Elif Şafak'ın romanlarında kültür ve gelenek açısından anakronizm
Anachronism in terms of culture and tradition in Elif Şafak's novels
- Tez No: 585120
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ADEM POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Romanının tarihsel gelişimi içerisinde modern düşüncenin ortaya çıkışı ile birlikte manzum söz varlığı ve mit ile bağlantısını tamamen kopartmış, modernitenin dinamikleri ekseninde gelişimini sürdürmüştür. Roman ile şiirsellik arasındaki ayrımın net olarak belirginleşmeye başlaması ise romanın bir sanat olarak düşünülmesi neticesinde onun içkin bir arayış içerisinde insan ve toplum hayatına yönelişi başlamıştır. Bu bağlamda yazılan romanın temel işlevi, akıl merkezli, neden sonuç odaklı, çizgisel bir zamansallığın oluşumu dâhilinde gelişimini sürdürmektir. 20. yüzyıl elbette birçok düşünür için, modernite krizinin ile birlikte postmodern düşüncenin de modern düşünce sistemine karşı bir başkaldırının çağıdır. Dünya savaşları ve gelişen kitle imha silahlarıyla birlikte modernitenin akılcı söylem ve özgürleştirici vaatleri geçerliliğini yitirmiş, toplum ve insan hayatını düzenleştirici hemen her şey ideolojinin bir aracı haline gelmiştir. Bu evrede başlayan kriz ile birlikte sanat, edebiyat, tarih ve bunlara bağlı disiplin türleri tamamen ideolojinin aracı haline dönüşmüştür. Bir bunalım evresi olarak da tanımlanan bu yüzyılda burjuvazi ve kapitalizmin güçlenerek tek yetkin hale gelmesi, aynı zamanda bilgi merkezlerine sızarak bilginin tekelleşmesinin önü açılmıştır. Bu bağlamda oluşturulan Kültür Endüstrisi, toplumsal hayattaki değer oluşturan hemen her şeyi metalaştırmış, kısa süreli tüketim malzemesine dönüştürmüştür. Sanat ve edebiyatın da ideolojinin güdümünde araçsallaşma biçimi, onu oluşturan tür olan romanı sanatını metalaştırmıştır. Bu bağlamda bir tüketim malzemesine dönüşen roman metin kurucu özne olan yazarda“estetik kaygının”ın yerini“ticari kaygıya”bırakmıştır. Elif Şafak'ın romanları merkezinde romanın metalaşması ile birlikte incelediğimiz bir diğer postmodern evrede oluşturduğu alternatif tarih yazma arayışıdır. Postmodern düşüncenin modern düşünceye ait her şeyi yıkıma uğrattığı bu evrede tarihin yeniden yazımı bağlamında kronoloji de yıkılmış, zamansallık eklektik ve döngüsel bir duruma gelmiştir. Modernite eşiğinin aşılması ile birlikte yeni tarih yazımı üzerinde Post-yapısalcı düşüncenin ortaya çıkması, tarihin zamansallığındaki öznellikten hareketle yapısalcıların aksine tarihi bir bilim disiplini değil, anlatısal bir yorum olarak nitelemişlerdir. Dolayısıyla tarihi edebiyattan farklılaştırmayan bu anlayış, tarihin yazımındaki yorumsallıktan yola çıkarak olgu ile kurgu arasındaki kesin çizgiyi de yıkıma uğratmıştır. Geliştirilen bu düşüncenin tarih yazımına yönelik en büyük etkisi ise kronolojinin merkezden çekilmesi, fantastik öğeler ve kolajlarla tarihin bir oyuna dönüştürülmesi şeklindedir. Dolayısıyla Elif Şafak'ın tarihi romanlarında özellikle değindiğimiz anakronik saptamalar, kurgusal yetersizlik ve postmodern evrede metin kuran yazar öznenin yapı bozucu özelliği ile açıklanabilir. Eleştiriye açık olan bir diğer konu ise yazarın kendi kültür ve gelenek fenomenleriyle bir bağ geliştirememe halidir. Yazarın metin merkezli analizlerde saptandığı gibi, oluşturduğu karakterlerin kendi kültür ve ahlaki kodlarıyla yaşadığı çatışma durumu, uyruklaşma problemi ve kültürel olarak aidiyetini Batı merkezli konumlama ile alakalıdır. Bu durum bir arayış olarak düşünülürse Tanzimat'tan sonra Türk aydının yaşadığı bu gerilim hali, batının kültürel kodlarına göre kendisini tanımlama ve bu düzlemde söylem geliştirme şeklidir.
