İngiliz hakimiyetinden bağımsızlığına kadar 'Kuveyt'
Up to independence from british sovereignty 'Kuwait'
- Tez No: 587113
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TURGAY MURAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Uluslararası İlişkiler, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Basra Körfezi, uzun çağlar boyunca dikkat çeken bir bölge olmuştur. Tarih öncesi çağlardan, tarihi çağlara değin doğu ve batı medeniyetlerinin önemli bir ticari alanı olmuştur. Birçok hükümdara geçici konaklar sağlamış stratejik bir bölgedir. Basra Körfezi'nin, İslamiyet öncesinde ki ticari canlılığı, İslamiyet'in yayılamaya başladığı dönemlerde de artarak devam etmiştir. Özellikle Portekizli denizcilerin ve kâşiflerin öncülük ettiği Coğrafi Keşifler'le, Ümit Burnu'ndan Umman Denizi'ne ve buradan Hürmüz Boğazı'ndan geçilerek ulaşılan Basra Körfezi, Dicle ve Fırat nehirlerinin birleştiği Şattü'l Arap ile zenginleşmiştir. Basra Körfezi kıyılarında bulunan irili ufaklı Şeyhlikler vardır. Bu Şeyhlikler birbirleriyle ticaret yaptıkları gibi çeşitli mücadelelerde yapmıştır. Basra Körfezi'nde bulunan Kuveyt'te birçok mücadeleye ev sahipliği yaptığı gibi birçok mücadelenin ise sebebi olmuştur. Kuveyt, büyük gemilerin yanaşabileceği en elverişli doğal limana sahip olduğundan Basra Körfezi'nin önemli çatışma sahalarından biri olmuştur. Kuveyt, iklimi açısından Basra Körfezi'nin en kurak bölgelerinden biridir. Su kaynakları açısından yetersizdir. Tarım açısından yetersiz olan Kuveyt için, çeşitli alanlarda yapılan ticaretin büyük önemi vardır. Kuveyt'intarih öncesi dönemlerde de önemli bir yerleşim alanı olduğunu söylemek mümkündür. İrili ufaklı birçok adası bulunan Kuveyt'in tam olarak ne zaman kurulduğu hakkında pek bilgi bulunmamakla birlikte, Dilmun toplumundan, Sümerlere, Akadlar'a ve Büyük İskender'den Partlar'a, Sasanilere kadar birçok hükümdarın ve uygarlığın kontrolüne girmiştir. Günümüzdeki Kuveyt'in temelleri ise 17. yüzyılda Arap Yarımadası'nın iç bölgelerinden Kuveyt'e göç etmiş Beni Halid Kabilesi tarafından atılmıştır. Yaygın olarak kullanılan“Kuveyt”isminin ilk olarak“Qurain”veya“Kut”kelimelerinden geldiği düşünülmektedir. Beni Halid kabilesi sonrasında Utub kabilesinden olan Sabah ailesinin kontrolüne giren Kuveyt, Basra Körfezi'ndeki önemli bir liman olmasından dolayı Hindistan ile Ortadoğu arasındaki önemli bir ticaret merkezi olmuştur. Basra'nın Osmanlı Padişahı I. Süleyman'nın 1534'deki Irakeyn Seferi'nden sonra bölgede Osmanlı hâkimiyeti başlamıştır. Kuveyt ise Mithat Paşa'nın Bağdat Valiliği esnasında Osmanlı'ya resmen bağlanmıştır. Basra Körfezi'nde İngiltere'nin etkin olmaya başlamasıyla, Körfez'in kıyısındaki şeyhliklerle de etkili ticari antlaşmalar yapmaya başlamıştır. İngiltere Hindistan ticareti için, Kuveyt önemli bir konumdadır. Almanya 19. yüzyılın sonlarında Körfez'deki İngiliz gücünü kırmak ve Hindistan ticaretini kontrol edebilmek için, Bağdat-Berlin Demiryolu Projesinin yapımını üstlenmiştir. İngiltere, Almanların bu hamlesine karşılık Körfez'de bulunan Şeyhlikleri üzerinde etkisini arttırmıştır. Basra Körfezi'ndeki Şeyhliklerle çeşitli antlaşmalar imzalayan İngiltere, son olarak Kuveyt Şeyhi Mübarek El-Sabah ile de 23 Ocak 1889'da İngiliz-Kuveyt antlaşmasını imzalanmıştır. İmzalan bu antlaşma önceleri gizli tutulmuşsa da Almanya'nın bölgeye iyice sokulmak istemesiyle gün yüzüne çıkmıştır. Osmanlı Devlet'in tüm karşı koyma girişimlerine rağmen, İngiltere I. Dünya Savaşı başladığında Kuveyt'i, 1914'de İngiliz hâkimiyetine aldığını ilan etmiştir. 1914-1961 yılları arasında değişen dünya dengelerinin en önemli konu başlığı petrol olmuştur. Kuveyt'te il petrol izlerine 1934 yılında rastlanmıştır. Petrol arama çalışmaları 1936 ve 1937'de devam etmiştir. 1938 yılında ise Burgan sahasında petrol için açılan sondaj kuyusundan istenilen düzeyde petrol çıkmasına rağmen II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle çalışmalar 1946 yılına kadar durdurulmuştur. 1946 yılında itibaren Kuveyt'in petrol üretimi artmış ve Kuveyt uluslararası petrol şirketlerinin kıyasıya mücadele ettiği bir bölge olmuştur. İngiltere kontrolündeki petrol şirketleri ile Amerikan petrol şirketleri arasındaki mücadele sonucunda İngiliz-Amerikan ortaklığı olan KOC ( Kuwait Oil Company) kurulmuştur. 1950'li yıllarda Ortadoğu'daki siyasi dengelerin değişmesiyle Ortadoğu ülkeleri asında ekonomik bağımsızlık yüksek sesle dile getirilmeye başlanmış ve Kuveyt'te çevresinde olup bitenlere ve yükselen Arap Milliyetçiliği'ne kulaklarını tıkamamıştır. Kuveyt Şeyhi Abdullah El-Salim El-Sabah'ın akıllıca politikaları ve İngiltere üzerinde arttırdığı baskılar sonucunda Kuveyt, 19 Haziran 1961'de Körfez bölgesinde bağımsızlığını kazanan ilk şeyhliklerden biri olmayı başarmıştır.
