Kazakistan'da geçiş dönemleriyle ilgili yaşayan âdet, inanış ve uygulamalar üzerine bir karşılaştırma denemesi (Zhambyl-Samsun örneği)
A comparison of the traditional beliefs related with birth, circumcision feast, marriage, death and their application to the daily basis, beliefs and folk practices in Kazakhstan (Zhambyl-Samsun examples)
- Tez No: 584949
- Danışmanlar: PROF. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kazak toplumu, geçiş dönemi, inanış, âdet, Samsun, karşılaştırma, transition period, Kazakh society, belief, tradition, Samsun, comparison
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Bu çalışma bir giriş, dört bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Kazakistan'da özellikle Zhambyl yöresinde geçiş dönemi ile ilgili yaşayan âdet, inanış ve uygulamalar incelenmiştir. Ele alınan konular için yazılı kaynaklar ve sözlü kaynaklardan yararlanılmıştır. Sözlü kaynaklar Kazakistan'daki kaynak kişilerden derlendiği gibi kullanılmıştır. Her bölümün sonunda âdet, inanış ve uygulamalar Samsun yöresi ile karşılaştırılarak benzerlikler ortaya konulmuştur. Birinci bölümde Kazakistan'da doğum âdetlerinin uygulanması ve doğumla ilgili inanışlar doğum öncesi, doğum esnası ve doğum sonrası olarak ele alınıp; aşerme, hamilelik, ad koyma, şildehana, göbekbağı kesme, kırklama, beşiğe salma, tusau kesme gibi uygulamalar incelenmiştir. İkinci bölümde ise sünnetin önemine yer verilmiştir. Kazakistan'da sünnetin önemi ve yapılan şölenden bahsedilmiştir. Bölüm sonunda Samsun yöresindeki sünnetle karşılaştırılmıştır. Üçüncü bölümde evlilik âdetlerine yer verilmiştir. Evlilik öncesi, evlilik esnası ve evlilik sonrası gibi konular ele alınıp, beşik kertmeden düğüne kadar olan bütün aşamalar incelenmiştir. Kazakistan'da, Zhambyl yöresinde uygulanan beşik kertme, kız kaçırma, kız seçme, dünür olma, başlık, çeyiz, kız uğurlama düğünü, yüz açma, düğün ve düğün sonrası yapılan törenlere açıklık kazandırılmaya çalışılmıştır. Dördüncü bölüm, ölüm olarak adlandırılıp, bu bölümde Kazaklar'da ölüm öncesi, ölüm esnası ve ölüm sonrasında yapılan ve uygulanan ritüreller incelenmiştir. Ölümle ilgili inanışlara da yer verilmiştir. Samsun yöresi ile benzerlikler ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
This work consists of introduction, four chapters and conclusion. In this study were studied Kazakhstan's especially Zhambyl region's traditional beliefs realated with birth, circumcision feast, marriage, death and their application to the daily basis, beliefs and folk practices. In this topics were used oral and written sources. The interviews which are made in Kazakhstan are used as oral source. At the end of each chapter there is comparison of the traditional beliefs and rituals between Zhambyl and Samsun region. In the first chapter is given information about birth traditions, beliefs about pre-pregnency, pregnency and post-pregnency periods and their practices in Kazakhstan. Traditions like food craving, pregnancy, at koyu (the rite of giving name to a newborn), shildehana (a holiday arranged when a baby is born), cutting the umbilical cord, passing forty days, putting in a cradle, cutting the fetters were studied. Second chapter is about the importance of circumcision. There are informations about importance of circumcision and a rite of circumsicion in Kazakhstan. At the end of the chapter there is comparison with Samsun region. Third chapter is about marriage traditions. Pre-marriage, marriage and post-marriage periods are separated. All the stages from“atastıru”(while children were yet in their cradle, they were promised or“engaged”to each other by their families) to the wedding were studied. There are informations about“atastıru”, stealing a girl, matchmaking, farewell with girl, the ceremony of opening bride's face and rituals that are made after wedding in Zhambyl region. Fourth chapter was named as death and there are given informations about folk practices during the periods like pre-death, death and post-death in Kazakhstan. Also there are informations of traditional belief about death. At the end there is comparison with Samsun region.
Benzer Tezler
- Kazakistan'da yaşayan Ahıska Türkleri'nin folklorunun incelenmesi
Investigation of the folklore of the Ahiska Turkish lives in Kazakistan
HAVVA ULUDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR EMEKSİZ
- Kazak Türklerinin halk kültüründe geçiş dönemleri
Transition periods in folk culture of Kazakh Turks
GULZANA NAUANOVA
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
- Kazakistan'da arkeoloji çalışmaları ve Genel Türk Tarihi araştırmalarına katkısı
Archeologic studies in Kazakhstan and their contribution to General Turkic History researches
SERHAN ÇINAR
- Kazak Türkçesindeki eş anlamlı kelimelerin yapısı üzerine bir inceleme
A review on the structure of synomous words in Kazak Turkish
ASSYLZAT YERTAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADEM YELOĞLU
- Tatar Türkçesi yazı diliyle Trabzon ağzının morfolojik bağlantısı
Morphological connection of Trabzon region with Tatar Turkish literary writing language
NURŞAH TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıArtvin Çoruh ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SABİNA ABİD