Türkiye'deki TS EN ISO/IEC 17025 standardına göre akredite gıda laboratuvarlarının yeterlilik testi katılımları ve referans malzeme kullanımlarının analizi
Accredited food laboratories according to the standard of the EN ISO/IEC 17025 in Turkey proficiency testing participation and use of reference materials analysis
- Tez No: 557766
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE FUNDA KARBANCIOĞLU GÜLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Çalışmada Türkiye'de TS EN ISO/IEC 17025 standardına göre 81 adet (%57,7) akredite gıda laboratuvarının yeterlilik testi (YT) katılımları ve referans malzeme (RM) kullanımlarının analizi gerçekleştirilmiştir. Sadece tek bir laboratuvarın TS EN ISO/IEC 17043 standardından akredite olduğu saptanmıştır. Laboratuvarların YT'ye katılım nedenleri arasında %87,7 ile ilk sırada teknik yeterliliğin gerekli görülmesi yer almıştır. Akreditasyon gereklilikleri (%67,9) ve yasal zorunluluklar (% 81,5) laboratuvarların YT'ye katılımı/katılım sıklığını etkileyen en önemli unsurlar olarak tespit edilmiştir. Katılımcıların %74,1'i EA- 4/18 dokümanı hakkında bilgi sahibi iken 29 laboratuvarların YT katılım sıklığını belirlerken bu dokümandan faydalandığı saptanmıştır. Çoğu gıda analizi için ulusal YT programının mevcut olmaması laboratuvarların YT sağlayıcı seçimlerini etkilediği belirlenmiştir. Laboratuvarların gıda analizlerinde en çok ihtiyaç duyduğu YT programları belirlenerek listelenmiş ve organize edilen laboratuvarlar arası karşılaştırma (LAK) programları ile örtüştüğü görülmüştür. Olumsuz z skorlarına ait en sık rastlanan kök sebeplerin test materyali problemi (numunenin homojen /stabil olmaması-51 adet) ve sonuç bildirim hatalarından (değerin hatalı kaydedilmesi-56 adet) kaynaklandığı saptanmıştır. Gıda analizleri kapsamında laboratuvarların YT katılım maliyetleri sorgulanmış ve ulusal bir sağlayıcının kullanımı ile maliyetin üçte bir oranında azaltılabileceği saptanmıştır. Laboratuvarlar sertifikalı referans malzeme (SRM)/RM temininde uygun malzemelerin kullanımını dikkate alsalar bile 23 laboratuvarın ölçümlerin metrolojik izlenebilirliği için RM kullanması amaca uygun olmayan kullanımı ve eğitim yetersizliğini göstermiştir. Dünyadaki taleplere benzer şekilde gıda laboratuvarları tarafından kısa süre içinde RM/SRM ihtiyacı duyulacak analizler, tespit edilerek listelenmiştir. Katılımcı laboratuvarların RM/SRM temini için yıllık maliyetleri değerlendirilmiş ve maliyetlerin ulusal metroloji enstitüleri tarafından yürütülecek referans malzeme projeleri ile düşürülerek ülkemize katma değer sağlayacağı öngörülmüştür.
Özet (Çeviri)
In this study, proficiency testing (PT) participation and reference material (RM) utilization of 81 (57.7%) accredited food laboratories according to the standard of the EN ISO / IEC 17025 in Turkey was evaluated. One laboratory has been accredited by ISO / IEC 17043 standard. Among the reasons for participation in PT in laboratories, technical competence was considered to be the first with 87.7%. Accreditation requirements (67.9%) and legal requirements (81.5%) were determined as the most important factors affecting the frequency / participation of laboratories in PT. While 74.1% of the participants had information about EA-4/18 document, it was found that 29 laboratories used this document when determining the frequency of PT participation. The PT programs that the laboratories need most in food analysis are identified.The most common root causes of negative z-scores were caused by test material problem and result reporting errors. It was determined that the PT participation cost could be reduced by one third with the use of a national provider. The use of RM for metrological traceability of measurements by 23 laboratories has shown improper use and lack of training. Similarly to the demands of the world, materials that is needed by the food laboratories are determined and listed. Annual costs of RM / certificated RM of the participating laboratories were evaluated and it was predicted that the costs would be reduced by reference material projects to be carried out by national metrology institutes and would provide added value for our country.
Benzer Tezler
- Türkiye taşkömürü kurumu ocaklarında gürültü koşullarının incelenmesi, etkilenim düzeylerinin istatistiksel analizi ve risk değerlendirme
Investigation of noise conditions, statistical analysis of noise exposure levels and risk assessment in turkish hard coal enterprise
ABDULLAH FİŞNE
Doktora
Türkçe
2008
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNDÜZ ÖKTEN
- Denizli'deki tekstil işletmelerinde TS EN ISO 9001:2000 standardı ile kurulan kalite yönetim sistemlerinin sağladığı faydaların incelenmesi üzerine bir araştırma
A research about the profits of the quality management systems which is based on TS EN ISO 9001:2000 standards at the textile companies, in Denizli
ÖNDER ÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YÜKSEL İKİZ
- TS-EN-ISO 9000 kalite güvence sistemi'nin mevcut yönetim anlayışı çerçevesinde Türkiye'deki konaklama sektörüne uygulamnabilirliği
Applicability of TS-EN-ISO 9000 quality assurance system to the accommodation sector in Türkiye within framwork of present management approach
ZAFER ÖRGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
İşletmeGazi ÜniversitesiSayısal Yöntemler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MİTHAT ÜNER
- Türkiye'deki konut tipi binalar için ısıtma ve soğutma etkisi altında maliyet etkinliği gözetilerek u-değer limitlerinin belirlenmesi
Determination of u-value limits based on cost effectiveness for residential buildings in turkey under the effect of heating and cooling
NUSRET AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Makine MühendisliğiGazi ÜniversitesiSilah Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLLA BIYIKOĞLU
- Türkiye'deki geleneksel ahşap çerçeve sistem konut yapılarında dış duvarların ısıl ve nemsel performansının değerlendirilmesi
Hygrothermal performance assessment of exterior walls of traditional timber framed houses in Türkiye
SEDA NUR ALKAN
Doktora
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH YAZICIOĞLU