Aile işletmelerinin devamlılığında nepotizmin rolü ve nepotizm uygulamalarına yönelik bir araştırma
The role of nepotism in the continuity of family businesses and a research on nepotism
- Tez No: 588918
- Danışmanlar: PROF. DR. UMUT AVCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Aile İşletmeleri, Nepotizm, Planlı Nepotizm, Devamlılık, Family Businesses, Nepotism, Planned Nepotism, Continuity
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Aile işletmeleri, bir işletmenin yönetiminde ya da mülkiyetinde aile üyelerinin bulunduğu özel bir işletme türüdür. Nepotizm ise, kan bağına dayalı kayırmacılık olarak bilinmekte ve liyakatten ziyade ilişkilere göre akrabalara tanınan kayırmacılık olarak tanımlanmaktadır. Aile işletmelerinde nepotizmin oldukça yaygın bir olgu olduğu yapılan araştırmalarla ortaya konulmuştur. Bu araştırmalarda genellikle nepotizm olgusunun aile üyesi olmayan çalışanlar üzerinde yarattığı sorunlar incelenmiştir. Oysa uygulamada özellikle devir sürecinde büyük aile işletmeleri nepotizmi bir yönetim stratejisi olarak uygulamakta, bu sayede nitelikli varisler ortaya çıkarmaktadır. Bu bakımdan, oldukça yaygın olan nepotizmin aile işletmesinin bir bütün olarak devamlılığında nasıl bir rolü olduğuna yönelik çalışmalar önem taşımaktadır. Bu tez çalışmasında, yukarıda belirtilen öneminden dolayı aile işletmesi formundaki otel işletmelerinde planlı nepotizm uygulamalarının varlığı, uygulama süreci ve ortaya çıkan sonuçlar incelenmiştir. Bu amaçla, nitel bir çalışma planlanmış ve görüşme tekniği ile Muğla'daki 12 otel sahibinden veri toplanmıştır. Bu yöneticilerin üçü kurucu ve dokuzu nepottur. Katılımcıların tamamı nepotizm olgusunu deneyimlemiştir. Örneklem seçiminde,“amaçlı örnekleme yöntemi”kullanılmıştır. İşletme sahipleri ile ortalama 38 dakika süren yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler önce ses kaydına alınmış, daha sonra transkripte edilmiş ve son aşamada elektronik ortama aktarılmıştır. Elektronik ortama geçirilen ham veriler önce kodlanmış, daha sonra kodlar içinden daha kapsayıcı kodlar oluşturulmuştur. Bu sayede, veriler ile temalar kategorileştirilmiştir. Ardından bu kodlar ve temalar arasındaki örüntüler yakalanarak yorumlanma kısmına geçilmiştir. Araştırmanın sonucunda, kurucularda planlı nepotizm uygulamaya dönük istek olduğu, ancak nepotlarda bu isteğin bulunmadığı tespit edilmiştir. Kurucular, planlı nepotizm kapsamında çocuklarının motivasyonunu sağlamak için küçük yaştan itibaren aile işletmesinde çalıştırmaktadır. Ayrıca, işletmede çalışan sayısı artıkça ve kurucu tarafından işletmeye verilen emek arttıkça, planlı nepotizmine yönelik faaliyetler de artmaktadır. Bir başka ifadeyle, işletmelerin ölçeği ile planlı nepotizm uygulamaları arasında olumlu bir ilişki vardır. Kurucular işletmenin yaşatılmasına büyük önem vermekte ve bu nedenle çocuklarına yönelik planlı nepotizm uygulamaktadır. Planlı nepotizme maruz kalmış varisler ise, aynı uygulamayı kendi çocuklarına karşı göstermekte isteksizdir. Bu durum, aile işletmesinin devamlılığı konusunda sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır. Sonuçta, nepotların kendi çocuklarını meslek seçiminde özgür bırakmaları işletmenin varissiz kalmasına veya güçlü bir varisin olmamasına neden olmaktadır. Güçlü bir varisin olmaması da hem aile içerisinde çatışmaları artırmakta hem de aile işletmesinin bir sonraki nesle başarılı bir şekilde devrinin gerçekleşmesini imkansız hale getirmektedir.
