Geri Dön

Bilim karşıtlığı, komplo teorileri ve ölüm: Bilim inkarının ve komplo inancının dehşet yönetimi açısından incelenmesi

Science denial, conspiracy theories, and death: A study of science denial and conspiracy belief in terms of terror management theory

PDF İndir

  1. Tez No: 575709
  2. Yazar: UTKU BAŞERDEM
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAY DOĞULU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Başkent Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sosyal Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 77

Özet

Kanıta ve gözleme dayalı bilimsel düşünebilme günümüzde oldukça normal kabul edilebilecek bir durum olmasına rağmen bilimi inkar edenler, bilimsel sayılamayacak sözde kanıtlar ile kurulan komplo teorilerine inananlar halen bulunmaktadır. Bu durum eğitim durumundan etkilenmekle birlikte; bundan bağımsız olarak düşünme becerilerine (örneğin, analitik ve sezgisel gibi), düşünme tarzlarına, dünya görüşlerine ve inanç sistemlerine de bağlıdır. Söz konusu ölüm ve benzeri varoluşsal tehditler olduğunda da, bireyler tehdidin yarattığı kaygı hissi nedeniyle de bu tarz durumlara girebilirler. Bu çalışmanın amacı, bilim inancı, komplo teorileri, komplo zihniyeti, analitik düşünme ve ölüm farkındalığı arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Çalışma doğrultusunda, 127 katılımcıdan veri toplanılmıştır. Katılımcılar seçkisiz olarak analitik düşünme/kontrol ve ölüm manipülasyonu/kontrol koşullarına atanmış ve ardından bilim inancı, komplo inancı ve komplo zihniyeti ölçümleri alınmıştır. Araştırmanın sonucunda analitik düşünmenin ve ölüm manipülasyonunun bilim inancı üzerinde herhangi bir etkisi olmadığı bulunmuştur. Ayrıca ölüm manipülasyonunun komplo inancı ve komplo zihniyeti üzerinde de herhangi bir anlamlı etkisine rastlanılmamıştır. Komplo teorilerine inanma, komplo zihniyeti ve bilim inancı söz konusu olduğunda analitik düşünme ve ölüm manipülasyonunun değişkenler üzerinde ortak bir etkiye sahip olmadıkları görülmüştür. Ancak analitik düşünmenin komplo inancı ve komplo zihniyeti üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu ortaya çıkmıştır. Analitik düşünme grubunda olanların anlamlı bir şekilde daha az komplo zihniyetine sahip oldukları ve komplo teorilerine daha az inandıkları bulunmuştur. Sonuç olarak mevcut çalışma, analitik düşünme, ölüm kaygısı, komplo teorilerine inanç ve komplo zihniyetine dair yapılmış olan çalışmaların bir kısmını desteklemiştir.

Özet (Çeviri)

Even though scientific thinking revolving around proof and observation can be considered normal in today's society, those who reject science and believe in conspiracy theories that are not grounded on scientific proof still exist. This is affected by educational level, however, thinking styles (analytic and intuitional thinking), world views and religion can affect this belief as well. When existential threats like mortality is considered, individuals can be affected by the anxiety created by this threat. So, the purpose of the current study was to examine the relationship between science belief, conspiracy theories, conspiracy mentality, analytic thinking, and mortality salience. In this regard, data was collected from 127 participants. Participants were assigned randomly to analytic thinking/control groups and mortality manipulation/control groups, and after that, their science belief, conspiracy belief and conspiracy mentality was measured. As a result, analytic thinking and mortality manipulation was found to be not affecting science belief. Also, mortality manipulation did not have any effect on conspiracy belief, conspiracy mentality and science belief. Conspiracy belief, conspiracy mentality and science belief was not affected by the interaction effect of analytic thinking and mortality salience. However, analytic thinking had a statistically significant effect on conspiracy belief and conspiracy mentality. Those who were on analytic thinking group were found to believe less to conspiracy beliefs and had less conspiracy mentality compared to those who were on control group. As a result, the current study replicated some of the studies conducted on the varying relationships between analytic thinking, death anxiety, conspiracy belief and conspiracy mentality.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    905157

    İlliberal popülizm bağlamında toplumsal cinsiyet karşıtı söylem: Aile Dergisi örneği

    Anti-gender discourse in the context of illiberal populism: The case of Family Journal

    OĞUZ ERIŞIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Siyasal Bilimlerİstanbul Üniversitesi

    Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİLÜFER TİMİSİ NALÇAOĞLU

  2. Tez No

    908553

    Examining the relationship between the political leader and the political subject from a Lacanian perspective in understanding the prevalence of populist leaders

    Popülist liderlerin yaygınlığı olgusunu anlamada siyasal lider ile siyasal özne arasındaki ilişkinin Lacancı bakışla incelenmesi

    UĞUR SALMAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Siyasal Bilimlerİstanbul Teknik Üniversitesi

    Siyaset Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMİNE ASLI ÇALKIVİK

  3. Tez No

    800261

    Komplo teorilerine siyasal ideoloji ve politik psikoloji alanlarından disiplinlerarası bir bakış: Sebilürreşad dergisi örneği

    An interdisciplinary perspective on conspiracy theories from the fields of political ideology and political psychology: The case of Sebilürreşad journal

    GÜLBİN AYŞI ATEŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikolojiAnkara Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİLİZ ZABCI

  4. Tez No

    662654

    The rise of populism and nationalism and its implications for Covid-19 pandemic: A social constructivist perspective

    Popülizm ve milliyetçiliğin yükselişi ve Covid-19 pandemisi üzerindeki etkileri: Sosyal inşacı bir perspektif

    MERT ÇETİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Uluslararası İlişkilerTekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

    Küreselleşme ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN CAVLAK

  5. Tez No

    608718

    Edirne ilinde çalışmakta olan aile hekimleri ve Edirne ili aşı yönetim ekibini bağışıklama ve aşı tereddüdüne ilişkin bilgilendirme ve tutum geliştirilmesine yönelik müdahale çalışması

    Family physicians and Edirne vaccine management team working in the edirne province intervention study for improving information and attitude related to vaccine hesitancy

    BAHAR MARANGOZ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Halk SağlığıTrakya Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUZAFFER ESKİOCAK

Geri Dön