Geri Dön

Engellilik bağlamında ebeveyn kabulü/reddi ve sosyal destek: Ebeveyn ve çocuk algıları

Parental acceptance/rejection status and perceived social support level in the context of disability: Parent and child perceptions

PDF İndir

  1. Tez No: 578100
  2. Yazar: MELİKE BALIKÇI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HALİS SAKIZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Engellilik, Ebeveyn Kabul/Reddi, Sosyal Destek, Disability, Parental Acceptance / Rejection, Social Support
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Maltepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 174

Özet

Birey, doğum öncesinde veya doğum sonrası hayatının belli bir döneminde günlük hayatın gerektirdiği işlevleri yerine getirme konusunda geçici veya kalıcı engellerle karşılaşabilir; sonuç olarak bir engel ile tanılanabilmektedir. Bu süreçte engel ile tanılanmış birey ve bu birey kadar bireyin etrafındaki sistem unsurları da (aile, toplum vs.) doğrudan veya dolaylı olarak engelden etkilenebilmektedir. Çocuğun engel yaşaması sonucunda yaşanılan zorluklar ailenin çocuğun engelini ve çocuğu kabul etme düzeyini etkileyebilmektedir. Ebeveynin bu süreçte yaşadığı zorlukları aşmasında algıladığı sosyal desteğin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı, engellilik bağlamında ebeveynlerin bir engel ile tanılanmış çocuğunu kabul/red durumları ile algıladıkları sosyal destek düzeyi arasındaki ilişkiyi ve engeli olan çocuğun gözünden ebeveyninin kendisini kabul/red durumlarını bazı demografik değişkenler açısından incelemektir. Çalışmada katılımcı olarak yer alan örneklem grubu amaçsal örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Çocuklar ve ebeveynleri Mardin ile Diyarbakır'da yaşayıp özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde eğitim almaktadır. Örneklem, engeli olan çocuklardan adresi tespit edilip evlerine gidilebilenlerden oluşan 101 engelli çocuğu olan ebeveyn ve 101 engelli çocuktan (kendisini aktarabilen ve aktarılanları anlayabilecek kadar zihinsel gelişimi gelişkin olup engeli olan çocuk) oluşmuştur. Çalışmada Demografik Bilgi Formu, Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği/Kontrol (Kısa Form) (Rohner, 2005), Çocuk EKRÖ/Kontrol: Anne (Kısa Form) (Rohner, 2005), Çocuk EKRÖ/Kontrol: Baba (Kısa Form) (Rohner, 2005) ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği veri toplama araçları kullanılmıştır. Verilerin analizinde; betimsel analiz, bağımlı grup t-testi ve bağımsız grup t-testi, post hoc tekniklerinden LSD tekniği, tek yönlü varyans analizi, Pearson Korelasyon Analizi, bunun yanı sıra ebeveynin çocuğunu kabulü/reddi ile algıladığı sosyal destek düzeyi arasındaki ilişkide çocuğun algıladığı ebeveyn kabul/reddinin aracılık etkisi olup olmadığını tespit etmek için regresyon analizi uygulanmıştır. Ayrıca, ebeveynlerin algıladığı sosyal destek düzeyi ile çocukların gözünden ebeveynlerinin kendilerini kabul/red durumları arasındaki ilişki üzerinde ebeveynlerin çocuklarını kabul/red durumlarının aracı etkisi olup olmadığını tespit etmek amaçlı regresyon analizi uygulanmıştır. Uygulanan analizler sonucunda, annenin çocuğunu kabul düzeyi babanın çocuğunu kabul düzeyinden yüksek bulunmuş, çocuğun algıladığı baba kabul düzeyi ise anne kabul düzeyinden yüksek bulunmuştur. Annelerin algıladığı sosyal destek düzeyi babaların algıladığı sosyal destek düzeyinden yüksek bulunmuş olup, ebeveynin eğitim düzeyi yükseldikçe algıladığı sosyal destek düzeyinin de yükseldiği tespit edilmiştir. Bir engel ile tanılanmış çocukların gözünden ebeveynlerinin kendilerini kabul/red durumu ile ebeveynlerin algıladığı sosyal destek düzeyinin ebeveynlerin çocuklarını kabul/red durumunun üzerinde anlamlı bir aracılık olduğu görülmüştür. Ayrıca, ebeveynlerin algıladığı sosyal destek düzeyi ile çocukların gözünden ebeveynlerinin kendilerini kabul/red durumlarının ebeveynlerin çocuklarını kabul/red durumları üzerinde anlamlı bir aracılık etkisi olduğu görülmüştür.

