Azerî bir müfessir Şekevî (1853-1932) ve tefsiri
An azerbaijanian interpreter Shekevy (1853-1932)
- Tez No: 588215
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET SACİT KURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Şekevî, Kitâbu'l-Beyân, Âyet, Tefsir, Kur'ân İlimleri, Shekevy, Kitâb al-Bayân, Verse, Commentary, Quranic Sciences
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Arap olmayan Müslüman beldelerde ilim adamları kendi milletlerinin Kur'ân'ı anlayabilmeleri için onu tercüme ve tefsir etmeye gayret sarf etmişlerdir. Bu çalışmalardan biri de Azerbaycan'da 20. asrın başlarında Şeyhülislam Mevlazâde Şekevî tarafından yazılmış Kitâbu'l-Beyân fî Tefsîri'l-Kur'ân adlı eserdir. Şekevî, tefsîrinde yaşadığı dönemin insanına oldukça anlaşılır bir tarzda Kur'ân'ı başından sonuna kadar açıklamıştır. Eserin aslı Azerbaycan Türkçesiyle ve Arap harfleriyle yazılmıştır. 2001 yılında çağdaş Azericeye uyarlanmış nüshası ise kiril alfebesiyle basılmıştır. Dili de güncel değildir. Tüm bunlar bahsedilen eserin, ilahiyat ilimlerine âşina olmayan günümüz Azerbaycan Türklerinin okuyup anlayabilmesinin önündeki engellerden biridir. Günümüzde bile Azerbaycan'da mevcut sadece üç tefsirden biri olması ve Şiâ tefsiri olması hasebiyle nüfusunun çoğunluğunun Şiâ olması gerçeği göz önünde bulundurularak bu eserin çeşitli yönlerden incelenmesi, manevî bir sorumluluk arzetmektedir. Tezimizde öncelikle Şekevî'nin hayatı, eserleri, mezhebi, ilmî ve edebi kişiliği ile müellifin yaşadığı dönemin ilmî ve siyasî özellikleri analiz edilmiş, ardından da eserin yazılış gayesi, dili ve teknik özelliklerine yer verilmiştir. Çalışmada ağırlıklı olarak müfessirin Kur'ân ilimleri ve İslâmî ilimlere bakışı ile bu ilimleri uygulama tarzı ele alınmıştır. Bu yüzden Kitâbu'l-beyân'da geçen tefsir usûlü konuları üzerinde durulmuş, bu alanlarda mevcut geniş ilmî birikime ve teferruâta fazla yer verilmeden Şekevî'nin tefsir metodu örneklerle ortaya konulmaya gayret edilmiştir. Bu meyanda Şekevî'nin tefsîri baştan sona okunup-incelenerek elde edilen veriler konu başlıkları altında toplanmış, mezkûr konu başlıkları bir giriş ve üç ana bölümde değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In non-Arab Muslim countries scientists have tried to translate and interpret the Koran in order for their nations to understand the Qur'an. One of these works is the work of Kitâbu'l-Beyân fî Tefsîri'l-Qur'ân written by Sheikh al-Islam Mevlazâdeh Shekevy in the beginning of 20th century in Azerbaijan. Shekevi explained the Qur'an from beginning to end in a very understandable manner in his exegesis for the people of his era. The original version of the work had been written in an Azerbaijani Turkish and in an Arabic letters. In 2001, the copy adapted to contemporary Azerbaijani was printed with Cyrillic alphabet. The language is also outdated. All of these are the obstacles to the reading and understanding of the today's Azerbaijani Turks who are not familiar with theology of this work. Considering the fact that the majority of the population is Shi'i and it is only one of the three exegesis in Azerbaijan today and that it is a Shi'i exegesis, it is a moral responsibility to examine this work in various ways. In our thesis, firstly the life, works, sect, scientific and literary personality of Shekevi, the scientific and political characteristics of the period he lived were analyzed and then the purpose of writing, language and technical characteristics of the work were given. In this study, his view about Qur'ân sciences, Islamic sciences and the way of applying these sciencesthe way of applying these sciences are mainly discussed. Therefore, the subjects of the exegesis in the Kitâb al-Bayân declaration have been emphasized, and the exegesis method of Shekevi has been tried to be put forward with examples without giving much space to the extensive scientific accumulation and details available in these areas. In this context, the exegesis of Shekevi was read and examined thoroughly and the data obtained was collected under the headings and the mentioned headings were evaluated in an introduction and three main sections.
Benzer Tezler
- Varlık dergisinde edebiyat tarihi tartışmaları
Başlık çevirisi yok
ALİ TAŞTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1991
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAVUZ AKPINAR
- Seyyah Hacı Zeynelabidin Şirvani'nin gözünden Hindistan (1802-1810)
India through the eyes of Pilgrim Haji Zeynelabidin Shirvani (1802-1810)
NİGAR TANIŞ
- Bir Azeri destanı: Kurbani (Giriş-metin-tercüme-dizin)
Başlık çevirisi yok
SEVİNÇ AHUNDOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN SAĞOL
- Azerbaycan dergisi üzerine bir inceleme (1957-1962, 58-129. sayılar)
A research about Azerbaijan journal (1957-1962, 58-129.)
HAMZA ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HİKMET KORAŞ
- 19. ve 20. yüzyıllarda Azerbaycan şiirlerinde aşk ve aşık sıfatlarının incelenmesi
19. and 20. centruies i̇nvestigation attributes of love and lover in the Azerbaijan poems
BERNA SOYLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ŞENEL