Aile sağlığı elemanlarının aile sağlığı merkezlerindeki rolü: Nitel bir çalışma
The role of family health workers in family health centers: A qualitative study
- Tez No: 559835
- Danışmanlar: PROF. DR. NURAY ÖZGÜLNAR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Aile hekimliği, aile sağlığı elemanı, temel sağlık hizmetleri, ekip çalışması, Family medicine, family health workers, primary health care, teamwork
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Ülkemizde temel sağlık hizmetleri 2010 yılında tüm Türkiye'de yaygınlaştırılan Aile Hekimliği Uygulaması ile sağlanmaktadır. Bu araştırma ile bu alanda hizmetleri yürüten aile sağlığı elemanlarının (ASE) görev tanımlarının ve bu görevlerin hizmet sunumuna yansımasının nasıl olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Fenomenolojik desenle kurgulanmış niteliksel bir çalışma olarak Bahçelievler ilçesinde yapılmıştır. 20 aile sağlığı elemanı, 18 aile hekimi (AH), il düzeyinde yönetici olarak çalışan 1, ilçe düzeyinde yönetim ve denetim alanında çalışan 2 ve üst düzey yöneticilik yapmış şu an özel bir alanda görev sürdüren 1 kişi olmak üzere toplamda 42 kişi ile görüşülmüştür. Yapılandırılmış görüşme formu; literatür taranarak ve nitel çalışmalarda deneyimli üç kişi ile oluşturulmuştur. Görüşmeler kişilerin uygun gördükleri zamanda ve mekanda gerçekleştirilmiş, ses kaydına izin verenlerden ses kaydı alınarak, izin vermeyenlerden araştırmacının not tutmasıyla veriler kaydedilmiştir. Tüm ses kayıtları da yazıya geçirilmiştir. Bulgular araştırmacı tarafından atlas.ti programı üzerinde içerik analizi yapılarak elde edilmiştir. Araştırma için etik kurul ve kurum izinleri alınmıştır. ASE'lerin verdikleri hizmetler; koruyucu sağlık hizmetleri, tedavi edici sağlık hizmetleri ve rehabilite edici sağlık hizmetleri şeklinde 3 tema altında toplanmıştır. Koruyucu sağlık hizmetlerinde gebe izlem, lohusa izlem, bebek-çocuk izlem, bağışıklama, aile planlaması, yeni doğan taraması ve kanser taramaları içinde rahim ağzı kanseri taramaları görevleri ASE'lerin görevleri arasında sayılmıştır. Kanser taramaları içinde kolon kanseri taraması ve 15-49 yaş kadın izlem bazı birimlerde aile hekimlerinin görevi olarak tanımlanmıştır. Bağışıklama hizmetleri yine ASE görevleri içinde sayılırken bir ASE bu hizmeti AH'lerin görevi olarak ifade etmiştir. Okul sağlığı izlemleri hizmeti sunuluyor olmakla birlikte görevler arasında gösterilmemektedir. Tedavi edici sağlık hizmetleri içinde pansuman ve enjeksiyon uygulamaları ile numune alımı ASE'lerin görevi olarak ifade edilirken ek personelin olduğu birimlerde bu görev ASE'ler tarafından onların görevi olarak ifade edilmiştir. Tansiyon gibi yaşamsal bulguların ölçümü bazen AH'lerin bazen ASE'lerin görevi olarak tanımlanmıştır. Ev ziyaretlerinde görev tanımları arasında sayılmış ancak hizmetin içeriği ile ilgili değişik bilgiler mevcut olduğu görülmüştür. Rehabilite edici sağlık hizmetleriyle ilgili; görüşülen kişiler ASE'lerin görevlerini tanımlayamamıştır. ASE'lerin ve aile hekimlerinin, aile hekimlerinin görev tanımlamalarında da yanlış görüşleri vardır. Bu tanımlamalar dolaylı olarak ASE'lerin görevlerini de etkilemektedir. ASE'lerin ve AH'lerin görev tanımlamalarıyla ilgili belirsiz alanlar mevcuttur. Yetersiz görev tanımları ekip çalışmasını ve uyumunu bozarak sağlık hizmetlerinin niteliğini ve niceliğini azaltmaktadır. Görev tanımlarıyla ilgili hem ASE'lere hem de AH'lere eğitimler ya da örnek uygulamalar düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrıca bu alanda daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Primary health care is about caring for people, rather than simply treating specific diseases or conditions. Since 2010 Family Medicine Practice (FHP) have been used in Turkey for primary health care services. The purpose of this research is to investigate the job description and responsibilities of family health workers (FHW) and their influences on service delivery. The study was constructed as a qualitative study with a phenomenological model, in the district of Bahçelievler. A total of 42 people was interviewed including 20 family health workers, 18 family physicians (FP), 1 provincial level manager, 2 district level managers and 1 person works at a special area. The person who works at a special area worked as senior level