İbn Haldun ve Naima'da tavırlar nazariyelerinin mukayeseli tahlili
Comparative analysis of the state period theories of Ibn Khaldunand Naima
- Tez No: 581141
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Sosyoloji, Tarih, Religion, Sociology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
İbn Haldun (ö. 1406), İslâm düşünce tarihinde çok yönlü bir tarih filozofu sosyolog ve mütefekkirdir. Naima (ö. 1716 ) Osmanlı tarih yazıcılığının en önemli yazarlarından ve devrin düşünürlerindendir. Naima, İbn Haldun'nun fikir ve düşüncelerini takip etmiştir. İbn Haldun, yaşadığı dönemin hem sosyal hem siyasi hem de ilmi özelliklerini çağları aşan engin bir bakış açısı, özgün bir bilim anlayışının ve sistemli bir felsefenin kurucusu olmuştur. Her iki tarihçi ve düşünür aynı zamanda birer sosyolog ve tarih filozofu olmaları yönüyle birbirlerine benzer yönleri ve fikirleri vardır. Her iki ilim adamı da devletlerin kuruluş ve devamını konu edinen 'Tavırlar Nazariyeleri' adıyla bilimsel çalışma yapmışlardır. Temel ortak alan ve kilit kavram,“Tavırlar Nazariyesi”dir. İbn Haldun, entelektüel hayat serüveni, tarih ilmini, bilimsel ve felsefî bir temelde sosyoloji ilmiyle yoğurmuş ve yeniden inşa etmesiyle zirveye ulaşmıştır. Naima Efendi de devletlerin kuruluşu ve diğer aşamalarını tarihe kaydederken İbn Haldun'u rehber edinmiştir. Naima, Osmanlı İmparatorluğu'nun duraklama döneminden sonra tekrar eski kudretli ve azametli yapısına kavuşmasını çok isteyen bir devlet adamı olduğu için çeşitli ıslahat reçeteleri ve risaleler yazmıştır. Naima 'Tavırlar Nazariyesi'ni, layihalarını, ıslahat reçetelerini ve risalelerini yazarken İbn Haldun'un kaleme aldığı 'Tavırlar Nazariyesi'nden istifade etmiştir. Tavırlar Nazariyesi, İbn Haldun'un Mukaddime'de kullandığı ve ilim dünyasına kazandırdığı özgün kavramlardan yalnızca biridir. İbn Haldun'un, geliştirmiş olduğu“Tavırlar Nazariyesi”, devletlerin, hem tarihe varoluş ilmi olarak temellendirilmesini hem de devletler tarihinin felsefesinin anlaşılmasını içermektedir. O, aynı zamanda tarihin, hikmet değeri taşıyan üstün bir bilim olduğunu belirtmiş ve tarihselci bir yaklaşımla, kendine özgü bir kavramsal çerçeve ve metodoloji ekseninde onu, hem sosyoloji hem de felsefî bir konu olarak sistemleştirmiştir. Naima, eserlerini kaleme alırken İbn Haldun'un, geliştirmiş olduğu“Tavırlar Nazariyesi”, devletlerin, hem tarihte varoluş ilmi olarak temellendirilmesini hem de devletler tarihinin felsefesi ve sosyolojik tahlillerden yararlanmıştır. Bu tez çalışmamızda İbn Haldun'un ve Naima'nın 'Tavırlar Nazariyeleri'nin mukayeseli olarak tahlilleri anlatılmıştır.
Özet (Çeviri)
Ibn Khaldun (d. 1406) is a versatile history philosopher in the history of Islamic thought. Naima (d. 1716) is one of the most important writers of Ottoman historiography. Naima followed Ibn Khaldun's and ideas. Ibn Khaldun has created an original science and systematic philosophy by kneading both social and political and scientific features of his time on an intellectual ground. Ibn Khaldun, the adventure of intellectual life, has reached the summit with the reconstruction of historical science on a scientific and philosophical basis. Naima Efendi took Ibn Khaldun as a guide while the establishment of the states and the other stages of history. Naima wrote various recipes and treatises since the Ottoman Empire wanted to recover its old mighty and timid structure after the pause. Naima made use of Ibn Khaldun's at Theory of Manners as he wrote the recipes and treatises called et The Manners of the Behavior. Both historians have similar ideas and ideas in terms of being sociologists and philosophers. Naima and Ibn Khaldun are both scholars and they are conducting scientific studies with the name of devlet Nexus of Manners konu. The basic and the key concept is the id Attitude Nadist. The Theory of Attitudes is only one of the unique concepts that Ibn Khaldun used in the Muqaddima and brought into the world of science. IbnKhaldun Theory of Manners inin developed states that states are both based on history as a science of existence and an understanding of the philosophy of the history of states. He also stated that history is a superior science of wisdom, and historically systematized it as a philosophical subject in the context of its own conceptual framework and methodology. In writing Naima's works, Ibn Khaldun's Theory of Manners benefited both states based on the scientific basis of existence in history as well as the philosophy of the history of states and sociological analyzes. In this thesis, the comparative analysis of Ibn Khaldun's and Naima's 'Attitudes to the Nerves was explained.
Benzer Tezler
- Osmanlı tarih yazımında ve siyâsetnâme literatüründe İbn Haldun'cu yaklaşımların değerlendirilmesi
The evaluation of İbn Khaldunistic approaches in the Ottoman historiography and the literature of siyasat-nama
MUHAMMET EMİN ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Tarihİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ŞAKİR YILMAZ
- Naîmâ'ya göre Osmanlı Devleti'nin siyasi yapısı (1574-1659)
Political structure of the Ottoman State according to Naima
HAVVA NUR TAKVA
- Günümüze ulaşmayan İstanbul yapıları (Naîma tarihi verilerine göre bir inceleme)
The structures of Istanbul that aren't reaching until todays (according to datas of the Naima history a review)
ZAFER SÖĞÜT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sanat TarihiMarmara ÜniversitesiTürk Sanatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SACİT AÇIKGÖZOĞLU
- İbn Haldûn'un siyaset ve devlet felsefesine dair görüşlerinin Osmanlı düşüncesindeki yansımaları
Reflections of Ibn Khaldun's views on the philosophy of politics and state on Ottoman thought
BİLGEHAN BENGÜ TORTUK
Doktora
Türkçe
2012
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEJDET DURAK
- Keşfü'z-Zünûn ve Katip Çelebi'nin bilim anlayışı
Keşfü'z-Zünûn ve Katip Çelebi's understanding of science
BİLAL YURTOĞLU