Kireç kapsamı farklı topraklarda fosforun nohutta verim ve bazı kalite özelliklerine etkisi
The Effect of phosphorus application on the yield and some quality parameters of chickpea
- Tez No: 58443
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
l ÖZET Doktora Tezi KİREÇ KAPSAMI FARKLI TOPRAKLARDA FOSFORUN NOHUTTA VERİM VE BAZI KALİTE ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ Hatice EYÜPO?LU Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Ana Bilim Dalı Danışman : Prof.Dr. Ferhan HATİPO?LU ve Prof.Dr. Mehmet AKTAŞ 1997, Sayfa: 105 Jüri: Prof.Dr. Mehmet AKTAŞ Prof. Dr. Saim KARAKAPLAN Prof. Dr. Rıfat YALÇIN Araştırma; Orta Anadolu Bölgesi'nde kireç kapsamları farklı topraklarda artan düzeylerde uygulanan fosforun, nohut çeşitlerinin verim, bazı verim bileşenleri, bazı kalite özelliklerine etkisini! ve bitkinin fosfor alımı ile toprağın kireç kapsamı arasındaki ilişkileri saptamak amacıyla 1992 ve 1993 yıllarında yürütülmüştür. Denemeler; kireç kapsamları yaklaşık % 10, 20, 30 ve 40 olan tarlalarda tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme deseninde üç yinelemeli olarak kurulmuş, ana parsellerde nohut çeşitleri (Eser 87, ILC 482, ILC 195/2, 87 AK 71114), alt parsellerde fosfor seviyeleri (0,3,6, 9 kg P2O5 /da) yer almıştır. Çalışmada; tane ve sap veriminin yanısıra tane ve sapta fosfor kapsamları, 100 tane ağırlığı, bitkide tane sayısı, tane irilik dağılımı, su kaldırma kapasitesi ve kuru pişme süresi incelenmiştir. Yağışların tane doldurma döneminde yüksek olduğu 1992 yılı verimleri, 1993 yılı verimlerinden daha yüksek olmuştur. Toprağın kireç kapsamı arttıkça ortalama verimler de azalmıştır. Kireç kapsamları % 10 ve 40 olan tarlalar arasında 125-243 kg/da arasında farklılıklar olmuştur. Çeşitlerin verimleri yıl ve kireç kapsamına bağlı olarak farklılık göstermekle birlikte maksimum verim, 5-7 kg P2O5 /da uygulaması ile elde edilmiştir. Kireç kapsamı % 40 olan tarlada birinci yıl fosfor seviyeleri arttıkça verimde düşme belirlenmiştir. Kontrolda elde edilen verim, maksimum verimin % 76-96'sı arasında değişmiştir. Sap verimlerinde de tane verimlerine paralel sonuçlar elde edilmiştir. 1992 yılında; % 10,20 ve 30 kireç kapsamında ILC 195/2 ve 87 AK 71114 çeşitlerinde Eser 87 ve ILC 482'ye göre daha yüksek sap verimi sağlanmıştır. Bu farklılık, 1993 yılında % 10 kireç kapsamında devam etmiştir. Kireç kapsamı % 40 olan tarlada her iki yılda da tüm çeşitler potansiyellerinin çok gerisinde kalmıştır. Verim potansiyeli yüksek olan yerlerde ve yılda hasat indeksi daha düşük olmuştur. Yıl, kireç kapsamı, çeşit ve fosforlu gübre miktarına bağlı olarak önemli farklılıklar gösteren tane fosfor kapsamı, % 0.197- 0.308 arasında değişmiştir. % 10 ve 20 kireç kapsamında 1992'de Eser 87 ve 87 AK 71114'te, % 30 da her iki yılda tüm çeşitlerde 3 kg P2Cyda uygulamasıyla tane fosfor kapsamında düşme görülürken, diğer fosfor dozlarıda genelde artış olmuştur. % 40 kireç kapsamında her iki yılda tüm çeşitlerde fosfor kapsamında fark bulunmamıştır. Sap fosfor kapsamı, % 0.018-0.068 arasında değişim göstermiştir. Çeşitler ve fosfor uygulamalarının etkisi önemli bulunmamıştır. Yerler arasındaki farklılık ta, % 40 kireç dışında, önemli bulunmamıştır. En yüksek sap fosfor kapsamı kireç oranı en fazla olan tarlalarda yetiştirilen nohutlarda saptanmıştır. Toplam kaldırılan fosfor miktarı, yaklaşık 100 g- 1 kg / da arasında değişmiştir. Yüz tane ağırlığı açısından; sadece ikinci yıl, çeşit x fosfor etkileşimi önemli bulunmuştur. Bitkideki tane sayısı açısından, yıl x kireç kapsamı x fosfor etkileşimi önemli bulunmuştur. Tane irilik dağılımı ve su alma kapasitesine fosforlu gübre seviyelerinin etkisi olmamış; yıl, kireç kapsamı ve çeşitlere bağlı olarak farklılıklar belirlenmiştir. Pişme süresi bakımından en uzun ve en kısa değerler arasında bir saatlik farklılık olmuştur. ANAHTAR KELİMELER: Nohut, kireç, fosforlu gübre, verim, bitki fosfor kapsamı, kalite. l
Özet (Çeviri)
