Ankara İlinde yoncalarda bulunan aphidoidea türlerinin ve doğal düşmanlarının saptanması ve en yaygın olan yaprakbiti türünün biyo-ekolojisi üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 58442
- Danışmanlar: PROF. DR. SEVAL TOROS
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Alfalfa, alfalfa aphids, Therioaphis trifolii, Spotted alfalfa aphid, predators, parasitoids, distribution, life cycle, life table, population fluctuation, environmental factors, plant nutrients (NPK)
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
ÖZET Doktora Tezi ANKARA İLİNDE YONCALARDA BULUNAN APHIDOIDEA TÜRLERİNİN VE DO?AL DÜŞMANLARININ SAPTANMASI VE EN YAYGIN OLAN YAPRAKBÎTİ TÜRÜNÜN BİYO-EKOLOJİSİ ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR Ata-ul-Mohsan Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Seval TOROS 1997, Sayfa: 187 Jüri: Prof. Dr. Seval TOROS Prof. Dr..Bahattin KOVANCI Prof. Dr. Avni U?UR Yonca yaprakbitleri üzerindeki bu biyo-ekolojik çalışma laboratuvar ve tarla koşullarında yürütülmüştür. Arazi çalışmaları 1993-1995 yıllan arasında Ankara'nın 3 bölgesinde (Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi (AÜ.Z.F), Ayaş ve Haymana) yapılmıştır. Bu çalışmalar süresinde yonca ekilişlerinde yaprakbiti türü olarak Therioaphis trifolii (Monell), Acyrthosiphon pisum (Harris) ve Aphis craccivora Koch belirlenmiş. Ankara ili bölgesindeki yonca ekilişlerinde en yaygın yaprakbiti türü ise T. trifolii olarak saptanmıştır. Çalışmalar süresince yonca yaprakbitlerinin doğal düşmanları olarak 6 coccinellid türü, 4 syrphid türü, 1 chrysopid türü, 1 anthocorid türü, 1 mirid türü, 1 nabid türü, 1 Erythridae (Acarina) türü ve Areneae takımından teşhis edilememiş bireyler bulunmuştur. Trioxys complanatus Quilis ve Praon exoletum (Nees), T. trifolii ' nin primer parazitoidleri olarak belirlenirken, Aphidius ervi Haliday ve Ephedrus plagiator (Nees), A. pisum ' un primer parazitoidleri olarak bulunmuştur. A. pisum mumyalarında Asaphes vulgaris Wlk. ve Pachyneuron aphidid Bouch adlı iki hiperparazitoid tür belirlenmiştir. Ayrıca syrphid pupalarında bir predator hiperparazitoidi olarak Perilampidis sp. saptanmıştır.. Ankara bölgesindeki yonca ekiliş alanlarında T. trifolii ' nin populasyonunda genelde iki belirgin artış kaydedilmesine rağmen, bazen üç belirgin artış da kaydedilmiştir. Bu belirgin artışlar Nisan-Mayıs ve Eylül-Ekim aylarında görülmüştür. T. trifolii' nin dikey dağılımı göz önüne alındığında bitkinin alt bölgesindeki yapraklarda orta ve üst bölgesinde bulunan yaprakbiti yoğunluğuna oranla daha yüsek yoğunlukta yaprakbiti kaydedilmiştir. Yoncalarda yapılan biçim işlemleri, kaydedilen yoğun yağışlar, doğal düşmanlar, yüksek ve düşük hava sıcaklıkları T. trifolii' nin populasyon yoğunluğunda düşüşe neden olmuştur. T. trifolii ' nin farklı formlarının (nimf, kanatlı ve kanatsız dişiler) oransal dağılımı incelendiğinde, populasyonun yaklaşık % 70-90' inin nimflerden oluştuğu ve geri kalan kısmının ise kanatlı ve kanatsız dişilerden oluştuğu belirlenmiştir. 1994-1995 yıllarında Ekim ve Kasım aylarında cinsel formlar (kanatlı erkek ve kanatsız dişi) ve kışlayan yumurtalar kaydedilmiştir. Bu çalışmada ayrıca her üç bölge için T.trifolii ' nin populasyon yoğunluğuna farklı çevresel faktörlerin etkisini gösteren çoklu regresyon denklemleri oluşturulmuştur. 1994 ve 1995 yıllarında yonca yetiştirme mevsimi boyunca (Nisan-Kasım) yonca tarlalarında hemen hemen tüm yaprakbiti predator grupları belirlenmiştir. Chrysopid, syrphid ve heteropterler Haziran ve Temmuz aylarında daha yoğun bulunmuşlardır. Coccinellidler Haziran-Ağustos aylan arasında daha yoğun iken, predator akarlar ve örümcekler Temmuz-Eylûl aylarında daha yoğun bulunmuşlardır. T. trifolii mumyalarının (parazitlenmiş yaprakbiti) populasyonu dikkate alındığında, en yüksek mumya populasyonu Haziran-Tenunuz aylarında bulunmuştur. Daha sonra ise mevsim sonuna kadar (Kasım) mumya populasyonunda azalış kaydedilmiştir. Bu çalışmanın ikinci kısmında Bilensoy-80, Elçi, Mesa-Sirsa, Kayseri ve Peru olmak üzere 5 farklı yonca çeşidi için kontrollü laboratuvar koşullarında T. trifolii ' nin ayn ayrı hayat çemberi parametreleri