Fen Motivasyonu ve Özyeterliği Modeli'nin ölçme değişmezliğinin incelenmesi: PISA 2015 Türkiye örneği
Investigation of measurement invariance of Science Motivation and Self-Efficacy Model: PISA 2015 Turkey sample
- Tez No: 577620
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KÜBRA ATALAY KABASAKAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Eğitim bilimleri ve psikoloji alanında kullanılan ölçme araçlarının yapısal geçerliğine kanıt aramak adına ölçme değişmezliği incelemeleri yapılmaktadır. Araştırmanın amacı PISA 2015 Öğrenci Anketi'nde yer alan Fen Öğreniminde Araçsal Güdülenme ve Fen Özyeterliği isimli iki alt ölçek ile oluşturulan Fen Motivasyonu ve Özyeterliği Modeli'nin Türkiye örnekleminde farklı gruplarda ölçme değişmezliğinin incelenmesidir. Araştırma, analiz sayıltılarını karşılayan 4583 öğrencinin verisi ile yürütülmüştür. Modelin cinsiyetler ve istatistiki bölgeler açısından ölçme değişmezliği yapısal eşitlik modeli (YEM) tekniği ile incelenmiştir. Bu bağlamda öncelikle analizler için gerekli sayıltıların karşılanıp karşılanmadığı incelenmiştir. Sonrasında model Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile doğrulanmıştır. Cinsiyet ve istatistiki bölge gruplarında ölçme değişmezliği Çoklu Grup Doğrulayıcı Faktör Analizi (ÇGDFA) ile test edilmiştir. DFA ve ÇGDFA aşamalarında kestirim yöntemi olarak ağırlıklandırılmamış en küçük kareler (unweighted least squares – ULS) yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçları, araştırma modelinin cinsiyete göre sadece şekil değişmezliğini, bölgelere göre ise zayıf değişmezlik aşamasını sağladığını göstermektedir. Fen Motivasyonu ve Özyeterliği Modeli erkek ve kız öğrencilerin ve Türkiye'nin farklı bölgelerindeki öğrencilerin puanları arasında geçerli karşılaştırmalar yapılamayacağını göstermektedir. Araştırmanın sonucuna göre araştırma modeli tam ölçme değişmezliğini sağlayamamıştır. Fen bilimlerinde duyuşsal alanda kullanılan ölçme araçları hazırlanırken daha dikkatli olunması ve bu ölçme araçlarının farklı gruplarda ölçme değişmezliğinin incelenmesi gerektiği raporlanmıştır. Ayrıca, araştırmacılara fen bilimlerindeki duyuşsal alanda yapılan ölçmeler sonucunda elde edilen puanlarla cinsiyete ve bölgelere göre karşılaştırmalar yaparken dikkatli olunması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Measurement invariance analyses are carried out in order to find evidence for the structural validity of the measurement tools using in the field of educational sciences and psychology. The purpose of this research is to examine the measurement invariance of Science Motivation and Self-Efficacy Model constructed by Instrumental Motivation to Learn Science and Science Self-Efficacy subscales in the PISA 2015 Student Questionnaire across different groups in Turkey sample. The study was carried out by means of 4583 students' data which meet the assumptions of the analyses. The measurement invariance of the model in terms of gender and statistical region groups was examined with structural equation modeling (SEM) technique. Firstly, data was examined whether the necessary assumptions for the analyses were met. Then, measurement models were verified by performing confirmatory factor analysis (CFA). The measurement invariance across genders and statistical regions was tested by multi-group confirmatory factor analysis (MGCFA). Unweighted Least Squares (ULS) method was used as the estimation method in CFA and MGCFA stages. The results of the study show that the research model ensures only configural invariance across gender groups and weak invariance across regions. Science Motivation and Self-Efficacy Model illustrates that it is not valid to make comparisons between scores of male and female students or students from different regions of Turkey. According to findings, the research model could not provide complete measurement invariance. Researchers are advised to be cautious when comparing scores in affective domain in science by different groups.
Benzer Tezler
- Fen bilgisi öğretmen adaylarında kavramsal değişimin bilişsel, motivasyonel ve stratejik değişkenlerle modellenmesi
Modeling conceptual change in pre-service science teachers with cognitive, motivational, and strategic variables
GÖKHAN KUMLU
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEJLA YÜRÜK
- MASRL Modeline göre yürütülen özdüzenlemeye dayalı öğrenmenin matematik motivasyonuna, başarı duygusuna ve problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerine etkisi
The effect of self-regulation-based learning conducted according to the MASRL Model on mathematics motivation, sense of achievement and reflective thinking skills for problem solving
İREM ÜSTÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAdıyaman ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERBAY DURAN
DOÇ. DR. ÜMİT DURUK
- Fen bilimleri öğretmenlerinin öğretme ortamı algıları, öğretmeye ilişkin motivasyonları ve öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigating the relationship between science teachers' learning environment perceptions, motivation to teach and self-efficacy beliefs
GÜLŞAH KAHVECİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBartın ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLA ÇETİN DİNDAR
- 5E-TYSM'nin ortaokul öğrencilerinin özerk öğrenmeleri, motivasyonları, başarıları ve kesir kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi
The effect of 5E-FCM on secondary school students' autonomous learning, motivations, achievements and misconceptions of fractions
MİHRAP BAYGELDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ TUBA DİKKARTIN ÖVEZ
- SRL-AIDE modeline göre yürütülen özdüzenlemeye dayalı öğrenmenin problem çözme becerilerine, özyeterlik algısına ve matematiksel motivasyona etkisi
The effect of self-regulated learning based on SRL-AIDE model on problem solving skills, self-efficacy perception and mathematical motivation
MERVE ÜÇÜNCÜ TÜRKARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAdıyaman ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERBAY DURAN
DOÇ. DR. ÜMİT DURUK