Geri Dön

Fen bilimleri öğretmenlerinde akıl yürütme becerilerinin geliştirilmesi ve sınıf ortamına etkileri

Developing science teachers' scientific reasoning skills and its effects to classroom environment

PDF İndir

  1. Tez No: 565338
  2. Yazar: MERVE KOCAGÜL SAĞLAM
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÜL ÜNAL ÇOBAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 244

Özet

Ülkemizin de benimsediği pek çok ülkenin eğitim anlayışı, öğrencinin aktif olarak sürece katıldığı öğrenme ortamlarını desteklemektedir. Bu kapsamda daha etkili öğrenme ortamları oluşturulmasına ihtiyaç duyulmakta ve yeni yöntemlerin sınıflarda uygulayıcısı olarak öğretmenlere büyük sorumluluklar düşmektedir. Bununla birlikte öğretmenlerin ihtiyaç duyulan öğrencileri yetiştirebilmesi için öncelikle kendisinin söz konusu gelişmelere adapte olabilmesi, yeni öğretim yöntemlerinin farkında olması ve öğrencide geliştirmeyi hedeflediği becerilere kendisinin sahip olması gereklidir. Öğrencilerde akıl yürütme becerilerinin teşvik edilmesi için çalışmanın amacı, öğretmenlerin ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilecek olan akıl yürütme becerilerine dayalı eğitim programı (AYBEP) yoluyla fen bilimleri öğretmenlerinin akıl yürütme becerileri ve Akıl yürütme becerileri öğretimine yönelik özyeterlik algılarını geliştirmek ve onlara söz konusu becerilere dayalı öğrenme ortamı tasarlayabilme yeterliği kazandırmaktır. Çalışma kapsamında karma yöntemin çok aşamalı deseni kullanılmıştır. Çalışmanın birinci bölümü AYBEP kapsamında öğretmenlerin ihtiyaçlarını belirleme amaçlı tarama yöntemine dayalı betimsel bir araştırmadır. Verilerin“İhtiyaçları Belirleme Anketi”yoluyla toplandığı bu bölümün katılımcılarını İzmir iline bağlı merkez ilçelerden birinin farklı sosyo-ekonomik düzeye sahip resmi ortaokullarında görev yapmakta olan 32 fen bilimleri öğretmeni oluşturmuştur. Çalışmanın ikinci bölümü, tek grup ön test son test zayıf deneysel deseni benimsemekle birlikte veri toplama açısından aynı değişkene yönelik nitel ve nicel verilerin eş zamanlı toplandığı karma yöntem desenlerinden paralel yakınsayan desene dayalıdır. Bu aşamada nitel veriler“Akıl Yürütme Becerileri Değerlendirme Formu”ve“Akıl Yürütme Becerileri Öğretimine Yönelik Özyeterlik Algısı Değerlendirme Formu”yla; nicel veriler ise“Fen Bilimleri Öğretmenleri ve Öğretmen Adaylarına Yönelik Akıl Yürütme Becerileri Testi”ve“Akıl Yürütme Becerileri Öğretimine Yönelik Özyeterlik Algısı Ölçeği”ile toplanmıştır. Yedi coğrafi bölgeden amaçlı örneklem yoluyla belirlenen, resmi ve özel ortaokullarda görev yapmakta olan 45 fen bilimleri öğretmeni bu bölümün katılımcılarını oluşturmuştur. Çalışmanın üçüncü bölümü ise, geliştirilen eğitim programının değerlendirilmesi amacıyla hem nitel hem nicel veri toplama tekniklerinin kullanıldığı bir durum çalışmasıdır. Bu bölümün katılımcılarını, AYBEP'na katılan ve çalışmaya devam etmeye gönüllü bir öğretmen ile onun 5. sınıfta öğrenim görmekte olan 31 öğrencisi oluşturmuştur. Bu bölümde ise veri toplama aracı olarak“Kuvvet ve Hareket Ünitesi Akıl Yürütme Becerileri Testi”ve“Akıl Yürütme Becerileri Öğretimi Gözlem Formu”kullanılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünden elde edilen bulgular, öğretmenlerin akıl yürütme becerilerini en fazla bilimsel süreç becerileri ile ilişkilendirdiklerini, öğretmenlerin bir kısmının öğretim programında akıl yürütme becerilerinin ne şekilde söz edildiğine dair bir açıklama yapamadıklarını, yine öğretmenlerin bir bölümünün kendilerini yetersiz hissetmeleri sebebiyle derslerinde akıl yürütme becerileri öğretimi yapamadıklarını ve bunun üstesinden gelebilmek için öğretmenlerin önemli bir bölümünün akıl yürütme becerileri konusunda eğitim, meslektaş desteği vb. gibi kendileriyle ilgili faktörler ve yeterli deney malzemesi, sınıf mevcudu vb. gibi dışsal faktörler konusunda gelişime ihtiyaç duyduklarını ortaya koymuştur. Çalışmanın ikinci bölümünden elde edilen bulgular, öğretmenlerin katıldıkları eğitim sonrası Fen Bilimleri Öğretmenleri ve Öğretmen Adaylarına Yönelik Akıl Yürütme Becerileri Testi'nden, Akıl Yürütme Becerileri Değerlendirme Formu'ndan ve Akıl Yürütme Becerileri Öğretimine Yönelik Özyeterlik Algısı Ölçeği'nden aldıkları puanların anlamlı derecede arttığını göstermiştir. Bununla birlikte bulgular, öğretmenlerin akıl yürütme becerilerinin geliştirilmesi konusunda önemli gördükleri faktörlere yönelik düşüncelerinin, eğitim sonrası öğrenciden kendilerine yöneldiğini ve öğretmenlerin akıl yürütme becerileri öğretimi yapma konusundaki yetersizlik düşüncelerinin, söz konusu öğretimi yapabilmeye evrildiğine işaret etmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünden elde edilen bulgular ise, eğitim alan öğretmenin akıl yürütme becerilerine dayalı öğrenme ortamı oluşturma konusunda minimum %29,16 maksimum %61,06 oranında başarı gösterdiğini ve ayrıca öğrencilerin Kuvvet ve Hareket Ünitesi Akıl Yürütme Becerileri Testi'nden aldıkları ön test ve son test puanları arasında son test puanı lehine anlamlı bir farklılık olduğunu ortaya koymuştur. Çalışmanın bulgularına dayanarak geliştirilen AYBEP'nın öğrencilerin akıl yürütme becerilerini geliştirme konusunda fen bilimleri öğretmenlerine uygulanabilir olduğunu söylemek mümkündür. Ülkemiz fen bilimleri dersi öğretim programının vizyonu, kaliteli ve üretken bir gelecek için önemli görülen 21. yy becerilerine yapılan vurgu ile birlikte yenilikçi öğretim yöntemlerinin sınıf ortamına yansıtılmasında öğretmenlerin başat rol oynadıkları dikkate alındığında, söz konusu araştırmanın bu bağlamda önemli bir boşluğu doldurmaya katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

