Klâsik Türk edebiyatı metinlerinde 'Şem' ü Pervâne' metaforu -Zâtî divanı örneğinde-
Metaphor of 'Şem ü Pervane'in classical Turkish literature in the example of Zati's diwan
- Tez No: 586405
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞERİFE YALÇINKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Üç bölümden oluşan bu çalışmada XVI. yy Klâsik Türk Edebiyatı şairi Zâtî'nin Divanı'nda şem'ü pervâne metaforunun takibi yapılmıştır. Giriş bölümünde metafor kavramının tanımı yapılmış; imge, sembol, mazmun ve isti'âre terimlerinden farkı ortaya konmuş ve bu sözcük grubuna niçin metafor denmesi gerektiğine açıklık getirilmiştir. Birinci bölümde şem' ve pervâne sözcüklerinin anlamları verilmiş, bu metaforun kaynağı, Fars ve Türk Edebiyatları içerisindeki kullanım alanları hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Zâtî Divanı'ndaki gazellerde metaforun şem', pervâne ve şem' ü pervâne şeklinde hangi anlamlarda kullanıldığı ve bu kullanımların gelenekle ortaklık ve farklılıkları üzerinde durulmuş, orijinal kullanımlar tespit edilmiştir. Üçüncü bölümde Zâtî Divanı'nın gazeller dışında kalan şiirlerinde metaforun şem', pervâne ve şem' ü pervâne şeklinde hangi anlamlarda kullanıldığı ve bu kullanımların gelenekle taşıdığı ortaklıklar, farklılıklar ve şairin tamamen özgün kullanımları belirlenmiştir. Bu çalışmada şairin divanındaki şiirlerde şem' ü pervâne kullanımının karşılık geldiği anlamların tespit edilmesiyle hem metaforun takibi yapılmış hem de şairin üslûbuna dair ayrıntılı bilgilere ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study, which consists of three parts, detects the use of metaphor, şem'ü pervane (candle and moth) in the diwan of 16th century Classical Turkish Poet, Zâtî. In the introduction, metaphor is defined as a term. The difference between metaphor and terms such as imagery, symbol, mazmun, isti'âre (figure of speech) is explained and the reasons to define şem'ü pervane as a metaphor are clarified. In the first part, the words şem' and pervâne have been defined and how this metaphor has been used in Persian and Turkish Literature has been explored. In the second part, in the ghazels in Zâtî's Diwan, I have explored the different uses of şem', pervâne, and şem'ü pervâne in terms of their several meanings. I have detected the originality of these uses and their similarities and differences with the traditional usage by analyzing the couplet samples in Zâtî's Diwan. In the third part, in the poems other than the ghazels in Zâtî's Diwan, through the analysis of couplet samples, I have explored how the meanings of the metaphor, şem', pervâne, and şem'ü pervâne, have differed and detected their similarities and differences with the traditional usage in addition to the poet's authentic uses. In this study, by detecting how Zâtî used the metaphor, şem'ü pervâne, and its various meanings in the couplet samples in his diwan, I have explored the uses of this metaphor and attained detailed knowledge about the style of the poet.
Benzer Tezler
- Mustafa Şem'i'nin Şerh-i Divan-ı Şahi adlı eseri: İnceleme-tenkitli metin-sözlük
Mustafa Shemi's named of Şerh-i Divan-ı Şahi: Serching-critic text-dictionary
MEHMET NURİ ÇINARCI
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHSİN MACİT
- Dârendevî Hulûsî Efendi Divanı'nda tipler ve kişilikler
Types and characters in Dârendevî Hulûsî Efendi Divan
ŞERİFE KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMuş Alparslan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HULUSİ EREN
- Pinhan ve Mahrem romanları odağında Elif Şafak'ın romanlarında görülen klasik Türk edebiyatı dönemi kültür unsurları
Aspects of culture in the classical Turkish literature period present in Elif Şafak's novels with the main focus on Pinhan and Mahrem
MUSTAFA EVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE MENGİ
- Hurrem Divanı Sözlüğü (Bağlamlı dizin işlevsel sözlük)
Hurrem Glossary of Divani (Functional dictionary of contextual index)
MELİKE ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT KEKLİK
- Osmanzâde Tâ'ib Ahmed'in Münşeatı 'Gevher-i Yektâ' (Transkripsiyonlu metin-inceleme ve Türkçe kelime grupları)
Osmanzâde Tâ'ib Ahmed's Münşeat: 'Gevher-i Yektâ' (Transcripted text-analysis and Turkish word groups)
GÜL YILMAZ ÇAL
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. MEVHİBE COŞAR
- Bir anlatım unsuru olarak 'parçalanma' ve 1970 sonrası Türk romanına yansıma biçimleri
'Fragmentation' as a narration element and its reflections on Turkish novel after 1970's
EMEL ARAS
Doktora
Türkçe
2022
Karşılaştırmalı EdebiyatDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAİ ÖZCAN