long range transport of aerosols
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 56472
- Danışmanlar: Belirtilmemiş.
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Aerosol, Doğu Akdeniz, İyonlar, Eser Elementler, Zenginleşme Faktörleri, Faktör Analizi, Geri Trajektöri, Potansiyel Kaynak Katkı Fonksiyonu, INAA, AAS, Uzun Mesafeli Taşınım vuı, Aerosols, Eastern Mediterranean, Ions, Trace Elements, Enrichment Factors, Factor Analysis, Back Trajectory, Potential Source Contribution Function, INAA, AAS, Long Range Transport
- Yıl: 1996
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Bölümü
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
öz AEROSOLLERIN UZUN VADELİ TAŞINIMI Güllü, Gülen Doktora, Çevre Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Gürdal Tuncel Eylül 1996, 256 sayfa Doğu Akdeniz atmosferinde Mart 1992, Aralık 1993 tarihleri arasında toplanan aerosol örneklerinin elemental ve iyon konsantrasyonları irdelenmiştir. Doğu Akdeniz bölgesindeki aerosollerin kimyasal konsantrasyonlarına etki eden kaynakların ve kaynak bölgelerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Toplanan örnekler atomik absorbsiyon spektrometrisi, enstrümental nötron aktivasyon analizi, iyon kromatografisi ve kolorimetri kullanılarak yaklaşık olarak 40 element ve iyonlar için analiz edilmiştir. Elde edilen verilere faktör analizi, korelasyon matriksi ve potansiyel kaynak katkı fonksiyonları gibi birçok değişik istatistiksel metotlar uygulanarak kaynakların, kaynak kompozisyonlarının ve kaynak bölgelerinin bulunmasına çalışılmıştır. Hava kütlesi taşınım yolunu anlamak ve gözlemlenen mevsimsel değişimleri açıklıyabilmek için 1992, 1993 ve 1995 yılları için günlük back trajektoriler hesaplanmıştır. Trajektörilerin gruplanması sonucu, hava VIkütlesinin sıklıkla kuzey, kuzeybatı, batı ve kuzeydoğu yönlerinden geldiği bulunmuştur. Elementlerin konsantrasyonlarının günlük ve mevsimlik zaman aralıklarında önemli ölçüde değişim gösterdiği bulunmuştur. Yörel ve bölgesel yağmur, elemental konsantrasyon değişimlerinde belirleyici faktördür. Zenginleşme faktörleri dört ana grubu göstermiştir. Bunlar, toprak kaynağı, deniz kaynağı, anthropojenik kaynak ve bazı eser elementlerin içinde bulunduğu bilinmeyen bir kaynaktır. Faktör analizi, iki toprak kaynağı, bir deniz kaynağı, bir bölgesel kirletici kaynağı ve bir uzak kirlilik kaynağı belirlemiştir, iki toprak kaynağının kompozisyonları belirlendiğinde, Sahra çölü tozunun, yerel toprak'dan ayrılması için en belirleyici iz elementlerin Cr, Nd, Mg ve Cs olduğu bulunmuştur. Potansiyel Kaynak Katki Fonksiyonu (PKKF) tekniği, Doğu Akdeniz'de iki ana bilişenin olduğunu göstermiştir. Toprak kaynaklı elementler için, doğu Türkiye ve kuzey Africa'nın orta ile doğu kısmı ana kaynak olarak gözükürken antropojenik elementler için Akdenizi çevreleyen ülkelerin, balkan ülkelerinin ve istasyonun kuzeyinde yer alan eski SSCB ülkelerinin ana kaynak olduğu belirlenmiştir. Çökelme akıları ve atmosferik aerosollerin zamana bağlı olarak değişimlerinde düşük yağmur miktarı ve değişik bulut özellikleri nedeni ile lineer olmayan bir değişim gözlemlendiğinden, Doğu Akdeniz bölgesinde literatürde ki değerlerden yüksek 'scavenging' oranları bulunmuştur. Gruplar içinde bazı değişimler gözlense de, hesaplanan scavenging oranları sırasıyla deniz tuzu elementleri>toprak elementleri>antropojenik elementler olarak bulunmuştur. vıı
Özet (Çeviri)
ABSTRACT LONG RANGE TRANSPORT OF AEROSOLS Güllü, Gülen Ph.D., Department of Environmental Engineering Supervisor. Prof. Dr. Gürdal Tuncel September 1996, 256 pages Concentrations of elements and ions measured in aerosol samples collected between March 1992 and December 1993 were investigated to understand general features of elemental concentration, sources and source regions affecting chemical composition of aerosols in the eastern Mediterranean atmosphere. Collected samples were analyzed by atomic absorption spectrometry, instrumental neutron activation analysis, ion chromatography and colorimetry for about 40 elements and major ionic species. Back trajectories were