Understanding of education in most countries involving our nation supports the learning environments in which students participate in the process actively. In this context, designing more effective learning environments is needed and great responsibilities fall to teachers as practitioners of new methods in the classrooms. However, in order to educate students as needed, firstly teachers should adopt these developments, aware of new instructional methods and have these skills which they intend to develop in the students. In order to promote students' scientific reasoning skills, the aim of this study is to develop science teachers' scientific reasoning skills and self-efficacy perceptions towards scientific reasoning skills and acquire proficiency about designing learning environments based on these skills to them through the Scientific Reasoning Skills Training Program (SRSTP) which will be developed according to teachers' needs. Multiple stage design which is a type of mixed method design was used in the study. The first part of the study which aims to determine the teachers' needs in the context of SRSTP is a descriptive research based on survey method. The participants of this part which the data were collected via“Identifying Needs Survey”were 32 in-service science teachers working at state middle schools with different socio-economic status in one of the central district of İzmir. Although the second part of the study adopted one group pre test and post test design, it was also based on a convergent parallel mixed methods design which qualitative and quantitative data for same variable were collected at the same time. In this stage, qualitative data were collected via“Scientific Reasoning Skills Evaluaiton Form”and“Self-Efficacy Perceptions towards Scientific Reasoning Skills Assessment Form”and quantitative data were collected via“Scientific Reasoning Skills Test towards In-service and Pre-service Science Teachers”and“Self-Efficacy Perceptions Towards Scientific Reasoning Skills Scale”. The participants of this part were 45 in-service science teachers working at state and private middle schools and determined by purposeful sampling from seven geographical regions. The third part of the study which aims to assess the training program is a case study which both qualitative and quantitative data collection tools were used. The participants of this part were the in-service science teacher who participated in the SRSTP and showed volunteerism to continue the study and his 31 students studying at 5th grade. In this stage,“Force and Motion Unit Scientific Reasoning Skills Test”and“Scientific Reasoning Skills Teaching Observation Form”were used as data collection tools. Findings from the first part of the study revealed that teachers associated scientific reasoning skills with science process skills mostly, some of teachers couldn't make an explanation about how the scientific reasoning skills take place in the curriculum, some of them couldn't teach scientific reasoning skills due to his/her own feeling of inadequacy and for achieving this, a major part of these teachers need factors related to their own such as a training about scientific reasoning skills, collegiality etc and external factors such as adequate experiment equipment, classroom size etc. Findings from the second part of the study showed that after the training teachers' scores of Scientific Reasoning Skills Test towards In-service and Pre-service Science Teachers, Scientific Reasoning Skills Evaluaiton Form and Self-Efficacy Perceptions towards Scientific Reasoning Skills Scale were significantly increased. Furthermore findings also pointed out that, after the training teachers opinions' about factors seen as important for the development of students' scientific reasoning skills tended from students to their own and their thinking of inadequacy about teaching scientific reasoning skills evolved into thinking of adequacy about teaching these skills. Findings from the third part of the study indicated that trained teacher showed minimum %29,16 and maximum %61,06 success about designing scientific reasoning skills based learning environment and also there was a significant difference between students' pre and post test scores in support of posttest of Force and Motion Unit Scientific Reasoning Skills Test. Based on these findings, it is possible to say that developed SRSTP can be implemented to science teachers for developing their students' scientific reasoning skills. When considering the vision of Turkish Science Curriculum, the emphasis on 21st century skills seen as important for high quality and productive future and teachers' dominant roles for including the new methods in the classrooms, it was thought that this study may be a candidate to fill an important gap in the literature.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    606526