manager before. The interview forms were created by three researchers who are experienced in qualitative studies, reviewing literature. In-depth interviews were conducted at the time and place that people deemed appropriate, audio was recorded from those who allowed voice recording and data were recorded as taking notes from the ones who did not allow the voice recording. All audio recordings were also transcribed. The findings were obtained by conducting a content analysis on the“atlas.ti”program by the researchers. Ethics committee and institution permits were obtained for this research. The services provided by FHPs are grouped into three categories: preventive health services, therapeutic health services, and rehabilitative health services. The duties of FHWs in preventive health services include pregnancy follow-up, postpartum follow-up, baby and child follow-up, immunization, family planning, newborn screening, and cervical cancer screenings. In cancer screening, colon cancer screening and follow-up of women aged 15-49 were defined as the task of family physicians in some units. While immunization services were counted in the FHW duties, an FHW expressed this service as the duty of the FPs. School health care services were offered, but not included in the tasks. While therapeutic services like caring for a wound, doing injections, and taking laboratory sampling are considered as the task of FHWs; if additional personnel were available, these tasks were then delegated to them. Measurement of vital signs such as blood pressure is sometimes defined as the task of FPs and sometimes FHWs. Home visits were listed among the job descriptions, but there was different information about the content on this service. Participants in this research who were interviewed about rehabilitating health services were unable to identify the tasks of the FHWs. FHWs and family physicians also have misconceptions in the job descriptions of family physicians. These misconceptions indirectly affect the tasks of FHPs. There are ambiguous areas related to FHPs and FPs; job descriptions. Inadequate job descriptions disrupt teamwork and harmony of the group, and reduce quality and quantity of health services. It is necessary to organize training programs or exemplary implementations for both FHPs and FPs, regarding job descriptions. Further studies are required in this area.
Benzer Tezler
- Aile sağlığı merkezlerindeki sağlık çalışanlarının otizm spektrum bozukluğu ile ilgili bilgi tutum ve farkındalıklarının incelenmesi
Investigation of the information attitudes and awareness ofhealth professionals in family health centers about autismspectrum disorder
BETÜL TÜRKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HemşirelikKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ GÜNEŞ
PROF. DR. AYLA ÜNSAL
- Sosyal hizmet merkezlerindeki meslek elemanlarının mesleki yaşam kalitesi ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi
Investigation of the relationship between professional quality of life and psychological resilience in vocational staff in social work centers
KEVSER ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiTravma ve Afet Çalışmaları Uygulamaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TAMER AKER
- Aile hekimlerinde ve aile sağlığı çalışanlarında psikiyatrik hastalıklara yönelik damgalama düzeyi
Evaluation of the level of stigmatization of psychiatric disorders in family physicians and Family Health Workers
HALİL ERKAM TOLGAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇİL ARICA
DR. FEYZANUR ERDEM
- Ankara ilinde çalışan aile sağlığı elemanlarının COVID-19 pandemisi sürecinde pandemiye ait bilgi, tutum ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the knowledge, attitude, and anxiety levels of the family medicine healthcare workers in ankara during the COVID-19 pandemic
GÖRKEM KANGAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TİJEN ACAR
- Mersin ilinde görev yapan aile sağlığı elemanlarının nitelikli hizmet sunumunda karşılaştıkları sorunların belirlenmesi
Mersin determination family health staff working problems they encounter in their quality service to the provinces
SEVİLAY GÖKÇE ÖZBİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Aile HekimliğiOkan ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYDAR SUR