Makarnalık buğdayda (triticum durum desf.) gama ışını ve EMS'ın farklı dozlarının ayrı ayrı ve birlikte uygulanmasının M1 ve M2 bitkilerindeki etkileri
Effects of seperate and combined treatments of different doses gamma rays and EMS on durum wheat (tritium durum desf.) in M1 and M2 generations
- Tez No: 58383
- Danışmanlar: PROF. DR. CELALETTİN YAŞAR ÇİFTÇİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
III ÖZET Doktora Tezi MAKARNALIK BU?DAYDA (Triticum durum Desf.) GAMA IŞINI VE EMS'IN FARKLI DOZLARININ AYRI AYRI VE BİRLİKTE UYGULANMASININ Mı VE M2 BİTKİLERİNDEKÎ ETKİLERİ Ali ŞENAY Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Cemalettin Yaşar ÇİFTÇİ 1997, Sayfa : 103 Jüri : Prof. Dr. Cemalettin Yaşar ÇİFTÇİ Prof. Dr. M. Emin TUGAY Doç. Dr. Saime ÜNVER Bu araştırma 1994-1997 yılları arasında Ankara Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezinde yürütülmüştür. Araştırmanın amacı, farklı gama ışını ve EMS dozlarının ayrı ayrı ve birlikte uygulanmasının Kundura 1149 makarnalık buğday {Triticum durum Desf.) çeşidinin Mı ve M2 bitkilerinin bazı özellikleri üzerindeki etkilerini belirlemektir. Bu amaçla, makarnalık buğday tohumlarına 50 Gy, 150 Gy, 250 Gy gama ışını ve % 0.2, % 0.4 EMS dozları ayrı ayrı ve birlikte uygulanmıştır. EMS uygulaması yapılan tohumlara ön ıslatma yapılmamış ve 6 saatlik uygulama süresi sonunda 4 saat süreyle akan su altında yıkanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; Kundura 1 149 makarnalık buğday çeşidinin kontrol ve Mı bitkilerinde gama ışını ve EMS 'm tek ve birlikte uygulanmasının iklim odasında yetiştirilen fidelerde çıkış oranını etkilemediği, çıkışta gecikmelere neden olduğu belirlenmiştir. Ele alman bitki özellikleri yönünden tek ve birleşik uygulamalarda artan mutagen dozlarına bağlı olarak önemli düzeyde azalmalar meydana gelmiş, birleşik uygulamalar iki mutagenin toplam etkisinden daha etkili bulunmuştur. M2 bitkilerinin çıkış oranında kontrole göre % 0.96-4.83 arasında azalma belirlenmiştir. Klorofil mutasyonu tipleri yönünden sırasıyla albino > viridis > tigrina > xantha tipleri saptanmıştır. M2 bitkilerindeki klorofil mutasyonları, mutasyon frekansı ve mutagenik verim birleşik uygulamalarda, özellikle 250 Gy + % 0.2 EMS uygulamasında daha yüksek bulunmuştur. ANAHTAR KELİMELER: Mutasyon, makarnalık buğday, Triticum durum Desf, Kundura 1 149, birlikte uygulama, gama ışını, EMS Bu araştırma, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından desteklenmiştir.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT Ph. D. Thesis EFFECTS OF SEPERATE AND COMBINED TREATMENTS OF DIFFERENT DOSES GAMMA RAYS AND EMS ON DURUM WHEAT (Tritium durum Desf.) IN Mi AND M2 GENERATIONS * Ali ŞENAY Ankara University Graduate School of Natural And Applied Sciences Department of Field Crop Supervisor : Prof. Dr. Cemalettin Yaşar ÇÎFTÇİ 1997, Page : 103 Jury : Prof. Dr. Cemalettin Yaşar ÇÎFTÇİ Prof. Dr. M. Emin TUGAY Assoc.Prof.Dr. Saime ÜNVER This study was carried out at Ankara Nuclear Research and Training Center during 1994-1997. The aim of this research was to determine the separete and combine effects of different doses of gamma rays and EMS concentrations on some characteritics of Mi and M2 plants of durum wheat, cv. Kunduru 1 149. The seeds of durum wheat, cv. Kunduru 1 149 which were irradiated with 50 Gy, 150 Gy and 250 Gy gamma rays and / or treated EMS for 6 hours at 30°C in 0.2 % and 0.4 % concentrated. The seeds were not presoaked before, they were treated for 6 hours with EMS. The seeds were washed in flushing tap water for 4 hours, after treatment with EMS. According to the results of this research; separate and combine treatments of different doses gamma rays and EMS have not shown significant difference in germination rate of control and Mi plants of durum wheat, cv. Kunduru 1149 which emerged on the soil surface, although they have caused late germination of seeds at growth chamber. The negative effects of increasing doses of mutagens on all plant characteritics for Mi and M2 plants were found statistically significant. Combined treatments were found to be more efficient than the sum of effects of the single treatments. Emergence rate decreased 0.96-4.83 % in M2 plants of durum wheat, cv. Kunduru 1149. The chlorophyll mutations and mutation frequency and mutagenic efficiency value were increased after combined treatments when compared to other single gamma rays or EMS treatments, they were highest in the treatment 250 Gy + 0.2% EMS. KEY WORDS : Induced mutation, durum wheat, Triticum durum Desf., Kunduru 1 149, combined treatments, gamma rays, EMS, * This research has been supported by Turkish Atomic Energy Authority
Benzer Tezler
- Gama ışını ve EMS'in farklı dozlarının ayrı ayrı ve birlikte uygulandığı makarnalık buğdayda M3 ve M4 bitki özeliklerinin incelenmesi
Evaluation of M3 ve M4 plant characteristics of durum wheat with combined and separate application of different gamma rays and EMS doses
MEHMET SEZGİN
- Makarnalık buğdayda (Triticum durum Desf.) kallus oluşumu ve bitki rejenerasyonuna melez gücünün etkisi
Hybrid vigor effects on callus induction and plant regeneration in durum wheat (Triticum durum Desf.)
ASLI ÖZBAY
- Makarnalık buğdayda (Triticum durum Desf.) farklı 2,4-D ve picloram dozlarının kallus oluşumuna ve kromozom yapısına etkisi
The effect of different 2,4-d and picloram doses on callus induction and chromosome structure in durum wheat (Triticum durum Desf.)
EZGİ DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
BiyolojiAnkara ÜniversitesiTemel Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. MURAT ÖZGEN
- Makarnalık buğdayda ( Triticum durum. Desf.) doku kültürü parametrelerine gümüş nitratın etkisi
Effects of silver nitrate on durum wheat (Triticum durum Desf.) tissue culture parameters
ÇAĞLA GÜVENÇ BİÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEHAT AVCI BİRSİN