Risk toplumu bağlamında İran'ın nükleerle olan serüveni üzerine sosyolojik bir okuma
A sociological reading of Iran's nuclear adventure in thecontext of risk society
- Tez No: 567299
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RECEP CENGİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Uluslararası İlişkiler, Sociology, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Bu çalışmada Ulrich Beck'in Risk Toplumu ve Risk kavramları bağlamında İran'ın nükleer çalışmalarının Türkiye ve bölge ülkeler açısından bir“Risk”oluşturup oluşturmadığı sorusuna cevap aranmıştır. Çalışmanın sonucunda bu bağlamda nükleer teknolojinin bazı imtiyazlı güçlerin kontrolünde tutulması ve diğer ülkelerin bu güçten mahrum bırakılmasının bir başarı hikayesi veya bir demokrasi zaferi olarak ele alınması gerçekçi ve güvenilir bir yaklaşımı yansıtmadığı vurgulanmıştır. Nükleer teknolojinin risk olarak algılanmasındaki en önemli neden nükleer silahlara dayalı olarak kullanılabilme ihtimali ve bunun caydırıcı gücüdür. Nükleer silahlar belirli grupların elinde ve kontrolünde var olduğu sürece diğerlerinin huzur içerisinde yaşadığı bir dünyanın bir ütopya olacağının altı çizilmiştir. Tezde ABD'nin hegemonik bir güç olduğu ve hegemomik güçlerin dolaylı ya da doğrudan“kontrol etmeye”odaklandığı belirtilmiştir. Bu bağlamda, İran her ne kadar şer üçgeninde yer alsa da bölgeyi kontrol etme açısından işlevsel bir araç olduğu çıkarımında bulunulmuştur. Bu bağlamda bu tezde yapılan analizde, ABD'nin İran'a dönük risk algısının ve İran'ın ABD'ye dönük risk algısının, enerji kaynakları bağlamında yeşeren politik bir riskten ziyade“ötekine dönük olarak”gerçekleşen“sosyolojik bir risk”olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çünkü tarafların birbirlerine dönük algılarında öteki temelli bir güvensizlik ve karşı tarafı nesneleştirme eğiliminin hakim olduğu düşünülmektedir. Bununla beraber İran'ın nükleersiz olarak dahi gerek İsrail gerekse ABD'ye sinyal olarak tehdit mesajları yollaması, bununla beraber diğer Ortadoğu ülkelerinin aksine rasyonel bir strateji izlemesi İran'ın nükleer silahlar edinmesi durumunda nükleer silahlar açısından bir risk olarak ele alınabileceği söylenebilir. Soğuk savaş sonrası dönemde iki kutuplu dünyanın yerini tek kutuplu dünya almıştır. Bu güç dengesi içerisinde ABD'nin öyle bir gücü vardır ki ittifaklara dayanmadan, genel bir dünya savaşına veya kitlesel imhaya yol açmadan kendi çıkarlarının peşinden koşabilmektedir. Bununla beraber 11 Eylül saldırıları sonrası modern dünyada parçalanmışlık, belirsizlik, her şeye kuşku ile bakma ve korku hâkim olmuştur (Yılmaz, 2018). Bu durum tam da Ulrich Beck'in risk toplumuyla ilgili betimlemelerini ifade etmektedir. Bu bağlamda soruya dönük olarak yapılan analizde, İran'ın nükleer enerji programına yönelik risk eleştirilerinin aslında risk toplumuna geçişin tipik birer örneği olarak ele alınabileceği söylenebilir, çünkü risk algısının geçmiş kaynaklı yaşanmışlıklardan değil gelecek kaynaklı kaygılardan ortaya çıktığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
nal countries such as Turkey in the context Ulrich Beck's Risk Society. As a result of the study, it was emphasized that keeping nuclear technology under the control of some privileged powers and depriving other countries of this power as a success story or a democracy victory doesn't reflect a realistic and reliable approach. The most important reason why the nuclear technology is to be perceived as a risk is the possibility of being used on nuclear weapons as well as its deterrent power. It is underlined that a world in peace would be utopic, while nuclear weapons exist in the hands and control of certain groups. In the thesis, it is stated that the US is a hegemonic power and that hegemomic powers are focused on controlling other direct or indirect ways. In this context, although Iran is located in the Devil's Triangle by USA, it is inferred that it has a functional role for controlling the region. In this context, in this analysis, it is concluded that the risk perception of the USA towards Iran and Iran's risk perception towards the USA is rather sociological risk based on“othering”because the perceptions of them each other are thought to be dominated by distrust and objectification. However, Iran's non-nuclear threat signals toward USA, as well as its rational strategy in international relations as opposed to other Middle Eastern countries, can be considered as a risk factor if Iran acquires nuclear weapons. In the post-Cold War period, the bipolar world has been replaced by a unipolar world. In this balance of power, the United States has such a power that it can pursue its own interests without relying on alliances or leading to a general world war or mass destruction. However, after the September 11 attacks, the modern world was driven by a post-modern process where, fragmentation, uncertainty, suspicion and fear have been dominated (Yılmaz, 2018). This is precisely the description of Ulrich Beck's description of the risk society. In the context of the problems of this theses, it can be said that the risk criticism of Iran's nuclear energy program can in fact be treated as a typical example of the transition to risk society, because it is concluded that risk perception arises from future-related concerns, rather than past experiences
Benzer Tezler
- Enerji arz güvenliği çerçevesinde LNG'nin rolü ve Türkiye
The role of LNG from the perspective of energy security and Turkey
EYÜP ARATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Uluslararası İlişkilerYeni Yüzyıl ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İ. YAŞAR HACISALİHOĞLU
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Risk toplumu bağlamında ortaöğretim öğretmenlerinin Covid 19 algısı: Diyarbakır örneği
Secondary school teachers' perception of Covid 19 in the context of risk society: The case of Diyarbakır
ADALET BAYRAM
- Risk toplumu bağlamında Sivas Kangal termik santrali
Sivas Kangal thermal power plant in the context of risk society
TUĞCE DÖNMEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL YALÇIN
- Risk toplumu bağlamında kuşaklararası boyutta şiddetin değişen yüzü: Dijital şiddet
The changing face of intergenerational violence in the context of the risk society: Digital violence
HATİCE OĞUZ ÖZGÜR
Doktora
Türkçe
2022
SosyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN ÖZKUL