Yeni kırsallık kavramı ve kırsal değişme: Kırıkkale ili kırsalı örneği
New rurality concept and rural change: Kırıkkale property for rural
- Tez No: 588194
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLHAN OĞUZ AKDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Kırıkkale ili, İç Anadolu Bölgesinde Orta Kızılırmak bölümünde yer almaktadır. Kuzeyinde Çankırı, güneyinde Kırşehir, doğusunda Yozgat ve Çorum, batısında Ankara illeri ile komşudur. 1925 yılında Askeri Fabrikaların kurulmasıyla büyüyüp gelişen Kırık-kale ili 12 haneli bir köyden 1929 yılında belediye örgütlü bir yerleşmeye, 1944 yılında ise ilçe statüsüne kavuşmuştur.1945 yılında 54138 kişilik nüfusa sahip ilçe hızla göç ala-rak büyüyüp gelişmesini sürdürmüş 1989 yılında ise il statüsüne kavuşmuştur. Bugün 85 mahalle 185 köy ve 11 belediye örgütlü yerleşmesi ile İç Anadolu Bölgesinin önemli bir şehri görünümündedir. Bu çalışmada yeni kırsallık kavramı odaklı bir kırsal alan tanımlaması yapılmıştır. Kırıkkale ilinde yer alan 196 kırsal yerleşme birimi; nüfus, ekonomik yapı, sosyal yaşam ve altyapı özellikleri bakımından değerlendirilerek yeniden tanımlanmıştır. Kırsal alan kavramı ile ilgili yaklaşımlar ülkemiz açısından coğrafi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Kırsal alanlar ile ilgili tanımlar daha çok kırsal nüfus üzerinden ve Türkiye'nin demografik yapısındaki gelişim sürecinden farklılığı üzerine kurgulanmakta-dır. Bu doğrultuda ele alınan kırsal alan yaklaşımları ve kırsal alan yönetimi tarım sektö-rünü geliştirme odaklı yaklaşımlarla beraber ele alınmıştır. Bu durum kırsal alanların de-ğişim ve gelişimine katkı sağlamaktan uzaktır. Kırsal alanlar çok sektörlü ele alınması gereken bir değişim süreci barındırması nedeni ile yeni kırsallık kavramı odaklı kırsal alan tanımlamasını zorunlu kılmıştır. Bugün artık kırsalda yaşayan nüfus şehirsel alanlarla daha fazla etkileşimde bu-lunmaktadır. Tarım dışı istihdamın yaygınlaştığı, sosyal ve kültürel mirasın kaybolmaya yüz tuttuğu toplumlar kırsal alanların sosyoekonomik özelliklerini oluşturmaktadır. Kırsal alanlar bu heterojen yapısıyla çoklu bir sınıf meydana getirmiştir. Ülkelerin sosyal, kültürel, ekonomik, idari ve coğrafi yapılarına göre kırsal alan tanımlarında farklılıklar görülmektedir. Teknolojik gelişmeler, değişen sosyal-ekonomik yapı kırsal alanlar üzerinde önemli değişimlere yol açmaktadır. Yeni kırsallık yaklaşı-mında nüfus, ekonomi, sosyal yaşam, kültür, altyapı, gibi pek çok kırsal bileşenin bir arada değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu anlamda bazı ülkeler AB, OECD gibi kurum ve kuruluşların kırsal yaklaşımlarını kabul etmektedirler. Ancak kırsal alanlarla ilgili en doğru tanımın ülkelerin kendi idari ve coğrafi yapılarını dikkate alarak sosyal, ekonomik ve kültürel alandaki değişimleri göz ardı etmeksizin yeni kırsal alan tanımlaması yapma-ları daha doğru olacaktır. Bu çalışmada Uluslararası örgütlerin (AB, OECD gibi) yaklaşımları yanında Uluslararası Coğrafya Birliği'nin (IGU),“ENYEDİ”“MİLANO YAKLAŞIMI”,“YUNAN YAKLAŞIMI”ile ülkemizde kırsal alanlar üzerine çalışmalar yapmış değerli hocaların çalışmaları incelenerek kırsal alan literatürü taranmıştır. Gelişen sosyoekonomik koşullar, gelir düzeyi, teknolojik gelişmeler, kırsal yaşam kültürünün değişmesine yol açtığı gibi bu alanların tespit edilmesinde de daha çağdaş ve güncel kırsallık ölçütlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Araştırma sahasında yer alan 196 kırsal yerleşme biriminin nüfusu, ekonomik ya-pısı, sosyal yaşam ve alt yapı özellikleri ile ilgili veriler Köy Bilgi Formlarına işlenmiş ve bu özelliklerden yola çıkarak yeni bir kırsal sınıflandırma yapılmaya çalışılmıştır. Bu kır-sal yerleşmeler; entegre kırsal alanlar, orta derece kırsal alanlar ve baskın kırsal alanlar olarak yeniden belirlenmiştir. Bu tasnifin kırsal alanların ileriye dönük, yaşam koşullarını iyileştirmeye ve kırsa-lın mevcut potansiyelini daha etkin ve faydalı bir biçimde kullanmasına katkı sağlayacağı ve prodüktif bir kırsal yapı oluşumuna katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Kırıkkale Province is located in Central Anatolia Region, Middle Kızılırmak sec-tion. There is Çankırı on its north, Kırşehir on its south, Yozgat and Çorum on its east and Ankara on its west. Kırıkkale, with the foundation of Military Factories in 1925, started to develop from a 12 housed village became a municipal resident in 1929 and gained district statue in 1944. The district which was populated 54138 in 1945 contin-ued to develop via letting in immigrants and became a province in 1989. Today, Kırık-kale is one of the important provinces in Central Anatolia with its 85 districts, 185 vil-lages and 11 municipal organizations. In this study, a rural area definition was made by focusing on new rurality. 