levels of their parents

PDF İndir

  1. Tez No: 554811
  2. Yazar: YAŞAM KARADAĞ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİME ŞENAY GÜZEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 172

Özet

Bu çalışmanın amacı Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısı olan ve olmayan ergenlerin öz-yeterlikleri ile ebeveynlerinin öz-yeterlik düzeyleri ve DEHB belirtilerinin karşılaştırılmasıdır. Araştırmaya Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Psikiyatri Anabilim Dalı Ergen Ünitesi'nde DEHB tanısıyla takipli, 14-17 yaş arasında, ek tanısı olmayan 46 ergen ve ebeveynleri ile Ankara'da çeşitli orta öğretim kurumlarında öğrenimine devam eden, hiçbir tanısı olmayan 42 ergen ve ebeveynleri alınmıştır. DEHB tanısı olan ve olmayan ergenler cinsiyet ve sınıf düzeyi bakımından eşleştirilmiştir. Ergen katılımcılar sosyo-demografik formun yanı sıra Ergenlerde Yetkinlik Beklentisi Ölçeği'ni doldurmuşlardır. Ebeveynler ise sosyo-demografik bilgiler formu ile Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği, Wender Utah Derecelendirme Ölçeği ve Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Kendini Bildirim Envanteri'ni tamamlamış ve aynı zamanda Çocuk ve Ergenlerde Davranış Bozuklukları için DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği ile çocuklarını değerlendirmişlerdir. Çalışmadan edinilen veriler SPSS 23.0 paket programıyla analiz edilmiştir. Çalışmanın hipotezlerini test etmek amacıyla normal dağılım gösteren parametrelerin iki grup karşılaştırmalarında Student t testi, normal dağılım göstermeyen iki grup karşılaştırmalarında ise Mann Whitney U testi kullanılmıştır. İkiden fazla bağımsız grup karşılaştırılmalarında ise normal dağılım gösterenlerde tek yönlü varyans analizi (ANOVA), normal dağılım göstermeyenlerde Kruskal-Wallis testleri kullanılmıştır. Bunun sonucunda DEHB'li olan ve olmayan ergenlerin öz-yeterliklerinin cinsiyet ve yaşa göre değişmediği, ergenlerin genel ve akademik öz-yeterlik inançlarının DEHB tanısının varlığına bağlı olarak gruplar arasında anlamlı farklılık gösterdiği ve DEHB tanısı olmayan ergenlerin genel ve akademik öz-yeterlik inançlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ergenlerin sosyal ve duygusal öz-yeterlik inançları incelendiğinde ise gruplar arasında anlamlı farklılık görülmemiştir. DEHB grubu kendi içinde değerlendirildiğinde ise sadece dikkatsizlik sorunu yaşayan ergenlerin sosyal ve duygusal öz-yeterlik inançlarının bileşik görüm olan ergenlerden yüksek olduğu, bununla birlikte akademik ve genel öz-yeterlik inançlarının farklılaşmadığı bulunmuştur. Ergenler ile ebeveynlerinin öz-yeterlik inançları ele alındığında ise DEHB'li olan ve olmayan ergenlerin öz-yeterlik inançları ile annelerinin ebeveynlik öz-yeterlik inançları arasında pozitif yönde küçük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu, babaların ebeveynlik öz-yeterlik inançlarıyla ise sadece DEHB'li olmayan ergenlerin öz-yeterlik inançları arasında pozitif yönde ve küçük düzeyde anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Ebeveynlerin öz-yeterlik inançları karşılaştırıldığında ise, DEHB'li çocuğu olan anneler ve babaların öz-yeterlik inançlarının DEHB'li çocuğu olmayanlardan anlamlı düzeyde düşük olduğu, DEHB'li çocuğu olan annelerin öz-yeterlik inançlarının gelir seviyesine göre farklılaştığı, geliri düşük olan annelerin ebeveyn öz-yeterliğinin düşük olduğu, bununla birlikte DEHB'li çocuğu olan babalar ile DEHB'li çocuğu olmayan anneler ve babaların öz-yeterlik inançlarının gelire bağlı değişmediği bulunmuştur. Son olarak da DEHB'li çocuğu olan ve olmayan ebeveynlerin DEHB belirtileri incelendiğinde DEHB'li çocuğu olan anneler ve babaların, olmayanlara göre yetişkin DEHB belirtilerini daha çok gösterdiği, çocukluk dönemi DEHB belirtileri açısından ise babalar arasında anlamlı farklılık saptanırken, iki grubun anneleri arasında anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır. Bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmış; bu araştırmanın sınırlılıklarından ve ileride yapılacak benzer çalışmalar için önerilerden bahsedilmiştir.