Özet (Çeviri)
The Persian Gulf has been a conspicuous region for many centuries .From prehistoric ages to historical ages it has been an important commercial area for eastern and western civilizations. It is a strategic region, which provided temporary stopover destination, for several rulers. The commercial viability of the Persian Gulf before to İslam continued to increase during the periods when İslam began to spread. Especially, with Geographical explorations led by Portugues and seafarers and explorers who passed from the Cape of Good Hope to the Arabian sea and from here crossed over the Strait of Hormuz arrived to the Persian Gulf. The Persian Gulf is enriched by Tigris and Euphrates rivers, which are crossing with Shatt al-Arap. There were large and small sheikhdoms on the shores of Persian Gulf. These Sheikhdoms did trade each other just as struggeled in many ways. Kuwait, which is located in Persian Gulf, has been the host of many struggles just as it has been the cause of them. Because Kuwait has the most suitable natural harbour to which large ships can berth, it has been a significant conflict zone. Kuwait is one of the driest region of the Persian Gulf. It is insufficient in terms of water resources. Kuwait, which is inadequate in terms of agriculture, trade in various fields is of great importance. It is possible to say that Kuwait is also an important settlement area in prehistoric times. Kuwait, which has large and small islands, hasn't much information about when exactly it was founded, but it had come under the control of many rulers and civilizations from Dilmun society, Sumerians, Akkadians and Alexander the Great to Parthians and Sassanids. The foundations of present-day Kuwait were laid by the Beni Khalid tribe who emigrated to Kuwait from the iner parts of the Arabian Peninsula in the 17th century. It is thought that the commonly used name“Kuveyt”first came from the words“Qurain”or“Kut”. Following the Beni Khalid tribe, Kuwait came under the control of the Sabah family of the Utub tribe. Because it was an important port in the Persian Gulf, it became an important trade center between India and the Middle East. Ottoman rule began in the region of Basra after the Iraqeyn military expedition by Ottoman Sultan Süleyman I in 1534 .Kuwait was officially attached to the Ottoman Empire during Mithat Pasha's Baghdad Governorate. As Britain became active in the Persian Gulf, she began to make effective commercial treaties with the sheikhdoms on the Gulf. Kuwait is in important position for England's and India's trade. At the end of the 19th century, Germany undertook the construction of the Baghdad-Berlin Railway Project to break British power in the Gulf and control Indian trade. In response to this move, England increased their influence on the Sheikhdoms in the Gulf. England signed various treaties with the Sheikhdoms in the Persian Gulf, and lastly the English-Kuwait treaty was signed on 23 January 1889 with Sheikh Mubarak Al-Sabah. Although this treaty was previously kept secret, it was revealed because Germans wanted to infiltrate the region thoroughly. Despite all the attempts of the Ottoman State to resist, when World War I started, England declared that it took Kuwait under British rule in 1914. Between 1914-1961 the changing of the World balances the most important subject title was oil. The first traces of oil were found in Kuwait in 1934. Oil exploration continued in 1936 and 1937. In 1938, although the desired level of oil was drilled from the drilling well for the oil in the Burgan field, with the outbreak of World War II, the work was stopped until 1946. Since 1946, Kuwait's oil production has increased and Kuwait has become a region where international oil companies have fought hard. The British-American partnership KOC (Kuwait Oil Company) was established as a result of the struggle between UK-controlled oil companies and American oil companies. With the change of political balances in the Middle East in the 1950s, economic independence in the Middle Eastern countries began to be voiced loudly, Kuwait did not turn a deaf ear to the rising of Arab Nationalism around. As a result of the wise policies of Sheikh Abdullah Al-Salim Al-Sabah and the pressure he exerted on Britain, Kuwait succeeded to be come one of the first sheikhdoms who gained independence in the Gulf region on June 19, 1961.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin ırak politikası ve bu sürecin Türkmenlere etkisi
The Iraq policy of Turkey and its effect on Turcamans
SİNAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
TarihMarmara ÜniversitesiSosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NİLÜFER NARLI
- Irak Devleti tarihi (Saddam Hüseyin dönemine kadar)
The History of the Iraq (In the last quarter of twentieth century untill Saddam's era)
EJDER AÇIKKAPU
- 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında Yemen
Yemen in end of XIX century and start of XX century
MİTHAT ÇELİK
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- Hakimiyet-i Milliye gazetesinde İrlanda İhtilali (1920-1934)
The irish revolution in the Hakimiyet-i Milliye newspaper (1920-1934)
MERYEM ASİLAZMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEMEL