Hastane performansının çok kriterli karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi
Evaluation of hospital performance with multi criteria decision making methods
- Tez No: 580460
- Danışmanlar: DOÇ. DR. VAHİT YİĞİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, İşletme, Health Care Management, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Sağlık sektörü kaynakların etkin ve verimli kullanılması gereken en önemli alandır. Türkiye'de sağlık hizmeti sunumunda Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastaneler en büyük paya sahiptir. Bu nedenle kamu hastanelerinde performans ölçümünün yapılması, verimsizlik nedenlerinin tespit edilmesi, kaynakların etkin kullanımı önem arz etmektedir. Bu araştırmanın amacı, Akdeniz Bölgesi'nde yer alan Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerin göreli teknik etkinlik düzeylerini parametrik ve parametrik olmayan çok kriterli performans yöntemleri ile değerlendirilmektedir. Araştırmanın evreni Akdeniz Bölgesi'nde yer alan A-B-C hizmet rol grubunda yer alan 47 hastaneden oluşmaktadır. Bu araştırmada girdi değişkeni olarak yatak sayısı, hekim sayısı ve hemşire sayısı çıktı değişkeni olarak ise ağırlıklı ameliyat sayısı, muayene sayısı, yatan hasta sayısı, yatak doluluk oranı, ortalama yatış günü ve yatak devir hızı belirlenmiştir. Hastanelerin etkinlik ölçümünde girdi yönelimli BCC ve CCR modelleri ile veri zarflama analizi (VZA) yapılmıştır. VZA içerisinde etkin olan hastanelerin kendi aralarındaki üstünlük sıralaması süper etkinlik analizi ve etkinlik ölçümüne zaman boyutu ilave edilerek hastanelerin 2016-2017 yılı etkinliklerinde değişim olup olmadığının tespit edilmesi amacıyla malmquist toplam faktör verimlilik endeksi (MTFVE) analizi yapılmıştır. Araştırmada uzman kişilerin görüşleri de dâhil edilerek bütünleşik (hibrit) veri zarflama analitik hiyerarşi prosesi (VZAHP) yöntemi ile hastanelerin etkinlik skorları yeniden tespit edilerek VZA yöntemi ile karşılaştırılmıştır. Araştırmada hastanelerin performans düzeyi ideal çözüm yakınlığına dayalı sıralama tekniği olan TOPSIS yöntemi ile tespit edilmiştir. Hastane etkinlik sonuçları ile girdi/çıktı değişkenleri arasındaki ilişkiliyi tespit etmek için regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına bakıldığında göre hastanelerin etkinlik ortalaması CCR modeline göre 0.898, BCC modeline göre ise 0.943, ölçek etkinliği ise 0.954 olarak tespit edilmiştir. Süper etkinlik analizinde hastanelerin etkinlik skorları ortalaması sırasıyla 1.240, 0.937, 0.771 olarak yüksek, orta ve düşük düzey skora sahip olduğu belirlenmiştir. 2016 ve 2017 yılları arasındaki hastanelerin teknik etkinlik değişimi değeri 1.163, saf etkinlikteki değişme 1.064, ölçek etkililiğindeki değişme 1.093 olarak tespit edilmiş olup teknolojik değişim ve toplam faktör verimlilikleri arasında değişim olmadığı (0.000) saptanmıştır. VZAHP yönteminde hastanelerin ortalama etkinlik skoru ortalaması CCR modelinde 0.747, BCC modelinde 0.857 ve ölçek etkinliği ise 0.875 olarak belirlenmiştir. TOPSIS yöntemi ile elde edilen sıralamalara göre H1 kodlu hastane 0.848 puan ile en iyi performansa sahip hastane olarak tespit edilmiştir. Hastane etkinlik sonuçları ile girdi/çıktı değişkenleri arasında ilişkiliyi tespit etmek için yapılan regresyon analizi sonucu R2 değeri 0,407 olarak saptanmıştır. Hastane rol grupları ile etkinlikleri arasında ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı (p
Özet (Çeviri)
Health sector is the most important area where resources should be used effectively and efficiently. In Turkey, the Ministry of Health hospitals in the health service has the largest share. For this reason, performance measurement in public hospitals, determining the reasons for inefficiency, efficient use of resources are important. The aim of this study is to measure relative technical efficiency levels of the public hospitals under the Ministry of Health in the Mediterranean Region using parametric and non-parametric multivariate performance methods. The study population consists of 47 the public hospitals that have service roles of either group A, B and C in the Mediterranean Region. In the study, input variables are numbers of patient