Kurağa dayanıklılıkları farklı ekmeklik buğday çeşitlerinin çiçeklenme sonrası kuraklık stresine kalite tepkisi
Quality response to drought stress after anthesis of bread wheat varieties differing in drought resistance
- Tez No: 583180
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tahıllar ve Yemeklik Baklagiller Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Bu araştırmada; kurağa dayanıklı (Müfitbey, Gün 91), orta dayanıklı (Sönmez 2001, Gerek 79), orta duyarlı (Çetinel 2000, Bereket) ve duyarlı (Kırik, Bezostaja 1) olarak tanımlanan ekmeklik buğday çeşitlerinin çiçeklenme sonrası kuraklık stresine kalite tepkileri incelenmiştir. Yıl (tane renk L değeri hariç), çeşit ve uygulamaların incelenen kalite özellikleri üzerindeki etkisi ile çoğu kalite özellikleri yönünden yıl x çeşit, yıl x uygulama ve çeşit x uygulama interaksiyonları önemli bulunmuştur. Stres koşullarında 2011-12 ve 2012-13 ürün yıllarında en yüksek tane verimleri sırasıyla Müfitbey ve Müfitbey; 1000 tane ağırlıkları Sönmez 2001 ve Müfitbey, hektolitre ağırlıkları Sönmez 2001 ve Gün 91, ham protein oranları Kırik ve Müfitbey, yaş öz oranları Kırik ve Gün 91 sedimantasyon hacimleri ise Müfitbey ve Bereket çeşitlerinden elde edilmiştir. Çiçeklenme sonrası kuraklık stresi iki ürün yılında da sulu koşullara göre tane verimi, 1000 tane ağırlığı, hektolitre ağırlığı ve tane sertliğini azaltmış, kül oranını artırmıştır. Ham protein oranı, yaş öz oranı, sedimantasyon hacmi ve düşme sayısı stres uygulamasına bağlı olarak 2011-12 ürün yılında sulu koşullara göre artmışken, stres şiddetinin yüksek olduğu 2012-13 ürün yılında azalmıştır. Kalite özelliklerindeki varyasyonda çevre etkisi genotip etkisine göre daha yüksek bulunmuş, çiçeklenme sonrası kuraklığın kalite özellikleri üzerindeki etkisi kuraklığın şiddetine bağlı olmuştur. Ilımlı kuraklık stresinin kalite özelliklerini genellikle iyileştirdiği, şiddetli stresin kalite özelliklerini zayıflattığı, stres koşullarındaki tane kalitesinin kurağa dayanıklılık ile ilgili olduğu, kurağa dayanıklı çeşitlerin stres koşullarında kalitelerini daha iyi koruyabildiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
To investigate quality response to drought stress after anthesis, two drought-resistant (Müfitbey, Gün 91), two medium resistant (Sönmez 2001, Gerek 79), two medium sensitive (Çetinel 2000, Bereket), and two sensitive (Kırik, Bezostaja 1) bread wheat varieties were evaluated for quality traits. The results showed that the quality traits were significantly influenced by years (except color L value), varieties and treatments. Year x variety, year x treatment and variety x treatment interaction effects were significant for most of the studied quality traits. In drought stress conditions, the highest grain yields obtained from Müfitbey and Müfitbey, 1000-kernel weight from Sönmez 2001 and Müfitbey, test weight from Sönmez 2001 and Gün 91, crude protein content from Kırik and Müfitbey, wet gluten content from Kırik and Gün 91, sedimentation volume from Müfitbey and Bereket varieties in 2011-12 and 2012-13 seasons, respectively. Drought stress after anthesis decreased grain yield, 1000-kernel weight, test weight and kernel hardness values but increased grain ash content in two years, compared with irrigated conditions. Crude protein content, wet gluten content and sedimentation volume were increased by the drought stress treatment in 2011-12, but decreased by severe drought stress in 2012-13 season, compared with irrigated conditions. The environmental effects on variations of quality traits were larger than that of genetic factors. The influence of drought stress after anthesis on quality traits was dependent on the stress severity. The results suggest that moderate drought stress enhance grain quality traits of wheat but severe drought stress depress its quality. Quality responses of the wheat varieties to drought stress are related to its drought resistance and drought-resistant varieties can maintain quality characteristics under stress conditions.
Benzer Tezler
- Ekmeklik buğdayda (Triticum aestivum L.) kurağa dayanıklılıkla ilişkili morfolojik ve fizyolojik özelliklerin saptanması üzerine araştırmalar
Researches on determination of morphological and physiological traits associated with drought resistance in bread wheat (Triticum aestivum L.)
ALPAY BALKAN
Doktora
Türkçe
2011
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMEL GENÇTAN
- Buğdayda (Triticum aestivum L. em Thell.) endosprem ve tane iriliğinin çimlenme ve fide özellikleri ile verim ve kalite unsurlarına etkisi
Effects of endosperm and seed size on germination and seedling characteristics withal yield and quality traits in wheat (Triticum aestivum L. em Thell.)
HAZIM SERKAN TENİKECİER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMEL GENÇTAN
- Bazı iki sıralı arpa çeşitlerinin kuraklığa dayanıklılığı üzerinde araştırmalar
Research on drought resistance of some two rowed barley varieties
EMİNE BUDAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
ZiraatUludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECMETTİN ÇELİK
- Ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) genotiplerinde kurağa dayanıklılığın karakterizasyonu ve kalite ile ilişkileri
Characterization of drought resistance and its relations with quality in bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes
İRFAN ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2011
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYIHAN Z. KORKUT
- Kurağa dayanıklı bazı arpa türlerinde (Hordeum spp.) süperoksit dismutaz aktivitelerinin araştırılması
The study of superoxide dismutase (SOD, EC 1.15.1.1.) activities in some drought sensitive and resistant barley (Hordeum spp.) varieties
OKAN ACAR