Türkiye'de din ve devlet ilişkilerinin kurumsallaşması bağlamında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nin kuruluş süreci (1949-1960)
The establishment process of development of Ankara University Faculty of divinity within the context of institutionalization of the relationship between religion and the state in Turkey (1949-1960)
- Tez No: 580296
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FAHRİYE DİNÇER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Din ile devlet arasındaki ilişkilerinin tarihsel seyri, devletin bu noktada tavrı Türkiye'de rejimin kuruluşundan itibaren tartışmaların odağında olmuştur. Din meselesi ve Türkiye'nin laiklik algısı ve uygulamaları akademik çalışmaların her dönem ilgisini çekmiş, konu farklı açılardan ele alınmıştır. Tek partili yıllarda devletin benimsediği laiklik anlayışı, döneme ilişkin çalışmalarda genel olarak sert ve yer yer militan olarak yorumlanmıştır. Devletin eleştirilere konu olan yaklaşımında, II. Dünya Savaşı sonrasında bir değişim gözlenmiş, bu değişim sonucunda da dini alanla daha önce kurduğu ilişkide paradigma değişimi yaşanmıştır. Bununla uyumlu olarak devlet, yeni dönemde din eğitimini de kapsayan pek çok adım atmıştır. Yeni dönemin önemli bir sembolü olarak kabul edilen Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi bu çalışmanın ana konusudur. Bu çalışmada fakültenin din ile devlet arasındaki ilişkisinde genel olarak nerede konumlandırıldığı, kuruluş misyonu, amacı ve fakültenin süreç içinde bunlara ne ölçüde bağlı kaldığı analiz edilmiştir. Çalışma fakültenin kurulduğu 1949'dan kurumsallaşmasını büyük ölçüde tamamladığı 1960'a kadar geçen zaman aralığını kapsamaktadır. Bu çalışmada, söz konusu zaman diliminde konuya yönelik olarak yayımlanan çalışmalar, dönemin basınında çıkan yazılar ve fakültenin kendi yayınları incelenmiştir. Fakültenin hangi hedef doğrultusunda kurulduğu, kendisine nasıl bir misyon yüklendiği, nasıl bir din eğitimi anlayışına sahip olduğu, modernlik ve laiklik gibi konulardaki tutumu analiz edilmiştir. Fakültenin kuruluş amacında, devletin dini denetim altında tutma motivasyonunun yattığı, fakültenin de büyük ölçüde bu amaca uygun bir eğitim verdiği anlaşılmıştır. Fakültenin zaman içerisinde ortaya koyduğu teolojik bakışıyla kendisinden sonraki ilahiyat fakültelerinden ayrıştığı ve bir ekole dönüştüğü tespit edilmiştir. Sonuçta fakülte kendisinden beklenen din görevlisi yetiştirme hedefini de aşan bir süreç yaşamış, kendisinden sonraki ilahiyat fakültelerinin çoğundan farklı bir yerde durarak daha makro düzeyde etkisi olan bir kuruma dönüşmüştür.
Özet (Çeviri)
The historical course of the relations between religion and state, and the state's approach has been the centre of debate since the establishment of the laicism in Turkey. In the academic literature, it has paid attention on the religion issue and Turkey's distinctive practice and the concept of secularism got contextualized within different aspects. The conception of secularism adopted by the state during the single party period, has been criticized for being a rigid model and militaristic at times. In addition, after the Second World War, the state changed its approach which has been criticized, and then improved the paradigm about its relations with religion applied by the state in the previous period. In accordance with the progress, the state took many steps including religious education in the new period. Ankara University Faculty of Theology, which is considered as an important symbol of the new stage, is the main subject of this study. This study tries to investigate and analyze the attitude of the faculty on the relationship of religion and state, the foundation mission of the faculty and the extent to which the faculty adheres to them in time. The study also covers the period between 1960 and the 1960s, when the faculty was almost completed its establishment process. In this study, we specifically focused on the literature through a journal papers, press news on this period and the faculty periodicals and publications as main resources. This dissertation would like to investigate first, the purpose and the special mission rooted in the establishment of the faculty, the understanding of their religious education system, and their perceptions about modernism and secularism. The research concluded that the main purpose of the establishment of faculty exert control over religion through the its mission. Thus, it is understood that the faculty provided the academic teaching of Islamic and religious scholarly disciplines in accordance with this purpose. The faculty is separated from the other divinity faculties with its unique theological view developed in time, and has become a symbol. In the end, the faculty has had a distinguished place by experiencing aprocess that exceeds their establishment purpose including raising clergies.
Benzer Tezler
- Türkiye Cumhuriyeti'nde müzik kurumlaşması ve kültürel kimlik değişimi
Musical institutionalization and cultural identity change in Turkish Republic
GÜRSEL YURTSEVEN
Doktora
Türkçe
2018
MüzikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞER
- A comparative analysis of religion-state relations: a case study on Turkey and Iran
Din-devlet ilişkilerinin karşılaştırmalı bir analizi: Türkiye ve İran örnekleri
AGAH HAZIR
Doktora
İngilizce
2014
Kamu YönetimiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM TÜR
- Din-siyaset ilişkisinin kurumsallaşması: Diyanet İşleri Başkanlığı örneği
Institutionalization of the relationship between religion and politics: The case of the Presidency of Religious Affairs
MEHMET TALHA PAŞAOĞLU
Doktora
Türkçe
2019
Kamu YönetimiOndokuz Mayıs ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN AKSOY
- Amerikan Yüksek Mahkemesi kararları ışığında devletin din grupları ile ilişkisi ve Türkiye uygulamaları
State's relations with religious groups in the light of decisions of the supreme court of united states and Turkish state's practices
MISRA TAN
- Türkiye'de dindar milliyetçiliğin oluşum süreci: Milli Türk Talebe Birliği örneği
The formation process of religious naiionalism in Turkey: the case of National Union of Turkish Ttudents
ONUR TÜRKÖLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Siyasal BilimlerKocaeli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜCEL DEMİRER