Bizans sanatında zambak (Fleur-de-lis) motifi
Lily (Fleur-de-lis) motif in The Byzantine art
- Tez No: 554931
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE ÇAYLAK TÜRKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 326
Özet
Hıristiyanlığın ilk dönemlerinden beri sanat anlayışı içerisinde bazı önemli semboller kullanılmıştır. Bu semboller, Hıristiyan din adamları tarafından yapılan tartışmalara putperest geleneği ile ilişkili olarak konu olmuş ve yorumlanmıştır. Antik dönemlerden beri kullanımı görülen zambak çiçeği, bu tartışmalar içerisinde bir gelişim göstermiş ve Hıristiyanlık dininde kendine önemli bir yer kazanmıştır. Zambak çiçeği anlamına gelen ve ondan türetildiği düşünülen Fleur-de-Lis stilize motifi, Fransa'da 12. yüzyılda VII. Louis tarafından kraliyet sembolü olarak kabul edilmiş ve özellikle Batı sanatında, Ortaçağ Avrupa hanedan armaları içerisinde tanınmıştır. Hıristiyan ikonografisinde söz konusu zambak (Fleur-de-Lis) motifinin genellikle Meryem'in masumiyetini ve teslisi simgelediği anlaşılmıştır. Batı sanatında nispeten daha çok tanınan bu motifin, Bizans sanatının erken dönemlerinden itibaren de sürekli olarak uygulandığı ve farklı eser türlerinde yoğun bir şekilde kullanılmış olduğu tespit edilmiştir. Ancak bu motif, Bizans çalışmaları içerisinde genel olarak farklı bitki isimleri ile tanıtılmış ve bu konu hakkında herhangi bir kapsamlı çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle söz konusu motifin, Bizans taş eserlerinde Fleur-de-Lis karakterini ortaya koyan unsurlar ile birlikte tespit edildiği ve detaylıca incelendiği bir katalog çalışması gerçekleştirilmiştir. İncelenen zambak motiflerinin, yan yaprakların durumuna göre üç farklı ana tip gösterdiği belirlenmiştir. Bununla birlikte tespit edilen diğer eser türleri de değerlendirmeye alınmıştır. Söz konusu motifin, Orta Bizans döneminde Batı ilişkileri ile birlikte daha belirgin bir görünüm kazandığı anlaşılmıştır. Ancak Bizans sanatında Sasani etkisi görülen erken örnekler, motifin doğu kaynağını vurgulamaktadır. Bizans kültüründe Doğu ve Batı ilişkilerinin görüldüğü zambak (Fleur-de-Lis) motiflerinin, form özellikleri dışında ikonografik anlamları da aydınlatılmaya çalışılmış ve dinsel açıdan önemli bir motif olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
From the early Christianity period, some important symbols were used within the sense of art. These symbols were discussed and interpreted by the Church in relation to the pagan tradition. The lily flower, which has been used since ancient period, has developed in these debates and has gained an important place in the Christianity. The stylized motif Fleur-de-Lis, which means“lily”and considered to be derived from it, has been recognized as a royal symbol by VII. Louis in the 12th century in France and as a well-known medieval European heraldry, especially in the western art. In Christian iconography, it is understood that the lily (Fleur-de-Lis) motif is usually symbolized the purity of Mary and the trinity. This motif, which is relatively more popular in western art, has been found to be applied continuously since the early periods of Byzantine art and has been used extensively in different works. However, in general, this motif has been introduced in the Byzantine studies with different plant names and there have been no comprehensive study on this subject. Therefore, a catalog study was performed in which the motif was identified and examined in detail with the elements revealing the character of Fleur-de-Lis in Byzantine architectural sculptures. It was determined that the lily motifs showed three main different types according to the lateral leaves. However, other types of works were also evaluated. In addition the motif has gained a more prominent appearance along with Western relations in the Middle Byzantine period. On the other hand early examples that influenced by Sassanian in the Byzantine art emphasize the Eastern source of the motif. In the Byzantine culture, the lily (Fleur-de-Lis) motifs, in which East and West relations were seen, tried to clarified iconographically and it has been understood that it is a religiously important motif.
Benzer Tezler
- Bizans sanatında grifon tasvirleri
The griffin depictions in Byzantine art
NESLİHAN SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÇAYLAK TÜRKER
- Bizans sanatında son akşam yemeği sahneleri
The last supper scenes in Byzantine art
AYŞE İŞLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiPamukkale ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MURADİYE ÖZTAŞKIN
- Bizans sanatında güneş sembolleri (Taş eserler üzerinden bir değerlendirme)
Symbols of sun in the Byzantine art (An evaluation based on stone works)
TUĞÇE ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÇAYLAK TÜRKER
- Bizans sanatında imparator tahtları
Imperial thrones in Byzantine art
KÜBRA ÇETİNEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ KOÇYİĞİT
- Bizans sanatında balık: İkonografik ve üslupsal değerlendirme
Fish in Byzantine art: Iconographic and stylistic evaluation
SENEM ZEYBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat TarihiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERYEM ACARA