Özet (Çeviri)
A family business is a specific kind of business where family members are in the management or ownership of a business. Nepotism, on the other hand, is known as favoritism based on blood ties and is defined as favoritism, given to relatives according to relationships rather than merit. Research has shown that nepotism is a common phenomenon in family businesses. In these studies, the problems generally caused by nepotism phenomenology on non-family employees have examined. However, in practice, especially in the succession process, large family businesses have implemented nepotism as a management strategy, thus creating qualified successors. In this respect, the studies about the role of nepotism phenomenon quite commonly seen in family businesses in the continuity of family businesses as a whole are significant. In this thesis, the existence of planned nepotism applications in the hotel enterprises in the form of the family business, the application process and the emerging results have investigated due to the importance mentioned above. For this purpose, a qualitative study has planned, and data have collected from 12 hotel owners in Muğla with interview technique. Three of these managers are founders, and nine are nepots. All of the participants have experienced the phenomenon of nepotism.“The purposive sampling method”has used in the selection of the sample. With business owners have conducted semi-structured interviews lasting approximately 38 minutes. Interviews have been the first audio recorded, then transcribed and transferred to the electronic environment in the final stage. The raws data transferred to the electronic environment have been first coded, then more comprehensive codes have been generated from those codes. Then the patterns between these codes and themes have been formed and have been placed on the interpretation section. As a result of the study, it has determined that the founders had a desire to implement planned nepotism, but the nepots had no such desire. The founders have employed the children in the family business from an early age to ensure their motivation within the scope of the planned nepotism. Moreover, as the number of employees in the enterprise and the effort given to the business by the founder has increased, the activities towards planned nepotism also have increased. In other words, between the scale of business and planned nepotism has existed a positive relationship. The founders have attached great importance to the survival of their business and therefore implement planned nepotism on their children. Successors exposed to planned nepotism have been reluctant to perform the same practice against their own children. This situation has caused problems in the continuity of the family business. As a result, the fact that the nepots have freed their children in their choice of the profession has caused the business to remain vacant or lack of a strong successor. The absence of a strong successor has increased both the conflicts within the family and has made it impossible for the successful transfer of the family business to the next generation.
Benzer Tezler
- Aile işletmelerinin devamlılığında kurumsallaşma: Karşılaştırmalı analiz
Institutionalization for continuity of family businesses: Comparative analysis
ERAY KARAASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeDoğuş Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE İLGÜN KAMANLI
- Aile işletmelerinin kurumsallaşmasında değişimin önemi ve kurumsallaşmanın işletme çalışanlarının motivasyonuna etkisi: Türkiye'deki 500 büyük işletme uygulaması
The importance of change in the institutionalization of business administration, the effects of institutionalization business employee motivation: Research of the biggest 500 companies in Turkey
NACİ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İşletmeİstanbul Gelişim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALAİTTİN KAZIM KİRTİŞ
- Aile işletmelerinde anayasalar ve getirdikleri bağlayıcı kuralların etkisi
Constitutions in family busi̇ness and the effect of their binding rules
ÖZGE TÜRKBAY
Doktora
Türkçe
2018
İşletmeYaşar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YILDIRIM OSMAN ÇETMELİ
- Küçük aile işletmelerinde yöneticilerin iç kontrol sistemine yönelik anlayışlarının incelenmesi: Komotini bölgesi uygulaması
Examination of managers' understandings of the internal control system in small family businesses: Application in the komotini region
CHOUSEİN ALİ CHOTZA
- Aile işletmelerinde aile değerlerinin örgüt kültürüne etkisi
The effects of the family values to the organizatonal culture in the family enterprises
ŞÜKRAN SIRKINTIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
İşletmeMustafa Kemal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. METİN REYHANOĞLU