Okul iklimi ve bireysel yenilikçilik kavramları arasındaki ilişkide öğretmen özerkliğinin aracılık rolü
The intermediate role of teacher authority in the relationship between school climate and individual innovation concepts
- Tez No: 557920
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TUNCAY YAVUZ ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Bu araştırmada okul iklimi ile bireysel yenilikçilik kavramları arasındaki ilişkide öğretmen özerkliği kavramının aracılık rolünü incelemek amaçlanmıştır. Araştırma okul iklimi, bireysel yenilikçilik ve öğretmen özerkliği kavramları arasındaki ilişkiyi inceleyen ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı nicel bir çalışmadır. İlişkisel tarama modelinde; evren hakkında bir kanıya varmak adına evrenden alınan örneklem ile iki ya da daha fazla değişken arasında değişimin varlığı ele alınmaktadır. Araştırmanın evreni; 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır İli Merkez ilçe'de bulunan ilkokullarda görev yapan öğretmenleri kapsamaktadır. Araştırma örneklemi ise seçkisiz örnekleme yöntemiyle 239 kadın ve 378 erkek olmak üzere toplamda 667 ilkokul öğretmeni belirlenmiştir. Araştırmada verilerin toplanılması amacıyla üç ölçek kullanılmıştır. Bunlar; ilk olarak Memduhoğlu ve Şeker' in (2010)“Okullarda Örgütsel İklim Ölçeği”, Çolak ve Altınkurt(2017) tarafından geliştirilen“Öğretmen Özerkliği Ölçeği”ve Hurt, Joseph ve Cook (1977) tarafından geliştirilen Kılıçer ve Odabaşı (2010) tarafından Türkçe' ye uyarlanan“Bireysel Yenilikçilik Ölçeği”dir. Yapılan araştırma kapsamında elde edilen verilerin analizinde SSPS 22.0 (Statistical Package For Social Sciences) paket programı kullanılmıştır. Öncelikle verilerin yapılacak analizlere uygunluğunu belirlemek amacıyla gerekli incelemeler yapılmıştır. Ardından kullanılan ölçeklerden toplanan verilerin normal dağılım gösterip gösterilmediği test edilmiştir. Daha sonra veriler üzerinden korelasyon analizi, regresyon analizleri ve okul ikliminin öğretmenlerin bireysel yenilikçilik düzeyleri ile doğrudan ve öğretmen özerkliği aracılığı ile dolaylı ve toplam etkisini ölçmek amacıyla aracılık analizi (mediation analysis) yapılmıştır. Okul iklimi ve öğretmen özerkliği değişkeninin aracı etkisi F. Hayes (2013) tarafından geliştirilen SPSS uyumlu PROCESS makrosu kullanılarak test edilmiştir. Son olarak da aracı etkisinin etki miktarını ve anlamlılığını ölçmek adına Sobel testi yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; okul iklimi ve bireysel yenilikçilik değişkenleri arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki mevcuttur. Okul iklimi ve öğretmen özerkliği arasında da olumlu yönde, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmen özerkliği ve bireysel yenilikçilik değişkenleri arasında pozitif yönlü, orta düzeyli ve anlamlı bir ilişki mevcuttur. Regresyon analizlerine bakıldığında; okul ikliminin öğretmen özerkliği varyansının %16'sını yordadığı, öğretmen özerkliğinin bireysel yenilikçilik varyansının %12'sini yordadığı ve okul ikliminin bireysel yenilikçilik varyansının %10'unu yordadığı sonucuna varılmıştır. Son olarak aracı etkisinin incelenmesinde; okul iklimi ve bireysel yenilikçilik değişkenleri arasındaki ilişkide öğretmen özerkliği kavramının kısmi aracı rolü olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Tüm bunlara ek olarak, araştırma sürecinde elde edilen bulgular ilgili literatürle desteklenerek tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to examine the mediating role of teacher autonomy in the relationship between school climate and individual innovation concepts. The research is a quantitative study using a relational screening model that examines the relationship between school climate, individual innovation and teacher autonomy. In relational screening model; for reaching a conclusion about the universe, the sample taken from the universe and the existence of change between two or more variables are considered. The universe of the research consists of the primary school teachers in the central district of the Diyarbakır during the 2018-2019 academic year. A total of 667 primary school teachers, 239 female and 378 male, were determined by random sampling method. In order to collect data, three scales were used. These; firstly Memduhoğlu and Şeker (2010) Organizational Climate Scale in Schools Joseph, Teacher Autonomy Scale "developed by Çolak and Altınkurt (2017) and as Mem Turkish by Kılıçer and Odabaşı (2010) developed by Hurt, Joseph and Cook (1977) is ''Individual Innovation Scale''. SSPS 22.0 (Statistical Package For Social Sciences) package program was used in the analysis of the data. Firstly, necessary investigations have been carried out to determine the suitability of the data for analysis. The data collected from the scales used were then tested for normal distribution. Then, correlation analysis, regression analysis and mediation analysis were conducted to measure the indirect and total effect of the school climate on teachers' individual innovation levels and directly and through teacher autonomy. The mediator effect of school climate and teacher autonomy variable was tested using SPSS compliant PROCESS macro developed by F. Hayes (2013). Finally, the Sobel test was used to measure the effect amount and significance of the tool effect. According to the results of the study; There is a positive and modest relationship between school climate and individual innovation. A positive, moderate and significant relationship was found between school climate and teacher autonomy. Also, there is a positive, moderate and significant relationship between teacher autonomy and individual innovation. Regression analysis; it was concluded that the school climate predicted 16% of the variance of teachers' autonomy, and that the autonomy of teachers predicted 12% of the individual innovation variance and predicted 10% of the individual innovation variance of school climate. Eventually, in the study of the mediating effect; it was found that the concept of teacher autonomy has a partial mediator role in the relationship between school climate and individual innovation. In addition, the findings of the research process were discussed with the relevant literature.
Benzer Tezler
- Okul bağlılığının bireysel ve çevresel faktörlerle ilişkisi
The relationship of school engagement with individual and environmental factors
KENAN POLAT
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN YALÇIN
- Roman öğrencilerin okul terki riskleri ile bireysel ve ailevi değişkenler arasındaki ilişkiler
The relationships between school dropout risks and various individual and familial variables of Roma students
NİGAR ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER KOÇTÜRK
- Ergenlerde psikolojik iyi oluşun bireysel ve okul ile ilgili faktörler açısından incelenmesi
Investigation of psychological well-being in adolescents in terms of individual and school-related factors
AHMET ÇAĞLAR ÖZDOĞAN
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN YALÇIN
- Öğretmenlerin grup içi bağlılıklarına etki eden bireysel ve örgütsel değişkenler
Individual and organizational variables that affect teachers' group cohesion
AHMET YURDAKUL
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAZIM ÇELİK
- Bağımsız anaokullarında kalite: Yapı ve süreç kalitesi hakkında paydaş görüşlerine dayalı bir durum çalışması
Quality in independent kindergartens: A case study on stakeholder opinions on structural and process quality
CANSU KAYGISIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET FARUK LEVENT