    9. sınıf öğrencilerinin üçgenlerde temel kavramlara ilişkin kavram yanılgılarının incelenmesi

    Examining 9th grade students' misconceptions about basic concepts in triangles

    ÖZLEM İNCİ PARLAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVGİ ATLIHAN

  2. Tez No

    845996

    Kavram öğretimi tekniklerinin ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi

    The effect of concept teaching techniques on middle school students' critical thinking skills in science course

    DİLEK SERİNCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HANİFE GAMZE HASTÜRK

  3. Tez No

    850451

    Ortaokul matematik öğretmenlerinin beceri temelli soruları matematiksel yetkinlikler yönünden değerlendirmelerinin incelenmesi

    An investigation of middle school mathematics teachers' evaluations of skill-based questions in terms of mathematical competencies

    ÇİĞDEM BOZKUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimMersin Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MERİÇ ÖZGELDİ

  4. Tez No

    753777

    İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının matematiksel eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi

    Investigation of mathematical critical thinking skills of elementary school mathematics teacher candidates

    NALAN ÖZKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MatematikGiresun Üniversitesi

    Matematik Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FUNDA AYDIN GÜÇ

  5. Tez No

    488168

    Effectiveness of socio scientific issues based instruction on pre-service teachers' critical thinking skills

    Sosyo-bilimsel sorunlar odaklı eğitim yönteminin hizmet öncesi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi

    MUHAMMET DAVUT GÜL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN AKÇAY

Geri Dön