Özet (Çeviri)
With the emergence of modern thought within the historical development of his novel, verse has been severed with the so-called and myth, and being modern, it continues its development on the axis of dynamics. As the distinction between novel and poetry began to become clearer, the novel became clearer as an art, and as a consequence, its tendency towards human and social life began in its own immanent quest. The main feature of the novel, which is written on this basis, continues its development with the aim of forming a center of reason, cause and effect oriented, linear temporality. The 20th century is, of course, for many thinkers, the era of modernity crisis, as well as postmodern thought, a period of rebellion against the modern thinking system. Along with world wars and developing weapons of mass destruction, the rational discourse and liberating promises of modernity have lost their validity, and almost everything that regulates society and human life has become an instrument of ideology. With the crisis that began at this stage, art, literature, history and the related discipline types became completely mediators of ideology. In this century, which is also defined as a phase of crisis, the bourgeoisie and capitalism become stronger and become the only competence, and at the same time infiltrate information centers, paving the way for the monopolization of knowledge. The Culture Industry created in this context has commodified almost everything that creates value in social life and transformed it into short-term consumer goods. Artistic and literary forms of instrumentalization under the guidance of ideology, the novel that constitutes it, commodified its art. In this context, the novel became a consumable material, and the author, who was the founding subject of the novel, replaced“aesthetic anxiety ya with”commercial anxiety. Elif Şafak's novels are the search for alternative history writing in the postmodern phase that we examine with the commodification of the novel in the center. In this phase in which postmodern thought destroys everything belonging to modern thought, chronology has also been destroyed in the context of the rewriting of history, and the temporality has become eclectic and circular. The emergence of post-structuralist thinking on the new historiography with the crossing of the threshold of modernity described the narrative as a narrative rather than a historical science discipline, unlike the structuralists, based on the subjectivity in the temporality of history. Therefore, this understanding, which does not differentiate history from literature, has also demolished the definitive line between fact and fiction based on the interpretation of history. The greatest effect of this thought on historiography is the withdrawal of chronology from the center, and thetransformation of history into a game with fantastic elements and ease. Therefore, theanachronic determinations mentioned in the historical novels of Elif Şafak can beexplained by the constructive feature of the author subject who constructs text in thepostmodern phase.
Benzer Tezler
- Peyami Safa'nın romanlarında modernleşme ve mekân
Modernization and place in the novels of Peyami Safa
SÜREYYA ELİF AKSOY
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON
- The problem of representation of women in non-western female writer's novels: Representation of non-western women in the novels of Zadie Smith's White Teeth and Elif Shafak's honour
Batılı olmayan kadın yazarların eserlerinde batılı olmayan kadın temsili: Zadie Smith'in İnci Gibi Dişler ve Elif Şafak'ın İskender romanlarında doğulu kadın temsili
ZÜHAL GÖKBEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Karşılaştırmalı EdebiyatErciyes ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İFAKAT BANU AKÇEŞME
- Elif Şafak'ın romanlarında halk bilimsel ögeler
Scientific components for folk in Elif Şafak's novel
DERYA HAŞLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Halk Bilimi (Folklor)Trakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELMA SOL
- Pinhan ve Mahrem romanları odağında Elif Şafak'ın romanlarında görülen klasik Türk edebiyatı dönemi kültür unsurları
Aspects of culture in the classical Turkish literature period present in Elif Şafak's novels with the main focus on Pinhan and Mahrem
MUSTAFA EVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE MENGİ
- Elif Şafak'ın romanlarında çokkültürlülük
Multiculturalism in Elif Şafak's novels
ESRA SAZYEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. İ. GÜVEN KAYA