Ümmî Sinan Divanı'nın bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü
The concordance and functional glossary for the Divan of Ümmi Sinan
- Tez No: 577995
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KARTAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Ümmî Sinan, Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük, TEBDİZ, Tekke-Tasavvuf Edebiyatı, Divan, Ummi Sinan, Concordance and functional glossary, TEBDİZ, Tekke-Sufi literature, Divan
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 2465
Özet
Günümüzde artık klasikleşmiş ve devam etmeyen bir gelenek olan divan şiiri açıklanmaya muhtaçtır. Geçmişten bize kalan bu söz mirasını bu gün anlamakta zorlanıyoruz. Atalarımızın yaşadığı çağda yaşamıyoruz, onlar gibi düşünmüyor, onların kullandığı sözcüklerin bir kısmını kullanmıyor, onların yetiştiği gelenekle yetişmiyor, onların kullandığı alfabeyi kullanmıyoruz. Bize tevarüs eden bu şiir ve nesir mirası, onların dünyasından manzaralar sunmaktadır. Bu çalışmanın yegâne amacı Ümmî Sinan'ı anlamak, onun söz ve düşünce âlemine ışık tutmaktır. Ümmî Sinan XVII. yüzyıl mutasavvıf-şairlerimizdendir. Kendisi Halvetî şeyhidir. Edebiyatımızda yer edinmesi divanı vesilesiyledir. Divanı, A. Azmi Bilgin tarafından günümüz Türkçesine aktarılmıştır. Bu çalışma bahsi geçen çeviri esas alınarak yapılmıştır. Türk edebiyatında son yıllarda kullanılmaya başlayan bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük yönteminden faydalanılmış, divandan el ettiğimiz veriler tebdiz.com'un sistemine kaydedilmiş ve sistem bu verileri bir araya getirip divanın sözlüğünü bize sunmuştur. Söz konusu sistem sayesinde elde edilen veriler değerlendirilerek Ümmî Sinan Divanı'nın incelemesi yapılmıştır. İnceleme kısmı beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde şairin duygu dünyasına ışık tutmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde divandaki tasavvufi unsurlar izah edilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde divanda geçen şahsiyetlerin kim oldukları ortaya çıkarılmıştır. Dördüncü bölümde divanda alıntılar yapılan Ayet ve Hadisler tespit edilmiştir. Beşinci ve inceleme kısmının son bölümde divanda kullanılan atasözleri ve deyimler, ikilemeler, yerel kullanımlar listelenmiştir. Tebdiz.com'un sisteminden faydalanılarak elde ettiğimiz Ümmî Sinan Divanı'nın Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlüğü, inceleme kısmından sonra çalışmamıza eklenmiştir.
Özet (Çeviri)
The classical literature needs to be expalained. We have difficulty understanding this legacy of words that we inherited from the past. We does not live in the age of our ancestors, we does not think like them, we does not use some of their words, we does not grow with the tradition they grow, we does not use the alphabet they use. This legacy of poetry and prose, which gives us repentance, offers views from their world. The sole purpose of this study is to understand Ummi Sinan and to shed light on his world of words and thoughts. Ummi Sinan XVII. century is one of our sufi-poets. He is a Halveti sheik. Its place in our literature is the occasion of his Divan. The Divan was translated into modern Turkish by A. Azmi Bilgin. This study is based on that translation. Concordance and functional glossary method, which has been used in Turkish literature in recent years, has been utilized. The data we have obtain in the Divan of Ummi Sinan saved to the tebdiz.com and the system of tebdiz.com gathered this data and put into a dictionary. The data we have obtain through this system was evaluated and an examined. The examination part consists of five parts. In the first part, we tried to shed light on the poets world of emotion. In the second part, the Sufi elements in the divan are tried to be explained. In the third section, who are the persons in the divan are revealed. In the fourth chapter, verses and hadiths which are quoted in the divan are determined. In the fifth and final section of the examination part are listed proverbs and idioms used in the divan, dilemmas, local uses. The concordance and functional glossary for the divan of Ummi Sinan, which we obtained from the system of Tebdiz.com, was added to our study after the examination section.
Benzer Tezler
- Ümmî Sinan Dîvânı'nın tahlili
Analysis of Ümmi Sinan's Divan
CAHİDE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER DEMİRBAĞ
- Kâşif Es'ad Efendi Divanı: İnceleme - metin
Kâşi̇f Es'ad Efendi̇'s Di̇van: Text and textual study
ENES İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Sinan Ümmi ve Kutbü'l-Meani isimli risalesi üzerine bir inceleme
A Study on Sinan Ümmi and his book Kutbü'l-Meani
MEHMET ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET DEMİRCİ
- Seyyid Nizamoğlu'nun tasavvufî eğitim anlayışı
Seyyid Nizamoğlu's sufistic education understanding
PINAR ŞENLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REŞAT ÖNGÖREN
- Elmalılı Yusuf Sinan Ümmi'nin (v.1067/1657) tasavvufi görüşleri
The sufistic opinions of Elmalılı Sinan Ümmi
SAİD AHMET ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULHAKİM YÜCE