Geri Dön

The Ottoman printing enterprise: Legalization, agency and networks, 1831-1863

Osmanlı matbaacılığının yerelleşmesi: Yasal zemin, aktörler ve toplumsal ağlar, 1831-1863

PDF İndir

  1. Tez No: 577619
  2. Yazar: AYŞE TEK BAŞARAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. DERİN TERZİOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 545

Özet

Bu tez 1831 yılında Takvîm-i Vekâyi'hâne-i Âmire Nezareti'nin kuruluşuyla başlayan Osmanlı matbaa işletmesindeki yeni dönemi, yönetimin Maarif-i Umumiye Nezareti'ne devrolunduğu 1863 senesine kadar izlemektedir. Bu dönemi Osmanlı devleti kadar ortaya çıkan yeni devlet dışı aktörler üzerinden anlamaya çalışır; birbirleriyle giriştikleri rekabet ve pazarlıklar sonucu ortaya çıkan yasal zemine de ışık tutar. Öte yandan kitabın Osmanlı piyasası içerisinde ticarileşmesini bu ilişkiler üzerinden anlamaya çalışır. Bu süreçte matbaa artık salt Batı'dan aktarılan yeni bir teknolojik aygıt olarak kalmayıp yerelleşmiş ve Osmanlı bağlamında yeni anlam ve işlevler kazanmıştır. Bu bakış açısı matbaayı teknik bir ilerleme aracı olarak görmek yerine yerel sosyal ve siyasi dinamiklerin bir parçası ve hatta sonucu olarak tartışır. Bu çalışma aynı zamanda 1831-1863 tarihleri arasında basılmış kitap külliyatını iki grup ve farklı niyet üzerinden inceler; Osmanlı devletinin pratik ihtiyaçlarına hizmet etmek üzere öne çıkardığı ders kitapları ve devlet dışı aktörlerin daha çok maddi güdülerle satış odaklı hareket edip baskıya sunduğu daha geniş piyasaya hitap eden popüler kitaplar. İki grubun da seçimleri daha geleneksel ve hatta dini temaları öne çıkarmaktadır. Bu anlamda bu tez günümüzde hala yaygın olan 19. yüzyıl Osmanlı sekülerleşme ve modernleşme anlatılarını sorgulayan bir bakışla Batı'dan alınan teknolojinin aslında Osmanlı toplumunda geleneksel olarak var olan zemini güçlendirmeye de hizmet ettiği iddiasında bulunur. Diğer yandan bu geleneksel zeminin yine aktörlerin ve kesişen sosyal ağların katkısıyla aslında dönüşüm halinde olduğunu ortaya koyar. O kadar ki 1860'lara gelindiğinde artık gündelik hayatın bir parçası kabul edilen matbaa hem siyasi hem de dini hassasiyetler göz ardı edilerek Kur'ân-ı Kerîm ve Eczâ-i Şerîfe basar hale gelmiştir.

Özet (Çeviri)

This dissertation focuses on the consolidation of the Ottoman printing enterprise between the establishment of the Directorate of Takvîm-i Vekâyi'hâne-i Âmire in 1831 and its annexation to the Ministry of Public Education in 1863. It argues that the main agents of the printed medium emerged in this period. These agents and the Ottoman state entered a process of intensive experimentation, competition, and bargaining that paved the way for the formation of a legal framework. Moreover, their interaction with the changing socio-economic context introduced the printed book as a commercialized item in the Ottoman market. In the meantime, what was in origin a foreign technology was internalized, made Ottoman, and rendered meaningful. This study further treats the printed books under two groups: as textbooks prioritized by the Ottoman state for their utility-value and as books introduced by non-state actors with an eye to tastes in the wider book market. In both cases, traditional and religious titles substantially outnumber new titles. This shows that a new technology was in fact utilized for the dissemination of the Ottoman traditional culture, a finding that challenges the narratives of nineteenth-century Ottoman modernization and secularization. Rather than a technological device, the printing press becomes a socio-intellectual tool for various agents bending even the traditional discourse in a new direction; by the 1860s, the press would become such a familiar part of Ottoman society that even those texts considered most sacred would be printed underground, in violation of both political and religious sensitivities.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    149266

    Atatürk Dönemin'de Sümerbank (1933-1938)

    Başlık çevirisi yok

    MURAT ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    TarihMarmara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ÖZCAN MERT

  2. Tez No

    46122

    Uşak tekstil sanayinin üretim ve pazar yapısının analizi

    Production and marketing analyse of the textile industry in Uşak

    GÜRBÜZ ÇEVİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Y.DOÇ.DR. FATMA KALAOĞLU

  3. Tez No

    481422

    Artin Asaduryan'ın hayatı ve basın faaliyetleri (1853-?)

    The life of Artin Asaduryan and his press activities (1853-?)

    OSMAN ÖZEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Bilgi ve Belge YönetimiMarmara Üniversitesi

    Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KEMALETTİN KUZUCU

  4. Tez No

    209089

    Türkiye'de 1950 sonrası görsel sanatlar koleksiyonculuğunun gelişimi

    Visual art collections in Turkey after 1950

    SERPİL SEÇİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Sanat Tarihiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYLA ÖDEKAN

  5. Tez No

    132820

    Pierre Desire Guillement ve akademisi

    Pierre Desire Guillement and his academy

    RECEP BARIŞ KIBRIS

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Sanat TarihiHacettepe Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜNSEL RENDA

Geri Dön