Okul müdürlerinin güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve algılanan örgütsel kimlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
An analysis of the relationship between the power sources used by school principals and organizational citizenship behaviors and organizational identification perceptions
- Tez No: 560799
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAMİT ÖZEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Denetimi ve Planlaması Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı, ilkokul ve ortaokullarda görev yapan okul müdürlerinin örgütsel güç kullanımları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel kimlik algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Yöntem: Bu araştırmada, örgütsel güç kaynaklarının örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel kimlik algısı arasındaki ilişkinin tespit edilmesi için ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Eskişehir Odunpazarı İlçesinde görev yapan 366 ilkokul ve ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Bu araştırmada veriler“Kişisel Bilgiler Formu”,“Yöneticilerin Kullandıkları Örgütsel Güç Kaynakları Ölçeği”,“Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği”ve“Algılanan Örgüt Kimliği Ölçeği”ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, Spearman Korelasyon Analizi ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Bulgular: Bu araştırmada okul müdürlerinin güç kaynaklarının Uzmanlık Gücü (x̄= 4,04), Karizmatik Güç (x̄=3,89), Ödüllendirme Gücü (x̄=3,87), Yasal Güç (x̄= 4,17) ve Zorlayıcı Güç (x̄=3,99) boyutlarında katılıyorum düzeyinde; Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının (x̄= 3,77) katılıyorum düzeyinde ve. Öğretmenlerin örgütsel kimlik algılarının Yönetim (x̄=4,02), Öğretmen (x̄=4,03), Öğrenci (x̄=4,02) ve Çevre (x̄=3,78) boyutlarında katılıyorum düzeyinde olduğu görülmüştür. Araştırmada kullanılan tüm değişkenler ve bu değişkenlerin alt boyutları arasında pozitif düzeyde anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Güç kaynakları ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki korelasyon değeri (r) 0,44 iken; Güç kaynakları ile örgütsel kimlik algısı arasındaki korelasyon değeri (r) 0,71; Örgütsel kimlik algısı ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki korelasyon değeri (r) ise 0,48 olarak ölçülmüştür. Güç kaynakları ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasında oluşturulan regresyon modeline göre, güç kaynaklarının öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının %19'unu açıkladığı; güç kaynakları ile örgütsel kimlik algısı arasında oluşturulan regresyon modeline göre, güç kaynaklarının öğretmenlerin örgütsel kimlik algılarının %55'ini açıkladığı görülmüştür. Sonuç ve Öneriler: Araştırma sonucunda öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin örgütsel güç kaynaklarını kullanım düzeylerinin, öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı sergileme düzeylerinin ve örgütsel kimlik algılarının yüksek olduğu görülmüştür. Güç kaynakları ile cinsiyet, branş, mesleki kıdem ve okul türü arasında anlamlı farklılıklar görülmüştür. Erkek öğretmenlerin daha fazla uzmanlık gücü ve karizmatik güç kaynağını hissettikleri; uzmanlık gücünün en fazla Türkçe öğretmenleri tarafından algılandığı, diğer güç türlerinin ise en fazla Sosyal Bilgiler öğretmenleri tarafından algılandığı görülmüştür. Örgütsel vatandaşlık davranışı ile branş ve okul hizmet süresi arasında anlamlı farklılıklar görülmüş; örgütsel kimlik algısı ile yaş, branş, mesleki kıdem ve okul türü arasında anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin en çok örgütsel vatandaşlık davranışı sergiledikleri, PDR öğretmenlerinin ise en düşük örgütsel vatandaşlık davranışı sergiledikleri görülmüştür. Ortaokulda görev yapan öğretmenlerin örgütsel kimlik algılarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Araştırmada elde edilen bulguların göz önünde bulundurularak, okul müdürlerinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarını ve örgütsel kimlik algılarını yüksek tutacak bir ortam hazırlaması gerekmektedir. Araştırmada elde edilen verilerin daha kapsamlı olabilmesi için farklı okul türleri araştırmaya dâhil edilerek eğitim kurumları arasında karşılaştırma yapılabilir.