calculated and used to determine locations of sources of aerosols. Various statistical methods like factor analysis, factor analysis-absolute factor score method and potential source contribution function were applied on the data to determine the sources, source compositions and source regions of atmospheric particles. In order to understand air mass transport patterns and to explain observed seasonal variations of the measured concentrations, 4-day back 111trajectories ending at the Antalya station were calculated daily for the years 1992, 1993 and 1995. The classification of trajectories indicates that most frequent air mass movements occur from north, northwest, west and northeast sectors. Concentrations of elements were found to vary greatly in time scales ranging from days to seasons. The local and distant rain event are the determining factors for the observed variations in elemental concentrations. Calculation of enrichment factors have revealed four general source groups, namely a crustal source, a marine source, an anthropogenic source and an unknown source which has small but observable contribution on the concentrations of some ultra trace elements. Factor analysis identifies two crustal components, one marine component, one local pollution component and one distant pollution component. The most promising marker elements to distinguish Saharan dust from local soil were found to be Cr, Nd, Mg and Cs as they have significantly different compositions in the local soil and Saharan dust. Potential Source Contribution Function (PSCF) technique show that there are two principal components in the eastern Mediterranean. The main source regions of crustal elements is eastern Turkey and central and eastern parts of the north Africa whereas the anthropogenic components usually originates from the countries surrounding Mediterranean, Balkan countries and former USSR countries lying to the north of the station. Scavenging ratios of elements in the eastern Mediterranean are higher than corresponding ratios reported in literature due to the non linear temporal variability between deposition fluxes and atmospheric aerosols resulting from low precipitation frequency and different cloud properties. Although there are some variations for some species within the groups, in IVgeneral the order of SRs is determined as sea salt elements > crustal elements > anthropogenic elements.
Benzer Tezler
- Investigation of impacts of aerosols on Eastern Mediterranean region climate
Aerosollerin Doğu Akdeniz bölgesi iklimi üzerine etkisinin araştırılması
TUĞBA AĞAÇAYAK
Doktora
İngilizce
2014
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAYFUN KINDAP
DOÇ. DR. ALPER ÜNAL
- The composition of atmospheric aerosol over the eastern mediterannean: The coupling of geochemical and meteorolojik parameters
Doğu Akdeniz üzerindeki atmosferik parçacıkların yapısı: Jeokimyasal ve meteorolojik parametrelerin bileşkesi
NİLGÜN NEZİHE KUBİLAY
Doktora
İngilizce
1996
Su ÜrünleriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiDeniz Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. CEMAL SAYDAM
- Determination of the European Contribution on the aerosol composition in the Black Sea Basin and investigation of transport mechanisms
Karadeniz Havzası üzerindeki aerosellerin kompozisyonuna Avrupa'nın katkısı ve tasarım mekanizmalarının incelenmesi
DURAN KARAKAŞ
- Quantification of Saharan dust influences on Eastern Mediterranean air quality via atmospheric modeling
Sahra tozunun Doğu Akdeniz hava kalitesi üzerindeki etkilerinin atmosfer modeliyle belirlenmesi
BURCU KABATAŞ
Doktora
İngilizce
2016
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNAL
- Comprehensive chemical characterization of aerosols in the Eastern mediterranean: Sources and long range transport
Doğu Akdeniz?deki atmosferik parçacıkların kimyasal karakterinin aydınlatılması: Kaynaklar ve uzun erimli taşınım
MUSTAFA KOÇAK
Doktora
İngilizce
2006
Deniz BilimleriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKimyasal Oşinografi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. NİLGÜN KUBİLAY