Uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri ile muhtemel obruk alanlarının belirlenmesi
Determining potential sinkhole areas using remote sensing and geographic information systems
- Tez No: 565007
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT YAKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Karapınar, Türkiye'nin tarımsal ve ekonomik açıdan önemli bir üretim bölgesi olan Konya Kapalı Havzasının merkezinde yer almaktadır. Bölgede, iklim özellikleri ile uyuşmayan yüksek miktarda su tüketimine sahip yoğun tarım faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, iklim değişikliği etkileri, bölgedeki yeraltı su kaynaklarının giderek azalıyor olması, yeraltından çekilen suyun yağışlar ile geri beslenememesi doğal yaşamı ve tarımın geleceğini tehdit altına almaktadır. Bu parametrelere Karapınar'ın jeolojik yapısı da eklendiği zaman bölgede zemin çökmeleri ve obruk oluşumları gibi çevresel sorunlar ortaya çıkmaktadır. Doktora tez çalışması kapsamında, Karapınar ve çevresindeki yaşanan bu sorunların kontrol altına alınabilmesi ve bölgede yapılacak olan planlama çalışmalarına kaynak oluşturabilecek verilerin ve haritaların oluşturulması hedeflenmiştir. Çalışmalar envanter verilerinin temini, arazi örtüsü/kullanımı değişimleri, InSAR uygulaması ve Obruk Duyarlılık Haritası (ODH) üretimi olmak üzere dört aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk olarak, bölgede mevcut tüm obruklara (301) ait envanter verisi toplanmış ve bu verinin Fusion Tables hizmetleri ile web tabanlı sistem üzerinden paylaşılmasının alt yapısı oluşturulmuştur. Daha sonra 29 yıllık (1987-2016) periyotta meydana gelen arazi örtüsü/kullanımı değişimleri belirlenmiş ve bu değişikliğin yeraltı suyu ve yağışlar ile olan ilişkileri ortaya konmuştur. InSAR uygulaması başlığı altında, Karapınar ve çevresine ait belirli periyotlar ile elde edilen Cosmo-SkyMed (2016), Sentinel-1 (2014-2017) uydu verilerinden oluşan toplam 37 adet SAR görüntüsü ile deformasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda yıllık -55 mm'ye kadar zemin çökmeleri tespit edilmiştir. Ayrıca X band Cosmo-SkyMed verileri ile çalışma sahası içerinde bulunan alüvyonel bölgelerde tarım faaliyetlerine bağlı olarak gözlemlenen çökmeler net bir şekilde belirlenmiştir. Son olarak, muhtemel obruk alanlarının belirlenebilmesi için jeoloji, yükseklik, eğim, bakı, arazi kullanımı/örtüsü, yeraltı suyu seviye(YSS) değişimi, kuyu yoğunluğu, Faya Olan Uzaklık (FOU), Drenaja Olan Uzaklık (DOU), Karstik yapı oluşturabilecek birim kalınlığı, yağış, PH gibi temel parametrelere ek olarak bölgenin deformasyon haritasının bir faktör olarak dahil edildiği çalışma sonucunda Obruk Duyarlılık Haritası (ODH) üretilmiştir. Elde edilen sonuç haritasının bölgede oluşan güncel obruklar ile yüksek uyuşum gösterdiği belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Karapinar is Turkey's agricultural and economically important production region and located in the middle of Konya Closed Basin. In the region, the natural life and the future of agriculture are threatened by the fact that underground water resources are gradually diminishing, the realization of intensive agricultural activities that are incompatible with climate characteristics and have high water consumption, climate change effects. In addition to all these parameters, when considering the geological structure of Karapinar, it reveals environmental problems such as land subsidence and sinkhole formation in the region. In this doctoral thesis, controlling these problems in Karapinar and its surrounding, obtaining data which can be sources for planning studies of the region and creating maps from that data has been worked. For this purpose, four studies were carried out, such as supplying the inventory data, Land Use/Land Cover (LULC) changing, application of InSAR and production of sinkhole susceptibility map. Firstly, inventory data of 301 sinkholes, which were not revealed by any study before, have been collected. Thus, this study has created a substructure to share these inventory data with using Fusion Tables services. Afterward, LULC changes of 29 years (1987-2016) and its relation to groundwater, and precipitation are revealed. Under the title of InSAR application, totally 37 SAR images belonging to Cosmo-SkyMed (2016) and Sentinel-1(2014-2017) satellites acquired for Karapınar and its surroundings with certain periods were detected and -55 mm/year land subsidence was noticed. Furthermore, land subsidence due to agricultural activities was clearly observed in the alluvial regions located in the study area with X band Cosmo-SkyMed data. Finally, a sinkhole susceptibility map was produced to determine the potential sinkhole areas including basic parameters such as geology, elevation, slope, aspect, LULC, groundwater level change, well density, distance to faults, distance to drainage, water-soluble rock thickness, precipitation, PH and also, deformation map of the Region was added as a factor. It has been determined that the obtained result map shows high agreement with the current sinkholes in the region.
Benzer Tezler
- CBS ve uzaktan algılama kullanılarak çok kriterli karar analizi yöntemi ile Malatya ilinin heyelana duyarlı alanlarının belirlenmesi
CBS and remote sensing are used by multi criteria decision analysis method to determine the landslide sensitive areas of Malatya province
MİRAÇ KOŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaÇukurova ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EREN ÖZTEKİN
- Determination of potential favorable zones for pelagic fish aggregation (anchovy) in the Black Sea using RS and GIS
Karadeniz'de bulunan pelajik balık kümelerinin (hamsi) tercih etmesi muhtemel potansiyel alanların UA ve CBS kullanılarak belirlenmesi
NİLHAN ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Jeodezi ve FotogrametriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZUHAL AKYÜREK
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ BEŞİKTEPE
- Kozmik ışınların sentinel uydu verileri üzerindeki muhtemel etkisinin araştırılması
The research of the possible effect of cosmic rays on sentinel satellite data
HAKAN KÖKSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Astronomi ve Uzay BilimleriAkdeniz ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUSRET DEMİR
- Uzaktan algılama ve CBS teknolojileri ile Besni-Tut (Adıyaman) bölgesinin heyelan duyarlılık değerlendirmesi
Landslıde susceptibility assessment of Besni-Tut (Adıyaman) region by using remote sensing and GIS technologies
BERNA TANRIVERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeodezi ve FotogrametriMersin ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ORHAN
- Petrol doğalgaz arama çalışmalarında çok kriterli karar verme ve makine öğrenmesi ile yöntem araştırması
Multi-criteria decision making and machine learning method research in petroleum natural gas explorations
TÜNAY ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2022
Mühendislik BilimleriEskişehir Teknik ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN UYGUÇGİL