Bursa'da polihalkalı aromatik hidrokarbon (PAH) konsantrasyonlarının dış ortam havası ile arı, bal ve polen örneklerinde belirlenmesi
Determination of polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) concentrations in the ambi̇ent air, bee, honey and pollen samples in bursa
- Tez No: 568463
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA ESEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Bu çalışmada, Bursa ilindeki kentsel (Ovaakça) ve yarı-kentsel (Cumalıkızık) özellikteki iki bölgeden, yüksek hacimli hava örnekleyicisi (YHHÖ) ve pasif hava örnekleyicisi (PHÖ) ile dış ortam hava örnekleri ve arı, bal ve polen örnekleri toplanarak PAH konsantrasyonları belirlenmiştir. Örnekleme, 2017 yılı arıcılık sezonunda (Mayıs-Eylül) YHHÖ, arı, bal ve polen örnekleri ile Mayıs 2017-Nisan 2018 tarihleri arasında dört mevsimi yansıtması bakımından PHÖ örneklerinin toplanmasıyla gerçekleştirilmiştir. Ovaakça bölgesindeki PAH konsantrasyonları; PHÖ'de 25,47±30,84 ng/m3, YHHÖ-gaz fazında 5,32±1,98 ng/m3, YHHÖ-partikül fazda 0,81±0,56 ng/m3, arılarda 380,87±115,33 ng/g km, polende 261,77±109,64 ng/g km ve ballarda 1811,99±107,50 ng/g km olarak belirlenmiştir. Cumalıkızık bölgesindeki konsantrasyonlar ise; PHÖ'de 31,48±22,21 ng/m3, YHHÖ-gaz ve partikül fazında sırasıyla, 4,91±3,41 ng/m3 ve 1,84±1,82 ng/m3, arılarda 226,34±30,21 ng/g km, polende 357,43±182,60 ng/g km ve balda 1535,33±346,85 ng/g km olarak ölçülmüştür. YHHÖ'de gaz/partikül dağılım katsayısı, Kp, hesaplanarak yarı soğutulmuş sıvı buhar basıncı (PL0) arasındaki lineer ilişki ile oktanol-hava (KOA) ve is-oktanol (KSA) yaklaşımları incelenmiştir. Ölçülen ve modellenen Kp değerleri absorbsiyon+adsorbsiyonun birarada olduğu dual modelle uyum göstermiştir. Sıcaklık ile konsantrasyon arasındaki ilişki Clausius–Clapeyron denklemi ile açıklanmıştır. PAH konsantrasyonlarının aylık sıcaklık değişimleri tüm örnekleyicilerde incelenmiştir. 2 ve 3 halkalı PAH'lar baskın bulunmuştur. Örnekleyiciler arasındaki ilişki korelasyon yöntemiyle tartışılmıştır. EPA-PMF yöntemi ile PAH kaynakları belirlenmiştir. Ovaakça bölgesindeki PAH kaynakları, araç egsoz emisyonları, fosil yakıtlar ve biyokütlenin yakılması ile egsoz emisyonları olarak belirlenmiştir. Cumalıkızık bölgesinde, odun/biyokütle yakılması ve benzinli/dizel araç egsoz emisyonları PAH kaynaklarını oluşturmuştur. Ayrıca, sağlık riski değerlendirmesinde YHHÖ ve PHÖ örnekleri güvenli seviyede (
Özet (Çeviri)
In this study, PAH concentrations were determined by collecting air samples with the help of high volume air sampler (HVAS) and passive air sampler (PAS), bee, honey and pollen samples in urban (Ovaakca) and semi-urban (Cumalikizik) regions in Bursa. Sampling was carried out in the beekeeping season of 2017 (May-September) by collecting HVAS, bee, honey, and pollen samples. PHÖ samples were collected in May 2017-April 2018 to reflect the four seasons. PAH concentrations in PAS, HVAS-gas phase, HVAS-particle phase, bees, pollen and honey sample were 25.47±30.84 ng m-3, 5.32±1.98 ng m-3, 0.81±0.56 ng m-3, 380.87±115.33 ng g-1dw, 261.77±109.64 ng g-1dw and 1811.99±107.50 ng g-1dw in Ovaakca region respectively. The concentrations in Cumalikizik region were; 31.48±22.21 ng m-3 in PAS, 4.91±3.41 and 1.84±1.82 ng m-3 in HVAS-gas phase and particle phase, respectively, 226.34±30.21 ng g-1dw in bee, 357.43±182.60 ng g-1dw in pollen and 1535.33±346.85 ng g-1dw in honey samples. Gas/particle distribution coefficients (Kp) were calculated. Linear relationship between Kp and semi-cooled liquid vapor pressure (PL0), and models of octanol-air (KOA) and soot-octanol (KSA) approaches were examined. The measured and modeled Kp values were in agreement with the dual model where absorption+adsorption was together. The relationship between temperature and concentration was explained by the Clausius-Clapeyron equation. Monthly temperature changes of PAH concentrations were investigated in all samplers. 2 and 3 ringed PAHs were dominant. The relationship between the samplers was discussed by employing the correlation method. PAH sources were determined by the EPA-PMF method. PAH sources in Ovaakca region were defined as vehicle exhaust emissions, fossil fuels and combustion of biomass and exhaust emissions. Wood/biomass combustion and gasoline/diesel vehicle exhaust emissions were the sources of PAHs in the Cumalikizik region. In addition, in the assessment of health risk, the HVAS and PAS samples were determined to be at a safe level (
Benzer Tezler
- Aktif ve pasif örnekleme yöntemleri ile polihalkalı aromatik hidrokarbonların (PAH'lar) mevsimsel değişiminin incelenmesi
Determination of seasonal variation of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) with active and passive air sampling methods
YILDIZ MİNE EVCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Çevre MühendisliğiUludağ ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ESEN
- Bursa'da yerleşik Yugoslavya-Makedonya göçmenlerinin sosyo-kültürel yapısı ve sosyal bünye ile bütünleşme durumu
Socio-cultural characteristics of Yugoslavian-Macedonian immigrants settled in Bursa and their integration to the social structure
HALİM ÇAVUŞOĞLU
- Bursa'da faaliyet gösteren sanayi kuruluşlarının kirletici etkilerinin araştırılması
The Research for pollutant effects from industrial companies showed activity in Bursa
UĞUR GÜNŞEN
Doktora
Türkçe
1999
Veteriner HekimliğiUludağ ÜniversitesiBesin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHSENE ANAR
- Bursa'da Semerkandiyye kültürü ve Menakıb-ı Ali Semerkandi
The Semerkandiyye culture in Bursa and Menakıb-ı Ali Semerkandi
OSMAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KARA
- Bursa'da kentleşme sürecinde kaçak yapı olgusu ve gelişimi
The Squatter house and squatter house development of urbanization in Bursa
A. NALAN FİDAN (LALEOĞLU)
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Kamu YönetimiUludağ ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RANA ARSLANOĞLU