Türkiye'de halk danslarının ticarileştirilmesi
Commercialization of folk dancing in Turkey
- Tez No: 579467
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER BARBAROS ÜNLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bale ve Dans, Halk Bilimi (Folklor), Sahne ve Görüntü Sanatları, Ballet and Dance, Folklore, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Oyunları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Günümüzde popüler kültürün etkisini her alanda görmekteyiz. Kitle iletişim araçlarının artmasıyla birlikte paralellik gösteren bu etki halk danslarının ticarileştirilmesinde de başrol oynamıştır. Kültür endüstrisinde pazar payı oluşturmaya çalışan halk dansları camiası, kendi seyirci kitlesini oluşturmuş, pazarlama stratejileri üretmiş ve halk danslarını popüler kültürün bir ürünü haline getirmiştir. Bu konuda milli repertuvar oluşturmaya yönelik çalışmalara yönelik korumacı söylemler zamanla etkisini yitirmiş, uygulamadaki çeşitlilik ve denetimsizlik Türkiye'de halk danslarının dönüşümüne neden olmuştur. Ülkemizdeki yerel dans kültürlerini temsil eden toplulukların anlık performanslarının değerlendirildiği yarışmalar bir dönem büyük izleyici kitlesinin ilgisini çekerken, pek çok popüler kültür ürününde görüldüğü gibi hızlıca tüketilmiş ve günümüzde yalnızca çok dar bir kesimi ilgilendirir hale gelmiştir. Bu kesim, yarışmacılar, yakınları, müzisyenler, kostümcüler ve eğitmenlerden oluşur. Bu ortamda icra edilen danslar değerlendirme kriterleri yoluyla bir denetime tabidir. Ancak bunun dışında kalan alanlar, yani örgün eğitimdeki halk oyunları faaliyetleri, turistik gösteriler, dernek faaliyetleri ve profesyonel topluluklar denetimin olmadığı ve dolayısıyla dönüşümün hızla gerçekleştiği yerler olmuştur. Bu denetimsizliğin yanı sıra popüler kültür araçlarının çoğalması ve sosyal medya olanaklarının artması halk danslarını meslek olarak seçenlere büyük kolaylıklar sağlamıştır. Ancak bu meslek dalı bir meslek odası birliği bulunmayan, diploma gerektirmeyen, kimi zaman sigortasız çalışılan, muğlak bir pazar payı bulunan, tam bir tanımı olmayan bir iştir. Başka bir meslek dalının yanı sıra kısmi zamanlı olarak icra edilebilir. Bir dönem sıklıkla millilik vurgusu yapılan halk dansları dağarından para kazanmaya çalışan bir kesim böyle denetimsiz bir ortam içerisinde dansları metalaştırmıştır. Danslar artık tecimseldir, alınıp satıldığı oranda değerlidir. Türk halk danslarının ticarileştirilme süreci tez çalışmamızda üç kırılma noktası ile özetlenmiştir. İlk olarak 1950'li yıllarda Yapı ve Kredi Bankası'nın girişimiyle derleme çalışmaları başlatıldı ve bunların sonucu olarak İstanbul'da halk oyunları yarışmaları düzenlendi (bir amacı da bankanın reklamını yapmaktı.) 1975 yılında Devlet Halk Dansları Topluluğu kuruldu (böylelikle halk dansları diğer sanat dalları karşısında profesyonel bir değer kazandı.) 1999 yılında özel bir sektör girişimi olarak Sultans Of The Dance profesyonel topluluğu ile birlikte halk dansları bir meslek dalı olarak yaygın bir şekilde kabul edildi. Kültür endüstrisi içinde dans sanatının dünyadaki değişimi New York City Ballet Topluluğu, Azerbaycan Devlet Halk Dansları Topluluğu ve Moisiyev Dans Topluluğu (Rusya) üzerinden değerlendirilirken, Türkiye'de halk danslarındaki dönüşüm Sultans of the Dance Topluluğu (ilerleyen süreçte Anadolu Ateşi Topluluğu) özelinde incelenmiştir. Dünyada var olan profesyonel toplulukları takip ve taklit ederek yola çıkan ülkemizdeki profesyonel topluluklar kültür endüstrisinin pazar payında dahi kendine çok az yer bulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Nowadays, we can see the effect of popular culture in every field. This effect, which shows parallelism with the increase in mass media tools, has played the main role in the commercialism of public dances. The community of folk dances, which tries to form the market share in the industry of culture, has created its own audience, has come up with marketing strategies and has made folk dance a product of popular culture. Conservative discourses on the efforts to create a national repertoire have lost their influence over