Borsa İstanbul sektör endekleri ile döviz kurları arasındaki ilişkinin kriz dönemlerinde Türkiye'deki varlıklar üzerindeki etkisi
The effect of the relationship between Istanbul Stock exchange sector indices and exchange rates on assets in Turkey in time of crisis
- Tez No: 568308
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİSEM BEKTUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Finansal Ekonomi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Finansal Ekonometri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Küreselleşme ile birlikte ekonomik krizler, döviz kurlarındaki değişimler, savaş dönemleri ve doğal afetler gibi birçok durum ülke borsalarını etkilemektedir. Borsa İstanbul'da (BIST) hem yabancı pay ortaklığının fazla olması hem de gelişmekte olan ülke olması nedeniyle yaşanan birçok durum Borsa İstanbul'u (BIST) da etkilemektedir. Bu çalışmada, Borsa İstanbul (BIST) 100 endeksi ve sektör endeksleri ile döviz kurları (Euro/TL, Dolar/TL ve Euro/Dolar) arasındaki ilişkinin Türkiye'deki kriz dönemlerindeki değişimlerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada 02/1997-11/2018 dönemi için Borsa İstanbul 100 endeksi ve 22 sektör endeksi ile döviz kurlarına (Euro/TL, Dolar/TL ve Euro/Dolar) ait aylık veriler kullanılmıştır. Serilerin durağanlıklarını araştırmak için geleneksel birim kök testlerinden; ADF(1979), Phillips-Perron(1988) ve KPSS(1992) birim kök testleri kullanılmıştır. Serilerde yapısal kırılma tarihlerini tespit etmek için; Zivot ve Andrews(1992), Lumsdaine ve Papell(1992), Lee ve Strazicich(2003,2004) ve Carrion-i Silvestre(2009) birim kök testleri ile analizler gerçekleştirilmiştir. Seriler arasındaki uzun dönemli ilişki ise; Gregory ve Hansen(1996), Hatemi-J(2008) ve Maki(2012) eşbütünleşme testi ile araştırılmıştır. Çalışma sonucunda; serilere uygulanmış olan yapısal kırılmalı birim kök ve eşbütünleşme test sonuçlarında elde edilmiş olan kırılma tarihleri incelendiğinde; 1998 Rusya krizi, Kasım 2000 ve Şubat 2001 bankacılık krizleri ve 2008 konut kredisi krizi tarihleri yapısal kırılma tarihlerini oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kriz dönemleri dışında bulunan kırılma tarihleri araştırıldığında; 1999 yılında Türkiye'nin Marmara Bölgesinde yaşanmış olan Gölcük ve Düzce depremleri, 2003 yılında Türkiye'nin jeopolitik konumu nedeniyle ABD-Irak ülkeleri arasında yaşanmış olan savaş gerginliği ve Mayıs 2004'te ABD merkez bankasının faiz artırımı kararı gibi yaşanmış olan durumların endeksler üzerinde kırılma oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
With globalization, economic crises, changes in Exchange rates, war periods and natural disasters affect many countries' stock markets. Istanbul Stock Exchange(ISE) is also affected by the high number of foreign shareholding in Istanbul Stock Exchange (ISE) and the fact that it is a developing country. In this study, the relationship between the Istanbul Stock Exchange (ISE) 100 Index, sector indices and exchange rates (EUR/TRY, USD/TRY and EUR/USD) aimed to investigate the change in the crisis period in Turkey. Fort he period 02/1997- 11/2018, the data of ISE 100 index and 22 sector index and foreign Exchange rates (EUR/TRY, USD/TRY and EUR/USD) were used. To investigate stationary, traditional unit root tests ADF(1979), Phillips- Peron (1988) and KPSS (1992) were used. In order to determine the structural breaks in the series; Zivot and Andrews (1992), Lumsdaine and Papell (1992), Lee and Strazicich (2003,2004) and Carrion-i Silvestre (2009) were carried out by unit root tests. The long-term relationship between the series were investigated by cointegration test that are Gregory and Hansen (1992), Hatemi-J (2008) and Maki (2012). As a result, the break dates obtained in the structural breaks unit root and cointegration test results applied to the series are examined; 1998 Russia crisis, November 2000 and Frebruary 2001 banking crises and 2008 housing loan crisis dates were the result of the study of structural breaks. In addition, the break dates outside the crisis were investigated. It is concluded that some of the cases formed a break on the indices. These are the 1999 Earthquakes of Gölcük and Düzce in the Marmara Region, due to Turkey's geopolitical position, which experienced tension between the US-Iraq war in 2003 and the US central bank decided to raise interest rates in May 2004.
Benzer Tezler
- Döviz kurlarının çeşitli borsa endeksleri ile ilişkisi: BİST üzerine bir uygulama
Relation of exchange rates to various stock exchange indices: An application on BIST
HARUN AYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeYozgat Bozok Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜMEYRA GAZEL
- Hisse senedi fiyatları ile döviz kuru ilişkisi: Borsa İstanbul endekslerinde uygulama
Relationship between stock price and exchange rate: A study in Borsa Istanbul indices
MEHMET SERDAR ÇIĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiPamukkale Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULVAHAP ÖZCAN
- BİST100 ve sektör endeksleri ile seçilen makro değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye örneği
Examination of the relationship between BIST100 and sector indices and selected macro variables: The example of Turkey
GUNAY OMAROVA
- Dolar kuru ve petrol fiyatları ile seçili BIST endeksleri arasındaki volatilite yayılımının DCC-GARCH modeli ile analizi
Analysis of volatility spread between dollar rate and oil prices and selected BIST indices using DCC-GARCH model
AYYÜCE BERİN BOSTANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiMuhasebe ve Finansal Yönetim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERCÜMENT DOĞRU
- The relationship between macroeconomic variables and stock returns. Case study on İstanbul Stock Exchange sector indicies'returns
Makroekonomik değişkenlerle hisse senedi getirileri arasındaki ilişki. İstanbul Menkul Kıymetler piyasası sektör endeks getirileri üzerine örnek çalışma
SERKAN YEŞİLYURT
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
İşletmeBahçeşehir ÜniversitesiBorsa ve Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT EROL