İstanbul'da yapılması planlanan raylı sistem projelerinin çok kriterli karar verme yöntemi ile seçimi
The selection of railway system projects with multi creteria decision making methods: A case study for Istanbul
- Tez No: 567135
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEMRA ERPOLAT TAŞABAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İstatistik, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İstatistik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Raylı sistemler, özellikle metropollerde yolculuk talebinin yüksek olduğu yerlerde, trafik sorununu çözmek için tercih edilmekte ve şehir içi ulaşımın omurgasını oluşturmaktadır. Büyük kaynak gerektiren raylı sistem yatırımlarının hayata geçirilmesi noktasında gerçekleştirilen değerlendirme sürecinde karar vermek, özellikle gelişmekte olan ülkeler için büyük önem taşımaktadır. Raylı sistem projelerinde revizyon maliyetleri yapım maliyetinden çok daha yüksektir. Kaynakların kısıtlı olması nedeniyle ile tüm yatırımların aynı zamanda yapılması mümkün olmamaktadır. Bu nedenle en yararlı olacak yatırımların öncelik değerlendirmelerinin yapılması gerekmektedir. Literatürde ulaşım yatırımlarının değerlendirilmesinde genellikle sadece sayısal değerleri dikkate alan Net Bugünkü Değer Analizi (NBD), Fayda Maliyet Analizi (FMO) ve İç Verim Analizi (İVO) yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin dışında bu alanda kullanılan bir diğer yöntem ise Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV)'dir. Bu yöntem yukarıda bahsedilen NBD, FMO ve İVO gibi sadece ekonomik açıdan değerlendirme yapmayıp aynı zamanda çevreye uyumluluk, tarihi dokuya uygunluk, mevcut ulaşım ağları ile entegrasyon, arazi kullanımı gibi birçok kriteri de ele alarak hem sözel hem de sayısal faktörlerin birlikte değerlendirilmesine olanak sağlar. Bu amaçla İstanbul genelinde yapılması planlanan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) projeleri alternatif olarak ele alınmıştır. Kriterler ise yapılan kapsamlı literatür çalışması sonucunda dünyada ulaşım yatırımlarının değerlendirilmesinde kullanılan tüm ölçütlerin belirlenmesi ve ardından bu ölçütlerden hangilerinin İstanbul için uygun olacağının uzmanlar tarafından kararlaştırılması sonucu belirlenmiştir. Bu aşamada İstanbul'a özgü kriterler de oluşturulmuştur. Bu çalışmada ulaşım yatırımı değerlendirme problemlerinde en fazla tercih edilen Analitik Hiyerarşik Proses (AHP) ve daha önce ulaşım yatırımı değerlendirme problemi çözümünde kullanılmamış olduğu tespit edilen En İyi En Kötü yöntemi (Best Worst Method-BWM) kullanılarak alternatif ağırlıkları bulunmuş ve iki yöntem arasında karşılaştırma yapılmıştır. Analizler sonucunda elde edilen bulgular değerlendirilerek yapılması planlanan projelerden en uygun olanın belirlenmesi konusunda önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Railway systems are preferred to solve traffic problems and are becoming backbones of transportation in cities especially in metropoles where transportation demands are high. Today, rail system lines are considered as complementary to each other, not as an alternative. At the point of enabling railway system investments which need big money source, decision taking at evaluation process especially for developing countries, is taking big import. In the literature, Net Present Value Analysis (NPVA), Benefit Cost Analysis (BCA) and Internal Efficiency Analysis (IEA) methods, which only take into account the numerical values, are used in the evaluation of transportation investments. Apart from these methods, another method used in this field is Multi Criteria Decision Making (MCDM). This method is not just evaluating economic sides of investments like previous methods, it is also making possible evaluating both verbal and economic values together by handling environment compatibility, relevance to historic tissue, integration with current transportation nets and using fields. In this study, prioritization will be made among alternative rail system projects planned to be used in Istanbul by utilizing the proposed MCDM methods to be used in the evaluation of transportation investments. For this purpose, Istanbul Metropolitan Municipality (IMM) projects, which are planned to be constructed throughout Istanbul, are considered as an alternative. As a result of the comprehensive literature study, the criteria were identified by determining the criteria used in the evaluation of transportation investments in the world and then by the experts who decided which of these criteria would be appropriate for Istanbul. At this stage, the most preferred Analytical Hierarchical Process (AHP) for transportation investment evaluation problems was used and alternative weights were found by using the Best Worst Method (BWM) which had not been used before in this kind of problem solving, and the comparison of two methods was made. As a result of the analysis, the findings were evaluated and several recommendations were made to determine the most appropriate project among the ones to be planned.
Benzer Tezler
- Eminönü – Alibeyköy tramvay hattı projesi coğrafi bilgi sistemi (CBS) tabanlı güzergah analizi ve gelişimi
Analysis and development of Eminonu – Alibeykoy tram line using geographical information system (GİS)
SAİT BUĞRA UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ATAHAN
- Monoray sistemleri, Türkiye'deki yatırım süreçleri ve yerel yönetimlerin monoraya yaklaşımı
Monorail systems, investment processes in Turkey and approach of local governments to monorail
EMRE MEMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PELİN ALPKÖKİN
- Türkiye'de raylı sistem sektöründe yapı bilgi modellemesine geçiş süreçleri üzerine bir örnek olay incelemesi ve yönetimsel öneriler
A case study on building information modelling implementation processes of railway systems sector in Turkey and managerial suggestions
ELİF ARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN TEBERLER
- Ekskavatör kolunun gerçek zamanlı 3b konumunun gömülü sistemle izlenmesi
Monitoring 3d position of an excavator arm in real time with the embedded system
EMRAH ŞAKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANER GÜNEY
- Kanal İstanbul Projesi'nin içme suyu havzaları ve ulaşım aksları üzerindeki çevresel etki boyutlarının CBS tabanlı analizi
GIS-based analysis of the environmental impact dimensions of the Canal Istanbul Project on drinking water basins and transportation routes
NURULLAH BİNGÖLBALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ERGÜN