time. Diversity in implementation and lack of have led the transformation of folk dances in Turkey. Competitions in which instant performances of groups representing local dance cultures in our country were evaluated once attracted the attention of a large audience. However, as seen in many popular culture products, it was quickly consumed and today, is of interest to only a very narrow segment. This section consists of contestants, relatives, musicians, costumers and instructors. The dances performed in this environment are subject to an audit through evaluation criteria. However, the remaining areas, that is, the activities of folk dances in the formal education, touristic demonstrations, association activities and professional societies were the places where there was no control and thus the transformation took place rapidly. In addition to this unrestraint, increase of popular cultural tools and social media opportunities, has provided great convenience to those who choose folk dances as professions. However, this branch of profession is an unequaled job, which does not require a union or a diploma, is sometimes employed without insurance, and has a vague market share. It can be practiced part time as well as in another profession. For a certain period, a section that tried to make money from folk dances, which were emphasized nationally, commodified dances in such an unsupervised environment. The dances are now commercial, they are worth as much as they are bought and sold. The process of commercialization of Turkish folk dances is summarized in our thesis study with three breaking points. These breakpoints were initiated in the 1950s with the initiative of Yapı ve Kredi Bank and as a result, folk dance competitions were organized in Istanbul. (one purpose was to advertise the bank) In 1975, the State Folk Dance Society was founded (thus, folk dances gained a professional value in the face of other branches of art.) In 1999, as a private sector initiative with the professional community of Sultans of Dance, folk dance was widely accepted as a profession. The change of dance art in the world within the cultural industry has been evaluated through the New York City Ballet Society, the Azerbaijan State Folk Dance Ensemble and the Moisiyev Dance Company (Russia). Transformation of folk dances in Turkey was examined in context of Sultans of the Dance Community (Fire of Anatolia community in advancing process) Professional communities in our country, which set out to follow and imitate the professional communities in the world, find very little space even in the market share of the culture industry.
Benzer Tezler
- Eskişehir merkezli derneklerde kültürel süreklilik bağlamında halk danslarının rolü
The role of folk dances in the context of cultural continuity in Eskişehir centered associations
OKHAN ÜLKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Eskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM KOÇ
- 1950'lerden günümüze türk halk danslarının popülerleşme süreçleri
Başlık çevirisi yok
OSMAN HAMDİ SÜZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Bale ve Dansİstanbul Okan ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYÜP UZUNKAYA
- Erzurum erkek halk danslarının ezgisel, ritimsel ve hareketsel bütünlük içerisinde uygulanabilmesine yönelik araştırma örneği
The research sample aiming at performance of erzurum men's folk dances in melodic, rhythmic and motional integrity
LÜTFİ DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Bale ve DansAtatürk ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ ŞENGÜL
- Türkiye'de dans tarihçiliği üzerine bir yöntem önerisi: Gürcü dansları örneği
A proposal of method for the dance historiography in Turkey: The case of the Georgian dances
İDRİS ERSAN KÜÇÜK
- Appropriations of folk dance at the intersection of the national and the global: Sultans of the Dance
Ulusal ve küreselin kesişim noktasında halk danslarının kullanımı: Sultans of the Dance
BEDİRHAN DEHMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
Sahne ve Görüntü SanatlarıBoğaziçi ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELTEM AHISKA