ve hayat tabloları hesaplanmıştır. Biyolojik parametreler ve demografik istatistikler (1» m» Ro, rm ve T değerleri) Kayseri yonca çeşidinin T. trifolii tarafından en çok tercih edilen çeşit olduğunu göstermiştir. Ayrıca 5 farklı yonca çeşidi ile yapılan saksı denemelerinde T. trifolii ' nin populasyon gelişimi gözlenmiştir. En yüksek populasyon yoğunluğu (220.0 birey/bitki) Peru çeşidinde ve en düşük populasyon yoğunluğu (122.0 birey/bitki) Bilensoy-80 çeşidinde bulunmuştur. Ancak yaprakbiti populasyon yoğunluğu ve bitki kuru ağırlığı açısından 5 yonca çeşidi arasında istatistiki önemde bir farklılık belirlenmemiştir. N, P ve K bitki besin maddeleri kombinasyonları ile yapılan denemelerde, T. trifolii ' nin en yüksek populasyon yoğunluğu (174.0 birey/bitki) N2P2K2 kombinasyonunda belirlenirken, en düşük yoğunluk ise (68.0 birey/bitki) N P K kombinasyonunda olmuştur. N P K, Nı P Ki ve Nı P3 Ki kombinasyonu istatistiki olarak diğer tüm kombinasyonlardan önemli düzeyde farklı bulunmuştur. Genel olarak T. trifolii ' nin populasyon yoğunluğu, yeşil aksam kuru ağırlığı ve kök kuru ağırlığının bitki besin maddesi düzeylerindeki artışa paralel olarak artmadığı görülmüştür. Yeşil aksam ve kök kuru madde miktarlarının kontrol bitkilerde (T. trifolii' siz), T. trifolii' li bitkilere kıyasla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Analiz sonuçlan yeşil aksam ve kök kuru maddesinin yonca bitkisine verilen bitki besin maddelerinin doz artışı arasında paralel bir ilişkinin bulunmadığım göstermiştir. ANAHTAR KELİMELER : Yonca, yonca yaprakbitleri, Therioaphis trifolii, lekeli yonca yaprakbiti, predatörleri, parazitoidleri, dağılımı, hayat çemberi, hayat tablosu, populasyon dalgalanması, çevresel faktörler, bitki besin maddeleri (NPK).
Özet (Çeviri)
Ill ABSTRACT Ph. D.Thesis DETERMINATION OF THE APHTDOIDEA SPECIES AND THEIR NATURAL ENEMIES ON ALFALFA AND INVESTIGATIONS ON THE BIO-ECOLOGY OF THE MOST COMMON APHID SPECIES IN ANKARA DISTRICT. Ata-ul-Mohsan Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Plant Protection Supervisor : Prof. Dr. Seval TOROS 1997, Page: 187 Jury : Prof. Dr. Seval TOROS Prof. Dr..Bahattin KOVANCI Prof. Dr. Avni U?UR The present bio-ecological studies on alfalfa aphids were conducted in fields as well as in laboratory. Field studies were conducted at three localities (AU.Agri.Fac., Ayaş and Haymana) in Ankara district during 1993-1995. During these studies, Therioaphis trifolii (Monell), Acyrthosiphon pisum (Harris) and Aphis craccivora Koch were determined as aphid species infesting alfalfa plantations. As a result of the survey conducted during 1993, T. trifolii was determined as the most common aphid species found in alfalfa fields of Ankara district. Six species of Coccinellidae, 4 species of Syrphidae, one species each of Anthocoridae, Miridae and Nabidae, one species of Chrysopidae, one species of Erythridae (Acarina), one species of Forficulidae (Dermaptera) and some unidentified species of Areneae order were determined as natural enemies of alfalfa aphids during these studies. Trioxys complanatus Quilis and Praon exoletum (Nees) were recorded as primary parasitoids of T. trifolii; Aphidius ervi Haliday and Ephedrus plagiator (Nees) were recorded as primary parasitoids of A. pisum. Two hyperparasitoids species, Asaphes vulgaris Wlk. and Pachyneuron aphidid Bouch were also recorded from mummies of A. pisum. Perilampidus sp., a predator parasitoid, was also recorded from syrphid pupae. Generally, there were recorded two population peaks but some times three peaks of T. trifolii in alfalfa fields of Ankara district High peaks were recorded during April-May and September-October months. As far as vertical distribution of T. trifolii on plant is concerned, relatively higher populations of aphid were recorded on lower leaves as compared to middle or upper leaves. Cutting practices, heavy rainfalls, natural enemies, high summer temperatures (30-34 °C) during June-August and low temperature of October - November caused a significant reduction in aphid population. Regarding the proportional abundance of different morphs of T. trifolii (nymph, winged and wingless