Geri Dön

Bilişsel çelişki kuramı kapsamında replikasyon çalışması

A replication study in the context of cognitive dissonance theory

PDF İndir

  1. Tez No: 575706
  2. Yazar: EREN SERCAN AKHANLI
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAY DOĞULU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Bilişsel çelişki kuramı, replikasyon, tutum değişimi, psikoloji, Cognitive dissonance theory, replication, attitude change, psychology
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Başkent Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 80

Özet

Bu çalışmanın amacı, daha önce Festinger ve Carlsmith (1959) tarafından yapılan“Cognitive Consequences of Forced Compliance”adlı makaledeki çalışmanın bire bir tekrarlanmasıdır. Bilişsel çelişki kuramının (BÇK) en önemli çalışmasının replikasyonunun yapılmasının nedeni benzer sonuçlara ulaşıp ulaşılmayacağının görülmek istenmesidir. Orijinal çalışmada katılımcılara verilen para ödülü 1 dolar ve 20 dolar olarak belirlenmiştir (Festinger ve Carlsmith, 1959). Bu çalışmada ise 1 dolar 1 TL yerine kullanılırken 20 dolar ise 50 TL yerine kullanılmıştır. Çalışma, Başkent Üniversitesi'nde Ticari Bilimler Fakültesi'nde eğitimini sürdüren 43 lisans öğrencisi (23 kadın, 20 erkek) ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara araştırmalara katıldıkları için 4 ek puan verilmiştir. Araştırma“performans ölçümü”olarak duyurulmuştur. Katılımcılara iki farklı materyal sunulmuştur. Takılıp çıkarılabilen tabla üzerine kurulmuş 12 adet tahta silindir ilk materyal olarak gösterilmiştir. Bu görev yarım saat sürmüştür. Daha sonra, 48 adet el yardımıyla çevrilebilen küplerden oluşan ikinci materyal sunulmuştur. Bu görev de yarım saat sürmüştür. Her iki materyal de orijinal çalışmadakine uygun olarak hazırlanmıştır. Bu iki materyal ile alınacak performans ölçümü ile esas amaç katılımcıların sıkılmasını sağlamaktır. Deney odasında yapılan çalışma katılımcılarla bire bir gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara deneyin belirli aşamasında dışarıda bekleyen bir katılımcıyı (deneyden haberi olan sahte katılımcı) deneyin eğlenceli olduğunu söylemesi beklenmektedir. Katılımcı bu yardımı kabul ettikten sonra kendisine 1 TL ya da 50 TL verilmektedir. Son aşamada, deneyden haberi olan psikoloji öğrencisi rolündeki yardımcı, katılımcıya deneyin ne kadar eğlenceli olduğunu sormuştur. Orijinal çalışmadaki sonuçlar 1 dolar alan katılımcıların eğlendiğini göstermektedir. 20 dolar alan katılımcıların ise sıkıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Genel olarak istenilen tutum değişimine ulaşılmıştır. Bu bağlamda 1 dolar alan katılımcıların bilişsel çelişkiye maruz kaldığı saptanmıştır (Festinger ve Carlsmith, 1959). Ancak bu tez çalışmasında hem 1 TL, hem de 50 TL alan katılımcıların deneyden keyif aldıkları bulunmuştur. Kontrol grubunda yer alan katılımcılar, hem orijinal çalışmada hem de bu çalışmada olduğu gibi deneyden keyif almadıklarını belirtmiştir. Ancak orijinal çalışmaya yöntemsel olarak bağlı kalınamayan durumlar ve şartlar bulunmaktadır. Yapılabilecek yeni çalışmalar ve nelere dikkat edilmesi gerektiği araştırmanın tartışma bölümünde detaylandırılmıştır.

Özet (Çeviri)

The purpose of the current study is to replicate the study named“Cognitive Consequences of Forced Compliance”, conducted by Festinger and Carlsmith (1959). The reason for replicating one of the most important studies of the cognitive dissonance theory (CDT) is to see whether similar results would be similar to that of the original work. In the original study, the money prize given to the participants was determined as 1 dollar and 20 dollars (Festinger and Carlsmith, 1959). While in the current study, the money prize was instead 1 TL for 1 dollar and 50 TL for 20 dollars. The study was conducted with 43 undergraduate students (23 of which were female and 20 of which were male) from Başkent University, Department of International Business. The participants were given 4 extra course points for participating in the experiment. The experiment was announced as“performance measurement”. Participants were given two materials, the first one was 12 cylinders which could be taken in or out from a tray. Then, the second material, which consisted of 48 cubes which could be turned by hand were shown. This process lasted for half an hour. Both materials were prepared as per their counterparts in the original study. The experiment was conducted one by one with the participants in the experiment room. The participants were expected to tell the other participant (which was a confederate) waiting outside that the experiment was fun. After accepting to help, the participants was given 1 TL or 50 TL. In the last stage, the helper who was posing as a psychology student aware of the experiment asked the participants how much fun was the experiment. The original study had found that 1 dollar participants had fun, and the wanted attitude change had been generally reached. In this regard, the participants that took 1 dollar was exposed to cognitive dissonance (Festinger & Carlsmith, 1959). However, both 1 TL and 50 TL participants were found to have fun in the current study. The control group has stated that they hadn't have fun both in the current and the original study. However, there were conditional and methodological differences from that of the original study. Possible research ideas and what the future researchers must be careful about was explained in detail in the discussion section.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    441717

    Salon mobilyalarının dönüşümlerinin incelenmesi: Gündelik yaşamda salon fikri, mobilya edinme dinamikleri ve kullanım pratikleri

    An investigation of transformation of living room furniture: The idea of living room, furniture acquirement dyamics and use practices

    ESRA NASIR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞEBNEM TİMUR ÖĞÜT

    DOÇ. DR. HAVVA MELTEM GÜREL

  2. Tez No

    146463

    Adalet Ağaoğlu ve Orhan Pamuk'un romanlarında cinsiyet rolleri ve bilişsel çelişkiden kurtulma yöntemlerinin incelenmesi

    Analysis of the gender roles and modes of resolving congnitive dissonance in the novels of Adalet Agaoglu and Orhan Pamuk

    FEZA ONURGİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    SosyolojiEge Üniversitesi

    Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MELEK GÖREGENLİ

  3. Tez No

    612807

    İki dilli katılımcılarda dil ve bozucu etki kontrolünün birleştirilmiş stroop ve dil değiştirme görevi yoluyla incelenmesi

    Investigation of language and interference control in bilinguals through a combined stroop and language switching task

    MEVLA YAHYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiHacettepe Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU ÖZKAN CEYLAN

  4. Tez No

    778038

    Siyasi tercihlerin portföy seçimine etkileri

    Effects of political preferences on portfolio selection

    OĞULCAN ARASAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    BankacılıkBaşkent Üniversitesi

    Uluslararası Bankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADALET HAZAR

  5. Tez No

    321175

    Compensatory nature of mixed stereotypes: An investigation of underlying mechanisms in the framework of Stereotype Content Model

    Karışık içerikli kalıpyargıların telafi edici doğası: Altta yatan mekanizmalar üzerine Kalıpyargi İçeriği Modeli çerçevesinde bir inceleme

    TİMUÇİN AKTAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2012

    PsikolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURAY SAKALLI UĞURLU

Geri Dön