Özet (Çeviri)

The individual may face temporary or permanent barriers to performing the functions required by daily life before the birth or during a certain period of his/her life after the birth; as a result, it can be diagnosed with a disability. In this process, the individual identified with disability and the system elements around the individual (family, society, etc.) can be directly or indirectly affected by the disability. Difficulties experienced due to the child's disability may affect acceptance level of the child's disability and the child itself. It is thought that the social support perceived by the parent in overcoming the difficulties experienced in this process is important. The aim of this study is to examine the relationship between parental acceptance/rejection status and perceived social support level in the context of disability, and the parental acceptance/rejection status of the disabled child from the child's perspective in terms of some demographic variables. The sample group which was included as a participant in the study was selected with purposive sampling method. Children and their parents live in Mardin and Diyarbakır and receive special education at rehabilitation centers. The sample consisted of 101 parents with disabled child and 101 disabled children (child with a disability who is mentally advanced and capable of expressing itself and understanding). In this study, Demographic Information Form, Parental Acceptance-Rejection Scale/Control (Short Form) (Rohner, 2005), Child PARS/Control: Mother (Short Form) (Rohner, 2005), Child PARS/Control: Father (Short Form) (Rohner, 2005) and Multidimensional Perceived Social Support Scale were used as data collection tools. In the analysis of the data; descriptive analysis, dependent group t-test and independent group t-test, LSD technique from post hoc techniques, one-way analysis of variance, Pearson Correlation Analysis, as well as Regression analysis were performed to determine the relationship between the parent's acceptance/rejection with perceived social support level and whether the child's perceived received parental acceptance / rejection has a mediating effect. In addition, a regression analysis was conducted to determine whether parents' acceptance/rejection had an mediating effect on the relationship between the perceived social support level of the parents and their parents' acceptance/rejection status. As a result of the analyzes, the acceptance level of the mother was found to be higher than the acceptance level of the father and the perceived father acceptance level of the child was found higher than the acceptance level of the mother. The social support level perceived by the mothers was higher than the social support level perceived by the fathers, and it was identified that as the education level of the parent increased, the level of perceived social support also increased. From the eyes of children diagnosed with a disability, it was seen that their parents' acceptance/rejection status and social support level perceived by the parents were a significant mediator for the parents' acceptance/rejection status. In addition, it was seen that the level of social support perceived by the parents and their parents' acceptance/rejection status had a significant mediating effect on their acceptance/rejection status.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    548741

    Sağır yetişkinlerin kimlik inşaları

    Identity constructions of deaf adults

    FURKAN ERDOĞDU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Psikolojiİstanbul Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKLEM TEKDEMİR YURTDAŞ

  2. Tez No

    685766

    Görme engelli ebeveynlerin ve görme engelli ebeveyne sahip çocukların yaşadığı deneyimlerin sistem yaklaşımı çerçevesinde incelenmesi

    An analaysis of experiences of visually disabled parents and children who have disabled parent in terms of system approach

    ZELİHA TÖREN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Sosyal HizmetAnkara Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ELİF GÖKÇEARSLAN ÇİFCİ

  3. Tez No

    438264

    Zihin yetersizliği olan bireylerin istihdam sürecinde yer alan paydaşların istihdam sürecine yönelik görüş ve önerileri

    Opinions and suggestions of the stakeholders involved in the employment process of individuals with intellectual disabilities for the employment process

    AHMET SERHAT UÇAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ATİLLA CAVKAYTAR

  4. Tez No

    785288

    Özel gereksinimli ve tipik gelişen çocuğa sahip ebeveynlerin çocukları ile etkileşimlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi

    Comparative examination of the interactions of parents to their children with special needs and their typically developing children

    DİLARA KORKUSUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA KURT

  5. Tez No

    890127

    İşitme kayıplı kardeşi olan çocukların kardeşlik ilişkisini etkileyen özellikler

    Characterıstıcs affectıng the sıblıng relatıonshıp of chıldren wıth hearıng loss sıblıngs

    OSMAN ÇOLAKLIOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZERRİN TURAN

Geri Dön