Özet (Çeviri)

This study aims at comparing the self-efficacy levels of adolescents with and without attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD) to ADHD symptoms and self-efficacy levels of their parents. The participants of the study is composed of 46 adolescents without comorbidity between the ages of 14-17 who were followed-up with a diagnosis of ADHD in the Adolescent Unit of the Department of Psychiatry in the School of Medicine at Ankara University and their parents and 42 adolescents without any diagnosis studying in the secondary education in Ankara and their parents. Adolescents with and without ADHD were matched in terms of gender and class level. Adolescent participants completed the Self-Efficacy Scale in Adolescents along with socio-demographic form. Their parents completed the Self-Efficacy Scale, the Wender Utah Rating Scale and the Adult Attention Deficit and Hyperactivity Disorder Self-Report Scale with the socio-demographic form. In addition, they evaluated their children using DSM-IV-Based Screening and Assessment Scale. The data obtained from the study were analyzed with SPSS 23.0 package program. In order to test the hypothesis of the study, Student's t test was used for the comparison of the parameters of the normal distribution and Mann-Whitney U test was used for the two groups that did not show normal distribution. In the comparison of more than two independent groups, one-way analysis of variance (ANOVA) was used for those with normal distribution and Kruskal-Wallis tests were used for those who did not show normal distribution. As a result, it was found that the self-efficacy of adolescents diagnosed with and without ADHD did not change in terms of gender and age, and there was a significant difference between the general and academic self-efficacy beliefs of adolescents depending on the presence of ADHD diagnosis, and adolescents without ADHD have higher general and academic self-efficacy beliefs. It was also found that there was no significant difference between the groups when the social and emotional self-efficacy beliefs of adolescents were examined. The findings also show that in the group with ADHD, the social and emotional self-efficacy beliefs of the adolescents with only attention disorder were higher than the adolescents with attention disorder and hyperactivity, however, their academic and general self-efficacy beliefs did not differ. When the self-efficacy beliefs of the adolescents and their parents are considered, it was revealed that there is a low positive correlation between the self-efficacy beliefs of adolescents with and without ADHD and their mothers' self-efficacy beliefs, moreover, there was a positive and low significant relationship between the fathers' self-efficacy beliefs and the self-efficacy beliefs of adolescents without ADHD. When parents' self-efficacy beliefs were compared, the self-efficacy beliefs of mothers and fathers with children diagnosed with ADHD were significantly lower than those with children without ADHD. The findings also reveals that the self-efficacy beliefs of the mothers with children diagnosed with ADHD differed depending on their income level, and mothers with low income had low levels of parental self-efficacy, however, the self-efficacy beliefs of the fathers who had children with ADHD and the mothers and fathers who had children without ADHD diagnosis did not change in terms of income. At last, when parents' ADHD symptoms of children with and without ADHD were examined, the findings indicate that mothers and fathers with children diagnosed with ADHD demonstrated more adult ADHD symptoms than those with children without ADHD diagnosis. In terms of childhood ADHD symptoms, there was a significant difference between the fathers' ADHD symptoms and there was no significant difference between the mothers of the two groups. The findings were discussed within the framework of the literature; the limitations of this research and recommendations for relevant future studies were also mentioned.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    867910

    Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu'nun tarama ve teşhisinde hızlı, duyarlı ve güvenilir bir tanı aracı olarak makine öğrenimi yöntemlerinin kullanılması

    Using machine learning methods as a fast, sensitive and reliable diagnostic tool for screening and diagnosis of attention deficit hyperactivity disorder

    ESRA ÇETİN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ESRA ÇÖP

  2. Tez No

    481000

    Sosyal fobi tanısı alan ergenlerde akran zorbalığı ve ilişkili özelliklerin incelenmesi

    Investigation of peer bullying and related characteristics in adolescents who have social phobia

    YUSUF AY

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Psikiyatriİstanbul Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEHİYE ALYANAK

  3. Tez No

    861698

    Klinik örneklemde internet oyun oynama bozukluğu prevalansının belirlenmesi, eşlik eden psikopatoloji ve ebeveyn tutumlarına yönelik müdahaleler sonrası bozukluk şiddeti değişiminin değerlendirilmesi

    Determining the prevalence of internet gaming disorder in a clinical sample, evaluating the change in disorder severity after interventions on comorbid psychopathology and parental attitudes

    ŞAZİYE MERT

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELMA TURAL HESAPÇIOĞLU

  4. Tez No

    326493

    Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve gençlerde sigara alkol ve madde kullanımını yordayan etmenlerin değerlendirilmesi

    Evaluation of the factors which predicts tobacco, alcohol and substance abuse ın children and adolescents with attention deficit hyperactivity disorder

    ZEYNEP ESENKAYA USTA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    PsikiyatriAnkara Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BİRİM GÜNAY KILIÇ

  5. Tez No

    483006

    Bir üniversite hastanesi çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları polikliniğine başvuran dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda beslenme davranışının değerlendirilmesi

    Investigation of eating behavior in children with attention deficit hyperactivity disorder whom were referred to a child and adolescent psychiatry outpatient clinic of university hospital

    HASAN CEM AYKUTLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikiyatriTrakya Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. IŞIK GÖRKER

Geri Dön