Özet (Çeviri)
Purpose: The purpose of this study is to examine the relationship between the school principals' use of power sources, teachers' organizational citizenship behaviors and organizational identification perceptions. Also, it is to be examined how the power sources predict the organizational citizenship behaviors and organizational identification perceptions. Method: In this study, the relational model was used in order to identify the relationship between the power sources, organizational citizenship behavior and organizational identity perceptions. The sample used in the study is composed of 366 primary and secondary school teacher in Odunpazarı district of Eskisehir. The data was collected from“Personal Info”,“Principals' Sources of Organizational Power Scale”,“Organizational Citizenship Behavior Scale”and“Organizational Identification Perceptions Scale”. The data analysis was done with the help of descriptive statistics, Mann Whitney U Test, Kruscal Wallis Test, Spearman Correlation Analysis and Simple Linear Regression Analysis. Results: In this study, principals' power sources use have been found at“I agree”level in the dimensions Expert power (x̄= 4,04), referent power (x̄=3,89), Reward Power (x̄=3,87), Legitimate power (x̄= 4,17) and Coercive power (x̄=3,99). Teachers' organizational citizenship behaviors have been found at“I agree”level (x̄= 3,77). Teachers' organizational identification perceptions have been found at“I agree”level in the dimensions "Andministration (x̄=4,02), Teacher (x̄=4,03), Student (x̄=4,02) and Environment (x̄=3,78). It has been seen that there are positive correlatios between all the variables used in the study and the sub-dimensions of the variables. The correlation value betwen the power sources and organizational citizenship behavior is 0,44; the correlation value betwen the power sources and organizational identification is 0,71 and the correlation value betwen the organizational identification and organizational citizenship Behavior is 0,48. The regression model shows that power sources explain the %19 of teachers' organizational citizenship behaviors and the %55 of teachers' organizational identification perceptions. Conclusion and Suggestions: At the end of the study, it has been seen that the principals' use of organizational power sources, teachers' organizational citizenship behaviors and organizational identification perceptions are at high level. There are statistically significant differences between the power sources and gender, branch of teachers, seniority of the teachers, and school type. Male teachers feel much expert power and referent power than female teachers; Turkish language teachers feel the most expert power while the Social Studies teachers feel the most of the other four power sources. Statistically significant differences have been seen between the branch and the period of service and the organizational citizenship behaviors. There are significant differences between age, branch, seniority of the teacher, school type and the organizational identification perceptions. Social studies teachers exhibit the most organizational citizenship behaviors, while the psychological counseling and guidance teachers exhibit the least. Teachers in secondary schools have higher organizational identification perceptions. Considering the results of the study, principals have to prepare the best environment for the teachers so that they can have a higher organizational citizenship behaviors and organizational identification perceptions. In order to have a more broad view of the data, this research can be conducted in different school types so as to compare the results.
Benzer Tezler
- Örgütsel vatandaşlık davranışının öncülü olarak okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları
School administrators antecedents of organizational citizenship behavior they use power supply
AHSEN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimCumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CELAL TEYYAR UĞURLU
- Okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişki
The relationship between power sources of school principals and organizational silence behavior of teachers
GİZEM KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimDumlupınar ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAHYA ALTINKURT
- Okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeylerine yönelik görüşleri arasındaki ilişki
The relation between power sources used by school principals and opinions of teachers regarding organizational trust levels
TUĞÇE ÖZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN GÖKSOY
- Ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel yaratıcılık ve örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of relationship between power resources used by school heads according to perceptions of secondary school teachers and levels of organizational creativity and organizational cynicism of teachers
YAVUZ ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET AYIK
- Ortaöğretim kurumlarında görev yapmakta olan okul müdürlerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları arasındaki ilişki (Muğla ili Menteşe ilçesi örneği)
The relationship between the power resources used by school administrators working in secondary schools and the organizational silence behaviours of teachers (Muğla/Menteşe sample)
ZÜBEYDE AKSARI SÜSLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET DUMAN