females), nymphs were constituting about 70-90% of total population and the rests were winged and wingless females. Sexual forms (winged male and wingless female) and overwintering eggs were recorded during October and November, 1994-95. Multiple regression equations showing the effect of different environmental factors on the population density of T. trifolii were also calculated for the three localities under studies. Almost all aphid predator groups were found in alfalfa fields throughout the crop season from April- November during 1994-1995. Chrysopids, syrphids and heteropters were found more in number during June and July. Coccinellids were found more active during June- August while predatory mites and spiders were found more during July-September. As far as population of mummies (parasitized aphid) of T. trifolii areIV concerned, maximum population was recorded during June and July. Later on a decrease in mummies population was observed till the end of the crop season (November). Life cycle parameters and life tables of T. trifolii were calculated for 5 different alfalfa cultivars namely; Bilensoy-80, Elçi, Mesa-Sirsa, Kayseri and Peru under controlled laboratory conditions. Statistical analysis for biological parameters and demographic statistics (U, mx, Ro, rm and T values) showed Kayseri alfalfa variety as the more preferred host of T. trifolii. Development of T. trifolii was also observed on potted plants of 5 different alfalfa cultivars. Maximum population density (220.0 individuals/plant) was observed on Peru and minimum (122.0 individuals/plant) on Bilensoy-80. Statistically there was found no significant difference among the five cultivars from the view point of aphid population density and plant dry weight. In the experiment regarding nutrient combinations of N, P and K, maximum population of T. trifolii (174.0 individuals/plant) was recorded in case N2 P2 K2 and the minimum value (68.0 individuals/plant) was recorded in case of NPK treatment. NPK, Ni P Kx and Nı P3 Ki were found significantly different from all other nutrient combinations. Generally, there was found no increase in case of population density of T. trifolii, stem dry weight and root dry weight in parallel to the increase in different nutrient levels provided to alfalfa potted plants. Values for stem and root dry matter were found higher for control ( samples without aphids) as compared to plants with aphids. Analysis of the stem and root dry matter also did not show a parallel increase in N, P and K percent values alongwith the increase in nutrient dose provided to the alfalfa plants.
Benzer Tezler
- 2002 yılı Bismil-Batman (Dicle güneyi) arasında saptanan paleolitik buluntular
Paleolithic findings discovered in 2002 Batman-Bismil (Southern Dicle) region
NECLA ULBEN YALÇINKAYA
- Seçilmiş bazı yonca klonlarının kuraklık ve soğuğa karşı durumlarının belirlenmesi
The Identification of conditions of some selected alfalfa clones to drought and cold
HÜSEYİN KANSUR FIRINCIOĞLU
- Ankara ilinde seçilen orta ve yüksek öğretim düzeyinde eğitim veren sağlık meslek okullarındaki son sınıf öğrencilerin enfeksiyondan korunma konusunda bilgi düzeylerinin tesbiti araştırması
Başlık çevirisi yok
SÜHEYLA GÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Halk SağlığıAnkara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERDA ÖZYURDA
- Ankara ilinde faaliyet gösteren özel sektör tavuk kombina işletmelerinde maliyet, karlılık ve verimlilik analizleri
Başlık çevirisi yok
MEHMET YİĞİT
Doktora
Türkçe
1997
Veteriner HekimliğiAnkara ÜniversitesiHayvancılık İşletme Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADİ ARAL
- Ankara ilinde tüketilen ekmek çeşitlerinin tüketim şekli, tüketim sıklığı ve tüketim miktarları ile protein, yağ nem, kül, karbonhidrat ve enerji miktarlarının saptanması üzerine bir araştırma
A Research conducted in Ankara to determine the bread types and consuming ways, frequency and the amount of bread and also carbohydrate protein, fat, moisture, ash and energy analysis
YASEMİN DEMİRCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiDiyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİL BAŞOĞLU