196 rural units located in Kırıkkale province were redefined in terms of population, econom-ic entity, social life and infrastructural characteristics. Approaches towards the concept of rural area stand as a geographic problem for our country. Definitions regarding the rural area are made mostly over rural population and the differences in the developmental process of Turkey's demographic construction. In this context, the rural area approaches and management are dealt with those which are focusing on developing agriculture sector. Therefore, this situation is far from con-tributing to develop and change rural areas. As requiring a multi sectoral developing stage rural areas necessitates to be focused on a definition that is made with the concept of new rurality. Today, the population in rural areas is in an intense interaction with that of urban areas. Societies that are nonfarm payroll and facing extinction of social and cultural leg-acy constitute the socio economic characteristics of rural areas. Rural areas with this het-erogeneous entity have brought about a multi classified construction. Countries have diverse definitions for rural area in according to their social, cul-tural, economic, administrative and geographic construction. Technological develop-ments and social economic structure have great influence on rural areas. In the concept of new rurality many rural components such as population, economy, social life, culture, and infrastructure are to be evaluated together. In this sense, many countries accept the rural approaches of organizations such as EU and OECD. Yet, it will be wise for coun-tries to make definitions for new rural areas in terms of their geographic and administra-tive structure without ignoring social, economic and cultural changes. In this study, apart from the approaches of international organizations (such as EU and OECD), the research by International Geography Union (IGU),“ENYEDİ”,“MILANO APPROAHC”,“GREEK APPROACH”and major scientists in Turkey is investigated and the literature is searched. Developing socio economic circumstances, income, technologic advances cause change in rural life culture. Therefore a more con-temporary and current rural standard is needed within this aspect. In the study, 196 rural units' population, economic entity, social life and infra-structural aspects were investigated and the data was processed in Village Information Forms. In term, a new rural classification was made following the procedure. These rural units were re-classified as integrated rural areas, middle level rural areas and dominant rural areas This classification is considered to be beneficial for future contributions, reform-ing life circumstances and using rural potential in an effective and beneficial way. Be-sides, it is considered to contribute to form a productive rural structure.
Benzer Tezler
- Şırnak ilinde yeni kırsallığın coğrafi analizi
Geographical analysis of the new rurality at Şırnak province
NESİFE LAĞAMCIOĞLU DİYAPOĞLU
- Investigating design for social innovation through business models in rural India: A model proposal for developing countries
Kırsal Hindistan'da iş modelleri ile sosyal yenileşim için tasarım incelemesi: Kalkınmakta olan ülkeler için bir model önerisi
SERKAN BAYRAKTAROĞLU
Doktora
İngilizce
2014
Ekonomiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇİL ŞATIR
DOÇ. DR. ALİYE AHU AKGÜN
- Rural resilience index of Istanbul
İstanbul'un kırsal dayanıklılık endeksi
NUR KARDELEN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE AHU AKGÜN
- Kırsal kalkınmada hizmet birliklerinin rolü ve Kınık için bir model denemesi
A role of the service unions in the rural development-case of study: Kınık
MUSTAFA HARPUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ZERRİN TOPRAK KARAMAN
- Kent çeperindeki kırsal alanın dönüşümü ve kentsel morfolojik özellikleri: Düzce Şıralık örneği
Transformation of the rural area on the city surroundings and urban morphological features: Duzce Şiralik example
NURBANU YILDIZ İNCİ