II ABSTRACT Ph.D. Thesis THE EFFECT OF PHOSPHORUS APPLICATION ON THE YIELD AND SOME QUALITY PARAMETERS OF CHICKPEA Hatice EYÜPO?LU Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Soil Science Supervisor: Prof. Dr. Ferhan HATİPO?LU ve Prof. Dr. Mehmet AKTAŞ 1997, Page: 105 Jury: Prof. Dr. Mehmet AKTAŞ Prof. Dr. Saim KARAKAPLAN Prof. Dr. Rıfat YALÇIN The study was conducted during the years of 1992 and 1993 as field trials on soils with various lime levels (10, 20, 30, 40%) in order to find the effect of phosphorus fertilization on the yield, yield components and P uptake of different chickpea varieties. Experimental design was randomized complete block in split plots arrangement with three replications. Chickpea varieties (Eser-87, ILC 482, ILC 195/2, 87 Ak 71114) were the main plots while the phosphorus levels (0, 3, 6, 9, kg PaCVda) were the sub plots. Grain and shoot yields, grain and shoot P content cooking time and water capacity were measured. The yields were higher in 1992 than 1993 due to higher precipitation at grain filling stage in 1992. Average yields decreased as the soil lime level increased. The yield differences varied from 125 to 243 kg/da as the lime level varied between 10 and 40%. Although the average yield of chickpea varied due to year and soil lime level, maximum yield were achieved at 5-7 kg PaCVda application. The yield of control parcels varied between 76 and 96% of the maximum yields. The stalk yields showed the same tendancy as the grain yields. ILC 195/2 and 87 AK 71114 the chickpea varieties resulted in higher yields than Eser-87 and ILC 482 grown on 10, 20, 30 % lime level. This variation continiud in 10% lime containing soils in 1993 but not on the other soil levels. The yields of chickpea varieties were lowest at 40% lime containing soils in both years. In the high yield potential of locations and years, lower harvest index values were obtained in other words the increase in the shoot yield were higher than the grain yields. Grain P levels varied between 0.197 and 0.308%. Grain P values decreased by 3 kg P2Os/da application in Eser-87 and 87 Ak 71 1 14 varieties grown on 10, 20% lime contaning soils in 1992, and in all varieties at 30% lime containing soils. Any difference was not observed in the 10, 20% lime containig soils, in 1993 for ILC 482 and 40 % lime level in both years Shoot P values varied between 0.018, 0.068%. The effect of varieties and P application were not significant. The variation according to soil lime level was also insignificant except at 40% lime level. The highest P values were found in plants grown at 40% lime level. Total removed P varied between 1000 and 100 g/da. The effect of P fertilization on 100 grain weight were found insignificant in 1992 but the interaction between varieties and phosphorus levels were found significant. The effect of P fertilization on grain size distribution and water intake capacity were found insignificant but a variation was determined according to year, location and varieties. The difference between the maximum and minimum cooking time was about 1 hour. KEY WORDS: Chickpea, lime.phosforus fertilizer, yield, plant P content, quality.
Benzer Tezler
- Düzce yöresi virginia tütünlerinde vegetasyon süresince bitki besin maddesi alınımı ve verim ve kalite ilişkilerinin belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
AHMET USTURALI
- Ayvalık ve Edremit yöresinde yetiştirilen Ayvalık zeytin çeşidinin beslenme statüsü ile kimi kalite öğeleri arasındaki ilişkiler
Başlık çevirisi yok
SAİME SEFEROĞLU
- Değişik kültür bitkilerinde meydana gelen demir fosfor interaksiyonu ve buna bağlı olarak fizosfer bölgesinde meydana gelen değişiklikler
Phosphorus iron interaction in various crops and related changes in the rhizosphere
FİKRET EYÜPOĞLU
- Konya Ovası ana tahliye kanalı civarı ve Çumra yöresindeki hububat alanlarında kadmiyum birikimi
Cadmium accumulation in Konya Plain main drainage canal around and Çumra district cereal fields
RİFAT ZAFER ARISOY
- Değişik çinko kaynaklarının çeltik bitkisinin gelişmesi ve çinko alımı üzerine etkisi
Başlık çevirisi yok
HİLMİ UĞURLUOĞLU
