Üstün zekâlı otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocukların özellikleri, davranışları ve eğitim gereksinimlerinin temellendirilmiş teoriyle belirlenmesi
Exploration of characteristics, behaviors and educational needs of children with gifted autism spectrum disorder through grounded theory
- Tez No: 587370
- Danışmanlar: PROF. DR. SEZGİN VURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: İki kere farklılık, OSB, Üstün zekâ, Üstün zekâlı OSB olan çocuklar, Temellendirilmiş teori, Twice exceptional, ASD, Giftedness, Children with gifted ASD, Grounded theory
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Üstün Zekalılar ve Yetenekliler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
Temellendirilmiş teori olarak desenlenen bu çalışmanın amacı, üstün zekâlı OSB olan çocukların iki kere farklılıktan kaynaklanan özelliklerini ve davranışlarını ortaya çıkarma, iki kere farklılığın birbirine olan etkilerini derinlemesine inceleme, bu çocuklarda tanı ölçütlerine katkı sağlayabilecek özellikler, davranışlar ve eğitim gereksinimlerini ortaya koyacak bir öncü model oluşturmaktır. Araştırmaya üstün zekâlı OSB olan üç erkek çocuk ve ebeveynleri katılmıştır. Araştırmanın verileri, retrospektif (geri dönük) ebeveyn görüşmeleri, bebeklikten veri toplama sürecine kadar olan sosyal ortam videoları, tıbbi, eğitsel ve gelişimsel raporlarını içeren dökümanlar ve bir yıllık sosyal ortam gözlemleri ile toplanmıştır. Araştırma verileri açık, eksen ve seçici kodlama kullanılarak sürekli karşılaştırmalı çözümleme tekniğiyle çözümlenmiş ve her bir araştırma sorusunu cevaplayacak sırada raporlaştırılmıştır. Araştırma sonucunda üstün zekâlı OSB olan çocukların OSB ve üstün zekâlarından kaynaklı olarak tanı karmaşası yaşadıkları, özellikleri ve davranışlarının anlaşılmadığı, bilişsel profillerinin önemsenmediği, sınırlılık yaşadıkları alanlarda desteklendikleri, fakat bilişsel isteklerinin karşılanmadığı ortaya konmuştur. Üstün zekâlı OSB olan çocukların OSB ve üstün zekâlarından dolayı yapabildikleri ve yapamadıkları belirli beceriler sosyal çevrelerinde yanlış anlaşılmalarına ve üstün zekâlı olarak tanılanamamalarına neden olmaktadır. Üstün zekâlı OSB olan çocuklar zekâlarını OSB davranışlarını ödünleme amacıyla kullanmaktadırlar. Üstün zekâlı OSB olan çocukların zekâ düzeyi arttıkça OSB ve üstün zekâ davranışlarını gizleme eğilimleri artmaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study, which was designed as a grounded theory, was to explore characteristics and behaviors of children with gifted ASD, to examine in depth the effects of differences on each other, and to establish a pioneering model that will reveal the features, behaviors and educational needs that can contribute to the diagnostic criteria in these children. Three boys with ASD and their parents participated in the study. Data were collected through retrospective parental interviews, social setting videos from infancy to the present, medical, educational and developmental reports, and one-year social observations. The research data was analyzed by using open, axial and selective coding and continuous comparative analysis technique and reported in order to answer each research question. As a result of the research, it was revealed that children with gifted ASD experienced diagnostic confusion due to their ASD and giftedness, their features and behaviors were not understood, their cognitive profiles were ignored, they were supported in areas where they had limitations, but their cognitive needs were not met. Certain skills that children with gifted ASD may and cannot do due to their ASD and giftedness cause misunderstanding in their social environment and cannot be identified as gifted. Children with gifted ASD use their intelligence to compensate for behaviors of autism. As the IQ level of children with gifted ASD increases, their tendency to hide ASD and gifted behaviors increases.
Benzer Tezler
- Üstün zekalı olgularda sosyal biliş ve dismorfoloji
Social cognition and dysmorphology in gifted children
AYŞEGÜL SATAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZEN KÖSE
- Üstün zekâlı öğrencilerin fen bilimlerine özgü yeteneklerinin değerlendirilmesi: Bir test geliştirme çalışması
Evaluation of gifted students' science-specific abilities: A test development study
SENA KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SERDAR KÖKSAL
- The investigation of the relationship between career and talent development self-efficacy, self-esteem, and perfectionism in gifted students
Üstün zekalı öğrencilerde kariyer ve yetenek gelişimi yetkinlikleri, benlik saygısı ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkinin incelenmesi
SEFA KAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiPsikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA GÜLOĞLU
- Farklılaştırılmış yabancı dil öğretiminin üstün zekalı öğrencilerde erişiye, eleştirel düşünmeye ve yaratıcılığa etkisi
The effect of differentiated foreign language instruction on gifted students' achievment, critical thinking and creativity
AYŞİN KAPLAN SAYI
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiÜstün Zekalılar Eğitimi Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERAP EMİR
- Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilere uygulanan farklılaştırılmış Türkçe öğretim uygulamalarının etkililiğinin sınanması
Examining the effect of the differentiated Turkish teaching applications for on gifted and talented students
ÜLKÜ AKÇA ÜŞENTİ
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiÜstün Zekalıların Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT DAVASLIGİL