beds, medical doctors and nurses, whereas output variables are weighted number of operations, number of medical examinations, number of inpatients, bed occupancy rate, mean duration of hospital stay and rate of bed turnover. Efficiency of hospitals were assessed by data envelopment analysis (DEA) using input-oriented Banker, Charnes and Cooper (BCC), and Charnes, Cooper and Rhodes (CCR) models. In order to perform super efficiency analysis for comparative ranking of hospitals deemed efficient by DEA, and to determine whether efficiency of hospitals changed between 2016 and 2017 by including the time factor in efficiency assessment, malmquist total factor productivity index (MTFPI) analysis was applied. In the study, efficiency scores of the hospitals were re-evaluated by incorporating expert opinions and using the hybrid data envelopment analytic hierarchy process (DEAHP) method, and these were compared with the results obtained with the DEA method. The technique for order preference by similarity to ideal solution (TOPSIS) was utilised in the study to determine performance levels of the hospitals. Regression analysis was performed to assess the relation between hospital efficiency levels and input/output variables. The results of the study indicate that the mean efficiency level of the hospitals was 0.898 according to the CCR model and 0.943 according to the BCC model, whereas the scale efficiency was found to be 0.954. Super efficiency analysis showed that the mean efficiency scores of the hospitals were 1.240, 0.937 and 0.771, respectively corresponding to high, medium and low level scores. Between 2016 and 2017, technical efficiency variance value of the hospitals was 1.163, pure rate variance was 1.064 and scale efficiency variance was 1.093, meanwhile no variance (0.000) was observed in technological and total factor productivity. Using the DEAHP method, mean efficiency score of the hospitals was found to be 0.747 in the CCR model and 0.857 in the BCC model, while scale efficiency was 0.875. According to rankings obtained using the TOPSIS method, the hospital titled H1 displayed the best performance with a score of 0.848. Regression analysis of the relation between hospital efficiency levels and input/output variables revealed an R2 value of 0.407. The relation between hospital service role groups and hospital efficiency was found to be statistically significant (p
Benzer Tezler
- Bir hizmet sisteminde çok kriterli karar verme yöntemleri ile performans değerlendirme: Bir özel hastanede uygulama
Performance-based multi-criteria decision making in service sector: Application for a private hospital
ARZU ALEVCAN ALTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
HastanelerBahçeşehir ÜniversitesiBilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIZ ESRA ALBAYRAK
- COVID-19 salgınında ülkelerin sağlık sistemi performanslarının çok kriterli karar verme yöntemi ile analizi
Analysis of the health system performance of countries in the COVID-19 epidemic by multi-criteria decision making method
EBRU ARMUTCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HastanelerSüleyman Demirel ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU YİĞİT
- Gri ilişkisel analiz ile OECD ülkelerinin sağlık sistemi performanslarının değerlendirilmesi
Assessing health system performance in OECD countries using gray relational analysis
FATMA ÇELEBİ ERASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonometriAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN TÜRE
- Evaluation de performance pour les ressources humaines avec les techniques de decision a multicriteres
Çok ölçütlü karar verme teknikleri ile insan kaynakları performans değerlendirmesi
TUNCAY GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Fransızca
2003
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN C. ERENSAL
- Entegre çok kriterli karar verme yöntemleriyle sağlık sektöründe iş sağlığı ve güvenliği performansının ölçülmesi
Occupational health and safety performance measurement in healthcare sector by integrated multi criteria decision making methods
AMMAR YASİR KORKUSUZ
Doktora
Türkçe
2018
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN BAŞLIGİL