Sarıveliler folklorü ve yörükleri
Sariveliler's folklor and nomads
- Tez No: 588586
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CANER IŞIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Yörük, Sarıveliler, Taşeli, Sarıkeçililer, Karacaoğlan, Yoruk, Sariveliler, Taşeli, Sarıkeçililer, Karacaoğlan
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 289
Özet
Geçmişten günümüze kadar Yörük kelimesinin kimleri kapsadığı hakkında çok çeşitli görüşler bulunmaktadır. Günümüzde Yörük kelimesi“yörü-, yürü-”kelime kökünden gelen, yürüyen anlamındaki“Yürük”kelimesiyle kullanılır. Yörükler sürekli göç ettiklerinden kendilerine yürüyen Türk denilmiştir. Göçebe yaşam tarzı yaşayan Yörükler Anadolu'nun çeşitli yerlerine, siyasal baskılar, dönemin devlet adamlarının uyguladığı iskân politikaları, otlak yerlerinin yetmemesi, aşiret kavgaları, kız kaçırma sonrası küslükler, yerleşik hayatın cazipliği gibi sebeplerle dağılmışlar ve zaman içerisinde de buralara yerleşerek yerleşik yaşam tarzını benimsemişlerdir. Bu çalışmada Taşeli'nde şu anda göçerliği devam ettiren Sarıkeçili Yörükleri ile zamanla yerleşik hayata geçerek“yatuk”adını alan Yörükler ele alınmıştır. Çalışmanın temelinde, Taşeli'nin merkezinde kurulu olan Sarıveliler ilçesi vardır. Çalışma 6 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Yörüklük Folklorü ve Sarıveliler üst başlığı işlenmektedir. Yörüklük tarihi, Yörüklüğün yöre ile ilişkisi, Sarıveliler tarihi, günümüzde Sarıveliler işlenir. İkinci bölümde; Sarıveliler'de halk edebiyatı üst başlığı işlenir. Bu başlıkta yöresel halk şairlerinden şiirler, kaynak kişilerden alınan ağıtlar ve maniler, halk hikâyeleri, masallar ve efsaneler ele alınmıştır. Üçüncü bölümde; Sarıveliler'de halk inançları, adetleri ve halk ilimleri üst başlığı işlenir. Bu başlıkta nazar inancı, öenmli bir ermiş olan Aksakal Ümm-i Sinan ve türbesi, Yeşil Direk Mağarası inancı, Büyülü Dede ve türbesi, Taşeli'nde halkın birbirine karşı durumları ve düşünceleri, sağaltım şifa ele alınmıştır. Dördüncü bölümde; Sarıveliler'de halk ekonomisi, el sanatları, giyim kuşam süslenme üst başlığı işlenmektedir. Bu başlıkta halk ekonomisi, el sanatları ve giyim, kuşam, süslenme konuları ele alınmıştır. Beşinci bölümde; Sarıveliler'de halk eğlenceleri, geçiş törenleri ve festivaller üst başlığı işlenir. Bu başlıkta halk eğlenceleri başlığında yetişkin ve çocuk oyunları, geçiş törenleri başlığında doğum, sünnet, okula başlama, askere gönderme, düğün ve ölüm konuları, festivaller başlığında I. Geleneksel Sarıveliler Karac'oğlan ve Yayla Şenliği başlığında Karacaoğlan ve ilçe ile ilişkisi ve çevre ile etkileşimleri ele alınmıştır. En son sonuç bölümü ile tüm bölümlerden elde edilen çıkarımlar yer almaktadır. Anlatımlara bazı yerlerde fotoğraflar da eklenmiştir. Bitmek üzere olan konargöçerlik ve ardından süregelen Yörüklük kültürü bu çalışmada ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
From the past to the present day, there are various opinions about who includes the word Yörük. Nowadays the word Yörük is used with the word“ yörü-, yürü - ”which comes from the root of the word,“ Yürük ”which means walking. Since the yörüks have migrated constantly, they have been called the Turks. Nomadic lifestyle living Yörükler different parts of Anatolia, political pressures, the settlement policies of the statesmen of the period, not enough grassland places, tribal fights, girl abduction , sedentary life, such as the attractiveness of the dispersed reasons and over time settled here and adopted the sedentary lifestyle. In this study, Sarikeçili Yörüklerini, which continues to migrate in Taşeli, and the Yörüks, which has been named as“yatuk”, were taken into the sedentary life over time. The foundation of the study is Sariveliler district, which is located in the center of Taşeli. The work consists of 6 parts. In the first part, Nomad folklore and Sariveliler top title are covered. History of nomadism, relationship of nomadism with the locality, history of Sariveliler , today Sariveliler are processed. In the second part; sariveliler's top title of folk literature is processed. In this title, poems from local folk poets, lamentations and manies taken from sources, folk stories, tales and legends are discussed. In the third section; sariveliler's folk beliefs, customs and folk sciences top title is processed. In this title, nazar belief, Aksakal Ümm-I Sinan and his tomb, green pole cave belief, magical Dede and his tomb, the people against each other in Taşeli States and thoughts, Healing Treatment were discussed. In the fourth section; sariveliler's public economy, crafts,clothing decoration top title is processed. In this title, the subjects of folk economy, crafts and clothing, kuşam, ornamentation are discussed. In the fifth section; sariveliler's public entertainment, transition ceremonies and festivals are handled the top title. In this title, adult and children's games in the title of public entertainment, transition ceremonies in the title of birth, circumcision, starting school, sending to the military, wedding and death issues, festivals in the Title I. Traditional Sariveliler Karac'oğlan and Highland Festival title Karacaoğlan and its relationship with the district and its interactions with the environment were discussed. Inferences from all sections are included with the most recent concluding section. Photographs have also been added to the narratives in some places. The concluding concertoism and the ongoing Yörüklük culture were discussed in this study.
Benzer Tezler
- Barçın Yaylası (Başyayla-Sarıveliler-Ermenek) folkloru
Folklore of Barçın plateau (Başyayla-Sarıveliler-Ermenek)
RABİA GÖKÇEN ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Halk Bilimi (Folklor)Selçuk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SİNAN GÖNEN
- Karaman ili Sarıveliler ve Başyayla ilçeleri ağzı
The Accent of the county of Karaman and the towns of Sarıveliler and Başyayla
KERİM TÜREDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ZİKRİ TURAN
- Malatya Beydağı Konaklama tesisleri Suriye mültecileri dil ve kültür incelemesi
A study about Arabic language and its culture by observering the Syrian refugees in Malatya camp
ÖZLEM ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ BAKIRCI
- Sarıveliler (Karaman) ve çevresinde yetişen bitkilerin etnobotanik özellikleri
Ethnobotanical features some of the willd on the Sariveliler (Karaman) and its environment ethnobotanic
RUKİYE ERDOĞAN
- Sarıveliler (Karaman) güneybatısındaki aladağ birliği'ne ait permiyen ve alt triyas yaşlı birimlerinin hidrokarbon kaynak kaya potansiyelinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
TUĞRUL ŞÜKRÜ YURTSEVEN