Boyutsal obsesif kompulsif bozukluk belirtileri ve benlik korkusu: Yetişkin bir örneklemde ilişkili değişkenlerin incelenmesi
Dimensional obsessive compulsive disorder symptoms and fear of self: A research about related variables in an adult sample
- Tez No: 571304
- Danışmanlar: PROF. DR. ORÇUN YORULMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) bireylerin akıllarına gelen istemsiz deneyimler ve bu deneyimlerin yarattığı kaygıyı azaltmak için yapılan tekrarlayıcı ritüel tarzı davranışlar ile tanımlanabilir. Gündelik yaşamda pek çok insan benzer deneyimlerle karşılaşsa da, ruhsal bir sorun haline geldiğinde niteliksel farklar barındırmaktadır; bu sebeple de ilgili alanyazında sorunu olan insanların özellikle kişisel etki alanlarını abartılı şekilde değerlendirdikleri ve normal-anormal ayrımının varlık-yokluk ötesinde belirli nitelikler üzerinden yapılmasının daha sağlıklı olacağı vurgulanmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmanın temel amacı, bu öneriler doğrultusunda bu konudaki iki ölçüm aracını dilimize uyarlayarak yetişkin bir örneklemde psikometrik özelliklerini incelemek ve bu araçlar yardımı ile benlik korkusu kavramının OKB'deki rolünü sorgulamaktır. Bu amaçla oluşturulan iki aşamalı bu çalışmanın ilk basamağında orijinal olarak 4 tür OKB belirtisini belirli niteliklerle boyutsal olarak değerlendiren ve sonrasında cinsellik alt boyutu eklenen Boyutsal Obsesif Kompulsif Ölçeği – Genişletilmiş Türkçe Form ve Benlik Korkusu Anketi – Kısa Form Türkçe'ye uyarlanarak 357 kişilik yetişkin ve klinik olmayan örneklemle psikometrik özellikleri incelenmiştir. Analiz sonucunda, her iki ölçüm aracının tatminkâr güvenirlik değerlerine sahip olduğu, ilgili değişkenlerde grup farkı ve diğer araçlarla anlamlı ilişkileri sebebiyle de geçerli olduğu görülmüştür. Çalışmanın ikinci basamağında ise benlik korkusu ile OKB toplam ve alt boyutları, düşünce kontrolü, obsesif inanışlar ve düşünce eylem kaynaşması kavramları arasındaki ilişki, 359 kişilik klinik olmayan ve yetişkin bir örneklemde korelasyon ve hiyerarşik regresyon analizleri ile ayrıca incelenmiştir. Analiz sonuçlarına bakıldığında benlik korkusunun toplam OKB ve alt boyut puanları başta olmak üzere diğer bilişsel faktörler ile tutarlı ve anlamlı ilişkileri olduğu görülmüştür. Sonuç olarak çalışma sonuçları ile ilgili alanyazın bulguları doğrultusundaki OKB belirtilerinin boyutsal olarak da değerlendirilebileceğine işaret ederken benlik korkusu kavramının önemli bir faktör olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Obsessive-Compulsive Disorder (OCD) can be described as intrusive experiences popping up in mind with repetitive and ritualistic behaviors aimed at alleviating distress. Although many people have similar experiences in daily life, there are qualitative differences when it becomes a mental problem. Thus, relevant literature points out that people suffering from this problem tend to exaggerate their personal impact and it is better view normal-abnormal distinction as a matter of dimension, rather than in all or none perspective. Therefore, the basic aim of the current study is to adapt and examine psychometric properties of two relevant psychological instruments and then, to investigate the role of fear of self in OCD. To achieve this aim, in a two-step study, first psychometric properties of Turkish Dimensional Obsessive Compulsive Scale-Extended Form, which originally assesses OCD symptoms in four dimensions with subtypes of sexuality added, and Fear of Self-Short Form were examined in 357 nonclinical adult sample. The results of analyses showed that both instruments had satisfactory reliability values, while significant group differences as well as correlational relationships with other relevant variables support their validity. In the second step of research, associations among fear of self, total and subtypes of OCD symptoms, thought control, obsessive beliefs and thought action fusion were further examined via analyses of correlation and regression in 359 nonclinical community sample. These analyses also revealed that fear of self is critical factor, since it is significantly associated with total and various subtypes of OCD like some other important cognitive correlates. To sum up, in line with relevant literature the findings, this study also confirms that it is possible to assess OCD symptom dimensionally, while fear of self is another prominent factor in this condition.
Benzer Tezler
- Obsesif-Kompulsif Bozukluk belirtileri ve ı̇lişkili değişkenlerin yetişkin örnekleminde ı̇ncelenmesi: Bir deneyim örnekleme çalışması
Examination of Obsessive-Compulsive Disorder symptoms and associated variables in an adult sample: An experience sampling study
GÜLŞAH DURNA YÜRÜM
- Obsesif kompulsif bozukluk belirtilerinin intihar riskiyle ilişkisi: Öz tiksinmenin rolü
The relationship between obsessive compulsive disorder symptoms and suicide risk: The role of self-disgust
İSLİM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN KAHYA
- Okul çağı çocuklarında cinsiyet açısından obsesif kompulsif bozukluk belirtileri arasındaki farkların incelenmesi
The study on differences between gender based of obsessive compulsive disorder of school aged children
DURAN GÖLCÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED AYAZ
- OKB tanısı olan çocuk ve ergenlerde belirti dağılımının ebeveynlerindeki obsesif kompulsif belirti dağılımı ve ebeveyn tutumları ile olan ilişkisi
The distribution of obsessive-compulsive symptoms in child and adolescents diagnosed with ocd and its relationship with parental child rearing attitudes and the distribution of obsessive-compulsive symptoms in their parents
AYSU ERSİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAZLI BALKIR
- Obsesif kompulsif bozukluk için bilişsel davranışçı yaklaşıma dayanan internet destekli bir kendine yardım programı geliştirme ve etkililiğini araştırma
Developing of an internet supported self-help program based on cognitive behavioral approach for obsessive-compulsive disorder and evaluation of its effectiveness
EZGİ GÖCEK YORULMAZ
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiEge ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAP TEKİNSAV SÜTCÜ